Ang maralitang-lunsod:
Lugmok sa kahirapan

Pinagsabungan, Malabon, Nobyembre 1997. Sa gitna ng napakatagal nang nakaambang banta ng demolisyon, namatay sa atake sa puso si Lorenda Mabini, 49 taong gulang, at sa pagkabinat si Rachel Aguillo, 12 taong gulang.

Sa pamumuno ni Maj. Dante Buenaventura, nilapastangan ng mahigit 300 unipormadong pulis Malabon ang mga tahanan at buhay ng mga naninirahan sa Pinagsabungan upang bigyangdaan ang isang proyekto ng reaksyunaryong gubyerno at ng Japan International Cooperation Agency. Walang trabaho, pabahay, tubig, sentrong pangkalusugan � wala ni anuman � sa lugar na pagtatapunan sa mga residenteng winasak ang mga tahanan. Animo'y nangungutya, ang itinakdang "permanenteng lugar ng relokasyon" para sa kanila, ang Towerville sa San Jose, Del Monte, Bulacan, ay nililinis na ng mga buldoser para sa isa na namang "proyektong pangkaunlaran".

Ang karanasang ito ng mga taga-Pinagsabungan ay isa lamang halimbawa ng pang-aapi sa mga maralitang-lunsod. Sa artikulong ito, tatalakayin ang mga paghihirap ng maralitang-lunsod, at kung papaano ito mahigpit na nakakawing sa pambubusabos sa uring manggagawa. Ang maralitang-lunsod ay kaanib sa uring manggagawa, at kabalikat ng lahat ng aping mamamayan sa pagsusulong ng pambansa-demokratikong rebolusyon.

Gaano pa man tangkain ng reaksyunaryong estado na bawasan sa mga dinuktor na datos ang kanilang bilang, hindi na nito maitatago na ilampuong milyon na, at dumarami pa, ang mga maralitang-lunsod na nakalugmok sa sukdulang kahirapan sa buong bansa.

Sila ang mga manggagawa, mala-manggagawa, mga kababaihan at kabataan sa mga maralitang komunidad ng kalunsuran. Marami sa kanila ang dating magsasaka at pambansang minorya na napilitang lumuwas sa mga lunsod dahil sa gipit na kabuhayan, militarisasyon at sapilitang pagpapalayas ng gubyerno o mga pribadong korporasyon upang bigyang-daan ang samu't saring mga "proyektong pangkaunlaran."

Mga pangunahing suliranin

Walang disenteng tirahan ang mga maralitang-lunsod. Ang mga nilalagian nilang sulok ng kalunsuran ay hindi inaabot ng sapat na mga serbisyong panlipunan. Magiisang siglo na silang dumaranas ng walang-katapusang mga demolisyon at pasistang pandarahas. Gayundin, walang regular na mapagkakitaan ang mga maralitang-lunsod, at, kung mayroon man, madalas ay sahod-alipin lamang ang kanilang natatanggap. Mabigat na pasanin para sa kanila ang tuluy-tuloy na pagsirit ng mga presyo ng bilihin, ang pagbagsak ng halaga ng piso, maging ang pagpapataw ng gubyerno ng karagdagang buwis. Ito ang larawan ng dustang kalagayan ng mga maralitang komunidad ng kalunsuran.

Kawalan ng disenteng pabahay, mararahas na demolisyon at pagpapalayas. Sa mga estero, riles ng tren at Metrorail, sa ilalim ng mga tulay, mga tapunan ng basurahan. Diyan, kung hindi nama'y sa mga lupaing itinuturing na "danger zone" ng gubyerno dahil nakatakdang pagtayuan ng isang proyekto, ang tahanan ng mga maralitang-lunsod. Gayunpaman, wala na ngang sarili at disenteng bahay ay pinagkakaitan pa ng matitirhan ang mga maralita.

Upang tugunan ang mga pangangailangang pangkomersyo ng mga dayuhang mamumuhunan, walang-awang dinedemolis ng anti-mamamayang gubyerno ang mga tahanan at winawasak ang mga buhay ng maralitang-lunsod. Walang-patid silang nililigalig at dinadahas ng estado, gamit ang berdugong militar, pulisya, at mga mapanupil na batas.

Mula pa noong 1986, may 100,000 maralitang mamamayan ang binibiktima ng demolisyon taun-taon. Noong 1996, mahigit tatlong milyong maralitang-lunsod ang pinalayas at dinemolis ang mga tahanan sa loob lamang ng anim na buwan sa Damayang Lagi, Pasay Reclamation Area at iba pang lugar. Animo'y basura, sila'y pinaalis � upang "linisin" at "pagandahin" ang Maynila para sa pagdaraos ng Asia Pacific Economic Conference Summit.

Noong 1997 naman, kinampihan ng korte ng Maynila ang Landcom, isang kumpanyang kunektado sa kumprador na si Lucio Tan, laban sa 500 maralitang pamilya sa usaping pag-aari ng isang 1,500 metro kwadradong lote sa Malate. Mahigit dalawang dekada na ritong naninirahan ang mga naturang pamilya. Di nagtagal, isa namang demolisyon ang naganap nang agawin ng National Government Center Housing Project (NGCHP) ang 150 ektaryang lupain sa Commonwealth Ave., Lunsod ng Quezon. Ang SWAT at demolition team ng lunsod ang gumiba sa mga bahay doon nang walang "notice of eviction" ni utos mula sa korte. Tatayuan daw ng palengke at pagpapalawakan ng kalsada ang naturang lote.

Sa ilalim ng rehimeng US-Estrada, tinatayang may 43,000 maralitang pamilya sa mga lunsod ng Mindanao ang mapalalayas sa kanilang mga tahanan dahil sa mabilis na pagpapalit-gamit ng mga lupain at pagdagsa ng dayuhang pamumuhunan. Noong Disyembre 2, 1998 ay may 13,000 pamilya na ang nawalan ng tahanan sa 426 ektaryang rantso sa Baninsil, Siniwal, General Santos.

Magpahanggang ngayon, maraming kaso�nakatala o hindi�ng mga komunidad ng maralitang-lunsod na "binubura sa mapa" para pagtayuan ng mga "proyektong pangkaunlaran". (Tingnan ang talahanayan) Sa katunayan, ang mga "proyektong" ito ay katumbas ng pagbebenta ng mga lupang pampubliko sa mga dayuhan at burgesyang kumprador alinsunod sa utos ng IMF sa bangkaroteng gubyerno.

Pinatutunayan ng mga kasong ito, at ng marami pang iba, na ang pinaglilingkuran ng reaksyunaryong estado ay ang malalaking kapitalistang dayuhan at lokal, mga panginoong maylupa at burukrata. Ang inilalapat nitong solusyon sa suliranin ng mga maralita tulad ng pagamyenda ng batas o panibagong paggawa ng mga proyekto ay pawang mapanlinlang at kontra-mahirap, panandalian at pampalubag-loob lamang. Ang napakalaking hulugan o upa sa mga proyektong pabahay, halimbawa, ay hindi mahabul-habol ng mga maralitanglunsod, at ginagawa lamang negosyo ng mga nangangasiwa sa proyektong pabahay. Ang National Housing Authority mismo ng gubyerno ay pang-354 sa nangungunang 7,000 korporasyon noong 1994 dahil umabot sa P7.5 bilyon ang kabuuang pag-aari nito. Ang masaklap pa'y perang kinakaltas mula sa sahod ng mga manggagawa (PAG-IBIG Fund) ang ginagamit na puhunan sa negosyong pabahay.

Kasalatan sa serbisyong panlipunan. Salat sa mga batayang serbisyong panlipunan ang mga maralitang komunidad. Dahil sa napipilitan ang mga maralita na sa kung saang mga sulok ng lunsod na lamang manirahan, bihirang may malinis na tubig sa kanilang komunidad. Masahol pa, wala ring mga sentrong pangkalusugan na may sapat na pasilidad rito. Bunga nito, nagiging napakabulnerable ng mga maralitang-lunsod sa mga sakit at epidemya. Maraming mga bata ang biktima ng malnutrisyon.

Abot-langit ang edukasyon para sa kabataang maralitang-lunsod. Imbes na makapag-aral, may 200,000 mga batang lansangan na sa murang edad ay napupwersa nang maghanapbuhay upang matulungan ang mga magulang sa pagtataguyod ng pamilya.

Sa kabila nito, 2% lamang ng P579-bilyong pambansang badyet para sa 1999 ang inilaan sa kalusugan. Samantala, halos 10% ng badyet ang inilaan ng pamahalaan sa militar na kasangkapan pa ng reaksyon sa pagwasak sa buhay ng maraming maralita. Wala rin sa mga prayoridad ng estado ang edukasyon, gayundin ang iba pang serbisyong panlipunan.

Kawalan ng trabaho. Habang walang trabaho ang mahigit kalahati ng pwersang paggawa ng bansa, 65% ng mga "may trabahong" maralitang-lunsod ay walang regular na empleyo at umaasa sa pagtitinda o iba pang sari-saring panandaliang hanapbuhay. Noong 1998, daan-daan libong maralitang-lunsod ang nawalan ng hanapbuhay nang magsara ang mahigit na 60% ng mga kumpanya sa bansa.

Sa hanay din ng mga maralitang-lunsod hinuhugot ang mga kontraktwal at kaswal na manggagawang pinagtatrabaho sa sweldong pambusabos at isinusubsob sa mga miserableng kalagayan ng paggawa. Sadyang nagsisilbi sa interes ng mga kapitalista ang pagdami ng mga maralitang-lunsod bilang higanteng reserba ng pwersang paggawa. Sa pagawaan, biktima rin sila ng pag-atake sa mga karapatang manggagawa, gayundin ng panggagantso ng mga luma at bagong dilawan.

Higit kailanman, animo'y mga tupang isinakripisyo ng reaksyunaryong estado ang mga maralita upang matamo ang kumpyansa ng mga dayuhang mamumuhunan. "World class labor" daw ang kalagayang napakababa ng sahod, malawakan ang kaswalisasyon at laganap ang paniniil at pagbabawal sa mga unyon.

Sa halip na iahon sila mula sa kahirapan, ang totoo�y lalo lamang inilulugmok sa karukhaan ng makadayuhan at kontra-mamamayang mga patakaran ng pamahalaan ang mga maralita. Kayat isang malaking kahungkagan ang panghahambog ng nagbabalatkayong �makamahirap� na rehimeng Estrada na pagdating ng 2004 ay naiahon na nito sa kahirapan ang may 10 milyong pinakamahihirap na Pilipino.

Ang pakikibaka ng mga maralitang-lunsod

Maglilimang-taon nang tinututulan ng nagbuklod na mga maralita ng Calumpit, Malolos, Balagtas, Marilao, Bocaue, Meycauayan at Guiguinto, lalawigan ng Bulacan, ang Manila-Clark Rapid Northrail System. Sa ilalim ng proyektong ito, nakatakdang wasakin ang tirahan ng 10,500 pamilya sa tabi ng riles ng PNR. Ang mga maralitang pamilya ay pawang mga magsasakang itinulak sa kalunsuran ng pagpapalit-gamit sa lupa at matinding militarisasyon sa Kabisayaan, Bikol, Ilokos at mismong sa Bulacan. Hindi sila pumapayag sa bayad at relokasyon na iniaalok ng pamahalaan sapagkat wala silang makukuhang hanapbuhay doon.

Ang ganitong mga pakikibaka ng maralitang-lunsod ay mahigpit na inuugnayan, inoorganisa at pinamumunuan ng rebolusyonaryong kilusan. Layunin nitong buuin ang malawak na pagkakaisa ng maralitang-lunsod upang labanan ang ibayong mga pahirap ng gubyernong Estrada. Mahalagang ibatay ito sa matama at malalim na pagunawa ng mga maralita sa kanilang kasaysayan at kalagayang nakaugat sa kasaysayan at kalagayan ng malakolonyal at malapyudal na lipunang Pilipino.

Sa militanteng pagbubuklud-buklod ng mga komunidad ng maralita, kasama ang mga organisasyon ng kababaihan, kabataan, at iba pang anakpawis, nahihinang ang kanilang lakas upang igiit ang kanilang mga demokratikong karapatan at hangarin, kabilang na ang kanilang kagalingang pangekonomya.

Habang may natatanging kalagayan at kahilingan ang mga maralitang-lunsod, ang mga ito ay pawang nakaugat sa kabuuang pang-aapi sa kanila bilang mga manggagawa at mala-manggagawa. Puno�t dulo ng kanilang paghihirap at kadusta-dustang kalagayan ang makauring pagsasamantala at pangaapi ng mga imperyalista, malalaking asendero at burgesya kumprador. Kung kayat mahigpit ang pangangailangan para sa mga maralita na ikawing ang pakikibaka ng kanilang mga komunidad sa pakikibaka ng inaaping mamamayan, laluna sa kilusang manggagawang Pilipino.

00 Mayo 1999
Edisyong Pilipino

	Editoryal: Pagkaisahin ang mamamayan, labanan at gapiin ang pasistang kampanya ng rehimeng Estrada!
	Desisyon na pormal na kilanlin ang de facto nang terminasyon ng gubyernong Estrada sa negosasyong pangkapayapaan sa pagitan ng GRP at NDFP
	Taktikal na opensiba ng BHB laban sa panrehiyong kampo ng pulisya sa Bohol: 84 na armas, nasamsam ng BHB
	Mga Pahayag
	Patraydor na pag-aresto kay Vicente Ladlad, kinundena ng PKP
	Isa pang taong krisis at paghihirap... Paghuhubad sa lumalagong estadistika ng gubyerno
	Isa pang taong krisis at paghihirap... Pagsusuri sa ekonomya: lagpas sa usapin ng estadistika
	Isa pang taong krisis at paghihirap... Ipaglaban ang kagalingang pang-ekonomya ng mamamayan!
	Bangayang Lastimoso-Lacson: Away ng mga sindikatong kriminal sa PNP
	Ang maralitang-lunsod: Lugmok sa kahirapan
	Laban ng maralitang-lunsod, laban ng uring manggagawa
	Kalayaan ng mamamayang Timores: Patuloy ang laban sa East Timor
	Sumusulong: Sa Cagayan-Apayao
	Sumusulong: Sa Silangang Kabisayaan
	Ubos kayang labanan ang VFA!
	Pahayag hinggil sa Visiting Forces Agreement
	Balita