Ipagtanggol si Bai Bibyaon

Bigo ang tangka ng militar na dukutin si Bai Bibyaon Ligkayan Bigkay, sa tabing ng “operasyong pagsagip” mula sa kanyang sangtwaryo sa Metro Manila at pwersahin siyang bumalik sa kanyang komunidad sa Talaingod na kontrolado ng 56th IB. Ginamit ng militar ang kanyang mga kaanak na nanatili sa Talaingod para palabasing “kinidnap” siya at pinipigilang makauwi.

Kinundena ni Bai Bibyaon ang tangkang ito, gayundin ang pamumwersa at panggigipit ng militar sa kanyang mga kamag-anak. Mariin niyang pinasubalian ang sinasabi ng militar na siya ay kinidnap at pinipigilang makauwi. niya, totoong nagkasakit siya pero magaling na siya at nakapagpatingin na sa duktor. Naniniwala siyang ang tangkang “pagsagip” sa kanya ay isa na namang paraan para patahimikin siya sa kanyang pakikibaka para sa kanilang mga karapatan at para sa kanilang lupang ninuno.

Napag-alaman ng Save Our Schools (SOS) Network na pwersahang pinapunta ng 56th IB ang mga kaanak ni Bai Bibyaon na nakatira sa Sityo Natulinan, Barangay Palma Gil, Talaingod sa munisipyo ng bayan noong Setyembre 18. Dito, pinapirma sila sa isang dokumentong nagsasaad na kanilang pagsang-ayon sa operasyon para sagipin si Bai Bibyaon dahil maysakit diumano ito at pinipigilang makauwi sa Mindanao.

Maaalalang “rescue operation” din ang taktikang ginamit ng AFP para lusubin ang Bakwit School noong Pebrero 15 sa kanilang sangtwaryo sa University of San Carlos sa Cebu at arestuhin ang 26 na estudyante, titser at matatandang Lumad. Ang pito sa kanila na ikinulong ay lumaya noong Mayo matapos ibasura ng korte ang kasong kidnapping at illegal illegal detention laban sa kanila.

Kinumpirma ni Datu Tunging Mansumy-at ng Salugpongan Ta Tanu Igkanugon ang planong “pagsagip” kay Bai Bibyaon. Aniya, nakatakda na ngang tumulak patungong Metro Manila ang pito sa kanyang mga pamangkin sa Setyembre 29 pero di tumuloy matapos silang makausap.

Para sa SOS Network, ang operasyon para dukutin si Bai Bibyaon at pwersahin siyang bumalik sa Talaingod kung saan pinakamataas ang konsentrasyon ng militar at napakataas ng mga kaso ng paglabag sa karapatang-tao, ay bahagi ng walang awat na pagkakamal ng rehimeng Duterte ng yaman mula sa kabundukan at kagubatan ng bansa. Kasabay nito ang pagsasara ng mga eskwelahang Lumad, pwersahang pagpapasurender sa mga sibilyan, pang-aatake sa mga sangtwaryo ng mga bakwit na Lumad, masaker, pamamaslang at iba pa. Kilala si Bai Bibyaon sa pagtatanggol sa Pantaron Range sa Mindanao, isa sa natitirang kagubatan sa bansa.

Kinundena rin ng University of the Philippines-Diliman ang planong pagdukot kay Bai Bibyaon sa unibersidad.

“Nasa kanya ang lahat ng karapatan kung ano ang gusto niyang gawin — pwede siyang manatili dito o umuwi kailan man niya gusto,” ayon kay Atty. Tony La Viña, abugado ni Bai Bibyaon. Walang sinumang ahensya o institusyon ang makapupwersa sa kanya dahil nasa tama siyang pag-iisip at kontrolado niya ang kanyang sitwasyon, ayon pa sa abugado.

Balak ni La Viña na ugnayan ang mga kaanak ni Bai Bibyaon para tiyaking may sapat silang representasyon kung totoong pinwersa silang pumirma sa mga dokumento para sa “operasyong pagsagip.”

Si Bai Bibyaon ang tanging kilalang babaeng mandirigma at lider ng komunidad sa rehiyon ng Davao. Nakasangtwaryo siya sa kampus ng UP sa Quezon City, kasama ng ilang estudyanteng Lumad.

AB: Ipagtanggol si Bai Bibyaon