Col. Johnny Macanas bakakon nga palpak

Maria Malaya
Tigpamaba
NDF-Amihanan Sidlakang Mindanao
(Northeastern Mindanao)
Agosto 27, 2004

Namakak na usab si Col. Johnny Macanas sa dihang iyang gisulti nga niadtong Agosto 25, 2004 may nagsurender na usab nga 1 ka npa �kuno� nga ang co si Ka Masayod ug lain pang 3 ka npa nga ginganlan og Lungaw, Gilbeys ug Bimbo sa Agusan del Sur sa niaging semana. Gipasiatab usab kini ni Gen. Bagasin sa dihang gi-interview kini sa sa rmn � Butuan.

Nagreport na ang tanan yunit sa bhb ubos sa Pulang Diwata Command ug walay gikan sa han-ay nga nagsurender. Nag-orgnisa na tingali si Col. Macanas Bakakon og mga npa aron ipasurender, sama sa pag-organisa og armas sa lupaca dayon gipasurender.

Gihimo kini ni Macanas aron pagbawi sa palpak nga pag-armas sa lupaca sa mga komunidad sa lumad sa San Juan, Agusan del Sur. Nakuhaan kini og 3 ka armalite nga nadugang sa arsenal sa bhb niadtong Agusto 7, 2004. Wala kini giangkon ni Col. Macanas Bakakon apan gipabayran kang illegal logger Paquito Sag-od ang 3 ka armas nga nawala kanila.

Niadtong Agosto 11, nataranta nga gidis-armahan sa110 nga pwersa sa 29th ib pa ug cafgu ang lupaca sa maong lugar sa kahadlok nga madugangan pa ang nakuha sa bhb nga armas. Hatagan pa kuno sila og treyning busa gidis-armahan. Ug sa pagka-Agosto 13, gihakot sa army ang mga bana ug tanan lalaki sa Hugmakan, Laboo, Engineering, mga sityo sa San Juan didto sa hq sa 402nd Brigade. Mga babae na lang ang bilin sa mga komunidad. Sa dihang nakauli niadtong Agosto 14 sa alas tres sa hapon, walay bisan usa kanila ang misulti unsay nahitabo kanila didto sa Brigade hq. Kultura sa kahadlok ug kahilom ang nagdominar kanila. Sa umaabot makapadayag ra gihapon ang mga lumad sa unsay nahitabo kanila sa kamot sa army.

Karon padayon si Paquito ug uban pa sa ilang paturagas nga pagpamutol sa kahoy isip panginabuhian ug halos wala nay nag-uma. Ang lumad nga tag-iya kuno sa kahoy bayran og P500.00 matag kubiko ni Paquito ug siya na ang magbaligya didto sa Uniwood sa Butuan City. Siya usab ang mobayad sa denr og P800.00 matag kubiko isip bahin nila. Apan ang tag-iya sa kahoy ang mobayad og P50.00 sa pagbingwit/bira sa kahoy gikan sa pangpang, pagkaon sa kargador nga P300.00 ang adlaw ug tip sa driver nga P50.00 matag adlaw. Si Paquito ang tag-iya sa chainsaw ug Sadam hauler nga 10 wheeler. Mokabat na sa 12 ka Sadam ang nabaligya nga gitantyang 7 ka kubiko ang karga.

Karong bag-o naa na sab po (purchase order) si Paquito nga 300,000 ka boardfeet widers nga lawaan (lapad ug baga nga tabla). Ang pangayo sa denr tag-piso ang boardfeet ug tag P3.00 ang bayad sa mag-bardown, bar-up nga mga lupaca.

Sa pangoway duna sab bahin ni Paquito nga tag-P 0.25 matag pole ug 0.10 matag pole sa arorog (gagmay nga uway). Nangayo usab si Monsi Acevedo og cash nga P11,000.00 gikan sa kontraktor sa kalsada sa San Juan, Ausan del Sur padulong sa San Miguel, Surigao del Sur.

Pipila lamang ang nabulahan sa maong sistema sa panginabuhi. Balik sa walay tanom ang mga lumad, kagutom ang resulta. Kini ang giingon nila nga ilingkwas sa pagpahimulos sa npa ug mga Komunista ang mga lumad. Kagutom, kapit-os, kahadlok ang nagtunhay ug ang pagka-opaw sa water shed area ang mahimong sangputan niining tanan.

Mao ba kini ang gisaad ni col. Macanas Bakakon nga kinabuhi sa lumad?

Susama usab ang gidangatan sa mga lumad nga gikontrol sa lupaca Maning Perez sa Gacob, Prosperidad, Agusan del Sur. Tanan produkto nga ibaligya sa mga lumad dunay bahin si Maning Perez. Karong bag-o nag-apply si Maning Perez og Community-Based Forest Management (cbfm) aron libreng makapangahoy ginamit ang cbfm, apan ang kontaktor nga ilang gikontak nagbalibad tungod kay ang mga datu ra ang makapahimulos, dili nila bahinan ang mga membro. Mihinay ang panguma kay gitapok sila sa sentro ug dudahan nga kontak sa npa kung mag-uma sa hilit; walay eskwelahan; kahadlok sa armadong lupaca; krimen nga binuhatan sa lupaca nga dili mahatagan sa hustisya, ang nagtunhay.

Ang Pulang Diwata Command-bhb maningkamot kutob sa iyang mahimo nga mabalik ang nabiyaang panimuyo sa mga yanong lumad sa maong mga lugar, ug sa panginabuhi nga dakung bahin magsalig sa umahan aron maseguro ang pagkaon. Kung duna may pangahoy ug pangoway, segundaryo lamang kini ug iseguro nga dili maka-opaw sa kalasangan. Walay pagpanghulga ug pagpanghasi nga magtunhay.

Ihunong ang pagpanghasi ug pagpanglingla sa mga lumad!

(Pinirmahan)

Ka Maria Malaya
Tigpamaba
National Democratic Front
Amihanan Sidlakang Mindanao
Agosto 27, 2004

Annex data

Ang pagputol sa kahoy idiretso karga sa hauler aron walay mapondo nga makit-an. Ug kung duna may mapondo didto gibutang sa Km. 23 ibabaw sa kalsada aron dili makita. Ang Km. 23 anaa adeser sa Km. 25 nga mao ang sentro sa San Juan.

Mga klase sa kahoy ug diameter nga giputol:

• yakal � kasagaran 40-50 kara
  
• lawaan � kasagaran 36-70 kara
  
• danaha � kasagaran 60 kara
  
• tuog � kasagaran 100 pataas kara
  
• bilwang o binuwang � kasagaran 90 kara
  
• uwayan � kasagaran 80 - 40 kara
  
• duguan � kasagaran 50 kara
  
• tuposan � kasagaran 60 kara
  
• sagasa � kasagaran 40 kara
  
• poili � kasagaran 50-40 kara
  
• bay-ang � kasagaran 35 kara pinajkataas ra ang dawaton

Ang plano aron makuha ang 300,000 widers: magpasulod si Datu Sumidlak og 2 ka raker ug 4 ka Sadam niadtong Agosto 9.

Back to top