Dako nga kabuangan ang ginpasar nga Sugar Order No.5 sang Sugar Regulatory Administration (SRA), sa mando sang rehimen US-Marcos Jr nga nagapahanugot nga mag-import sang 240,000 metriko tonelada nga puti nga kalamay samtang ma-export naman sang 25,300 metriko tonelada nga hilaw nga kalamay sa US sa tuman ka nubo nga bili. Ini bilang pagsunod sa patakaran sang General Agreement on Tariffs and Trade (GATT)-World Trade Organization (WTO) nga liberalisasyon bisan pa sa pagkawasak sang lokal nga mga industriya sang kalamay sa pungsod.

Sa isla sang Negros, bilang “sugar bowl” sang Pilipinas kag nakasandig ang ekonomiya sini sa industriya sang kalamay amo ang mas labi nga mahalitan. Magatuga ini sang daku nga kapyerdihan sa mga plantador sang tubo, ilabi na gid ang mga agrarian reform beneficiaries (ARBs) nga mga 85% sa mga magagmay nga plantador, tungod sa mataas nga gasto sa produksyon, samtang magabarato ang presyo sang kalamay.

Magadislokar ang liberalisasyon sang kalamay sa palangabuhian sang malapad nga pumuluyong Negrosanon, ilabi na ang kapin 380,000 ka mga mamumugon sa tubo kag 18,000 ka mamumugon sa sentral nga direkta nga nagapamugon sa sining industriya nga sa subong nagabaton sang indi makatawo nga tuman ka nubo nga sweldo. Dugang pa gid nga magasarurot ang ila pangabuhian nga wala pa makatibawas sa halit sang El Niño, army worm, paglupok sang bulkan Kanlaon kag sining ulihi, ang grabe nga halit sang sunod sunod nga bagyo.

Kon magpadayon ang pagka-tuta sang rehimen Marcos Jr sa imperyalistang US kag lubos nga hakson ang polisiya nga neoliberal, may katalagman nga mahugno ang industriya sang kalamay. Ang dalagku-komprador burgesya (DKB) nga mga traders kag mga alipures ni Marcos Jr amo ang makahakop sang dalagko nga ganansya sa importasyon. Samtang, ang malapad nga pumuluyong Negrosanon nagakamang sa gutom, kapigaduhon tungod sa pagkawasak sang ila pangabuhian.

Mabentahaan sang mga DKB ang pagkawasak sang industriya sang kalamay sa Negros tungod kon wala na ikasarang ang mga ARB sa pagtanum sang tubo bangud sa pagpamierde, mapilitan ini nga ibaligya ukon balik rekonsentrasyon sa mga despotiko agalon mayduta kag dalagku komprador burges (DKB) ang ila kadutaan nga naangkon sa repormang agraryo. Ilabi na nga sa subong mahapos na lang ini tigayunon tungod sa programang Support to Parcelization of Land Individual Titling (SPLIT).

Ang mga pumuluyong Negrosanon nga aktibo nga nagalunsar sang mga aksyon pagpamatok agud punggan ining indi makatawo nga patakaran padayon nga ginaipit sang reaksyunaryong estado. Wala konsensya kag wala kalooy nga ginabayo ang pumuluyo sa wala puas nga militarisasyon, nga ginahimo sang AFP kag PNP sa mga kabukiran, kaumahan tubtob sa kasyudaran. Nagatalangison ang mga biktima sang inhustisya kag halos wala na sang may ibakal sang pagkaon para sa ila pamilya.

Gani, ginapanawagan sang NDF-Negros ang bug-os nga pumuluyong Negrosanon, mga plantador, mamumugon sa sentral, mamumugon sa kampo kag iban pang demokratikong sektor nga maghiliusa agud tapnaon ang todo-larga nga liberalisasyon sang kalamay nga magatuga sang pagkawasak sang ekonomiya sang isla. Pasabton ang US-Marcos nga rehimen sa iya neoliberal nga patakaran nga nagadingot sang kinamatarung sang pigos kag ginahimuslan kag nagapabor sa higante nga ganasya sang mga agalon may duta-kumprador, burukrata kapitalista kag dumuluong monopolyong korporasyon. Mas pasingkion ang armadong paghimakas sang pumuluyo agud pukanon ang terorista, papet, traidor kag paantus sa masa nga rehimen Marcos Jr.###