Bisan og aduna pay panahon ayha mapinal ang aktwal nga mga mokandidato, gakatibuok na ang ngitngit nga hulagway sa eleksyon sa 2022. Sa partikular, tataw na kaayo kung paunsa kining gamiton aron padayon nga magpabilin sa gahum ang pundok ni Duterte ug hingpit nga makabalik sa Malacañang ang mga Marcos.

Pagalunsaron ang eleksyong 2022 ilalum sa paghari sa pasistang tiraniya ni Duterte nga desperadong mokapyot sa poder aron ipadayon ang burukrata-kapitalistang pagdomina sa ilang dinastiya.

Ginagamit karon ni Duterte ang iyang gahum aron sigurohon ang suporta alang sa iyang mga piniling kandidato. Gatusan ka bilyong piso ilalum sa higanteng badyet alang sa 2022 ang nakagahin sa mga proyektong pang-imprastruktura nga gitanyag sa mga gipaburang pulitiko bugti sa ilang pagdapig.

Dayag usab nga gigamit ni Duterte ang militar ug pulis pabor sa iyang pulitikanhong adyenda. Gimando ni Duterte nga sumpuon ang mga pulitikong dili moyukbo kaniya sa takuban sa “drug war” ug “counterinsurgency.” Ang gipadaku pang badyet sa National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC) ginagamit pabor sa mga pulitikong nakigtinabangay sa militar ug pulis. Walay puas ang pagkampanya niini batok sa mga progresibong party-list nga bisan gamay nga minorya nagsilbing kusog nga tingog sa katawhan sa parlamento. Subsub usab nga gisuportahan sa NTF-ELCAC ang mga partidong nanalipud sa pasismo sa AFP.

Gunit ni Duterte ang Comelec nga mayorya sa mga upisyal mga pinili niya. Gihatag niini ang kontrata sa pagdeliber sa mga balota sa kumpanyang gipanag-iyahan ni Dennis Uy, nailang kroni ni Duterte. Siplat lang kini sa siguradong manipulasyon sa mamahimong resulta sa eleksyon. Ang hulga ni Duterte samtang nakaatubang sa mga pulitiko sa Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao nga pagagamiton niya ang militar kung “magkagubot,” usa ka dili malimod nga kamandoang sigurohong ang boto mapadulong sa iyang pundok.

Sukwahi sa kanhing deklarasyong modagan siya pagkabise-presidente, wala nagsumite sa iyang kandidatura si Duterte ug nagdeklarang “magretiro na” sa pulitika (gisulti na niya kining maong bakak niadtong 2015). Ang matinud-anon na hinuon niyang alipures nga si Bong Go ang nagrehistrong kandidatong bise-presidente sa PDP-Laban. Kadungan niini, gideklara ni Duterte nga ang anak niyang si Sara ang mamahimong kandidatong presidente ni Go.

Lagmit nga aduna pay negosasyon kung paunsa sila magbahinay sa poder kung ang pinal nga suportahan ni Duterte mao si Ferdinand “Bongbong” Marcos, Jr., nga nagrehistrong kandidato sa pagka-presidente ilalum sa “Partido Federal ng Pilipinas,” nga gitukod sa mga pulitikong upisyal usab ni Duterte. Matud ni Marcos, bisan og laraw niyang makatimbayayong si Duterte isip kandidatong bise-presidente, abli daw siyang makasangga si Bong Go, o kinsamang ipuli nga kandidato sa pundok ni Duterte.

Kinahanglang hugot nga makmakon ug tul-iron ang pagdagan ni Bongbong Marcos isip presidente sa pagsulay nga hingpit nga ipanumbalik ang pamilya sa pasistang diktador sa poder. Pait kaayo kung pagadumdumon ang ika-50 nga katuigan sa ngitngit nga panahon sa balaod militar ilalum sa usa na usab ka Marcos.

Ang posibleng panagsangga sa mga Marcos ug Duterte kabahin sa nagapadayon nilang panagkonsabuhay, kauban ang pundok ni Arroyo, sa milabayng unum ka tuig. Ilalum ni Duterte, nahatagan og pabor ang mga Marcos, giparangalan isip “bayani” ang diktador ug giluwas ang asawa niyang si Imelda sa pag-aresto ug pagkabilanggo. Ang konsabuhay sa Duterte-Marcos-Arroyo ang pinakaitum nga simbolo sa pasismo, korapsyon ug pagpahimulos sa Pilipinas.

Sa milabayng kapin 35 ka tuig, gigamit sa mga Marcos ang gatusan ka bilyong pisong kinawat nga bahandi aron makabalik sa lain-laing sanga sa gubyerno, tuison ang pangkasaysayang hukum sa katawhan sa diktadurya, ug puntingon ang pagpanumbalik sa kinatas-ang gahum.

Ang hulga sa pagpabilin sa gahum ni Duterte ug sa iyang mga alipures, ug sa pagpanumbalik sa poder sa mga Marcos, labaw nga misugnod sa nagdilaab nga kasuko sa katawhang Pilipino. Walay kabutngan ang kalagot nila batok sa duha ka pasista nga parehong naghari pinaagi sa pagpanumpo, pagpanglimbong ug pagpaantus.

Ang iskema sa mga Duterte ug Marcos nga palapdon ug palanaton ang ilang gahum siguradong maghimugso sa dakung pulitikanhong panagbangi sa mga umalabot nga bulan. “Dili na subling tugutan!” ang nagkahiusang singgit sa lapad nga mga pwersang demokratiko ug saad nga batukan ang pagpanumbalik sa mga Marcos ug pagpabilin sa mga Duterte sa poder.

Kinahanglang magkapit-bisig ug tibuk-on ang pinakabaga ug pinakalapad nga han-ay aron babagan sila Duterte ug Marcos sa ilang dautang laraw nga ipailalum ang katawhan sa ilang tinguhang maghari. Maayo nga magtinabangay ug maghinatagay ang tanang partidong anti-Duterte aron matibuok ang ilang panaghiusa sa kaayuhan sa tanang bahin ug sa tibuok katawhan. Kinahanglang molihok ang tibuok katawhan, ilabina ang mga kabatan-onan, ug ipadungog ang nagkahiusang singgit batok sa hulga sa pasismo ug diktadurya ilalum sa mga Duterte ug Marcos.

Ang panagsangga nila Duterte ug Marcos sa eleksyong 2022 timailhan sa labaw nga pagkadunot sa nagharing sistema sa Pilipinas. Ginapakita niini nga ang pulitikanhong paghari sa mga reaksyunaryong hut-ong sa Pilipinas labaw nga nahimong madaugdaugon sa katawhan ug nag-alagad sa interes sa pipila.

Husto nga ginaatubang sa katawhan ang umalabot nga eleksyon isip natad sa pakiglantugi sa tiraniya ni Duterte ug sa pagpanumbalik sa mga Marcos. Niini nga panahon, kinahanglan usab nga pasubsubon ang pakigbisog sa mga mamumuo, mag-uuma, ug uban pang demokratikong sektor aron iasdang ang ilang kaayuhan taliwala sa krisis ug pandemya.

Tungod padayon pa gihapon ang madaugdaugon ug mapahimuslanong sistema sa Pilipinas, ang umalabot nga eleksyon dili lahi sa basihan sa tanang milabayng eleksyon nga lumba sa mga representante sa nagharing hut-ong. Busa, samtang nakiglantugi sa eleksyon, kinahanglang manglimbasog ang katawhan sa pagbaktas sa dalan sa rebolusyonaryong pakigbisog aron tapuson ang paghari sa tibuok dunot nga sistema.