Isa lamang sa walong “engkwentro” na ibinalita ng 79th IB ang totoong naganap noong Pebrero 21-22 sa Escalante City, Negros Occidental. Pinarami lamang ng militar ang bilang para bigyang-katwiran ang walang pakundangang pamamaril, pang-iistraping at pambobomba na isinagawa nito sa hangganan ng Escalante at Toboso.

Kinumpirma ng Bagong Hukbong Bayan-Northern Negros (Roselyn Jean Pelle Command o RJPC) na naganap ang isang engkwentro sa pagitan ng isa sa mga yunit nito at ng AFP bandang alas-11 ng umaga sa Sityo Mansulao, Barangay Pinapugasan sa Escalante. Namartir sa engkwentrong ito sina Emarie Pastidio (Ka Jandy), 27 gulang, ang ina ng sanggol na si Baby Marx na kinidnap ng militar noong 2021. Nasawi rin si Joshua Sultan (Ka Jorge), 19, Pulang mandirigma na manggagawang bukid mula sa Calatrava.

Pinabulaanan ng RJPC ang mga kasinungalingang ipinagkalat ng 79th IB tungkol sa “serye” ng mga engkwentro, dalawang namartir na kasama at isang magsasakang pinatay.

Sa kaso ni Ka Jandy, inilinaw ng RJPC na hindi totoong “batang mandirigma” siya nang inaresto siya noong 2018 sa isang “engkwentro,” tulad ng ipinagkakalat na kasinungalingan ng militar. (Sinasabi ng militar na ito ang dahilan kung bakit siya “pinalaya” noon. Sa aktwal, 22 anyos na si Ka Jandy sa taong iyun.) Nadakip siya sa pangalawang pagkakataon noong 2021, sa panahong nagpapagaling matapos manganak, at ikinulong sa loob ng kampo militar kung saan ginahasa at dumanas siya ng matinding tortyur. Samantala, inagaw ng militar ang kanyang sanggol na sa Baby Marx mula sa tagapag-alaga noon na mag-asawa.

Gayundin, hindi totoong “anak ng NPA” si Ka Jorge. Hindi siya ang tinutukoy ng militar na “Michael,” isang menor de edad na kunwa’y “ni-reskyu” ng mga sundalo, pero sa aktwal ay ginamit lamang para pasukuin ang mga magulang na mandirigma.

Lalong hindi totoo na mayroong “pangatlong NPA” na namatay sa kasunod na mga “engkwentro.” Nakarating sa RJPC ang ulat na hinahanap ng kanyang pamilya si Jose Caramihan, isang magsasakang noo’y nagtatanim ng palay sa kanyang sakahan sa Sityo Mansulao sa panahon ng engkwentro. Pinaniniwalaang pinatay siya ng mga sundalo ng 79th IB at siya ang idineklarang “pangatlong mandirigma” na napatay sa “engkwentro.”

Malaking kalokohan ang sinabi ng militar na “nakordon” nila ang yunit ng RJPC kung kaya nagkaroon ng “serye” ng mga engkwentro. Gumamit pa ang militar ng dalawang Agusta 109 na helikopter at nang-istraping at nagpakawala ng di bababa sa limang rocket sa Trangkal Range noong Pebrero 22, ala-7 ng gabi. Walang katotohanan ang sinasabi nitong may “heavy resistance” mula sa natitirang Pulang mandirigma, na anitoy’ “lilima na lamang.” Tumagal ang pambobomba nang 45 minuto.

Ang totoo’y wala na sa lugar ang yunit matapos ang unang sagupaan.

“Kung paniniwalaan ang paulit-ulit na deklarasyon ng AFP at ng 79th IB na matagal nang na-dismantle,” “mahina” at “nasa walo na lang katao” ang RJPC, paano nila bibigyang-katwiran ang sunud-sunod, malawakan at nakapokus na mga operasyon sa AFP?” pagkutya ng RJPC sa mga kasinungalingan ng militar. Ilang araw lamang bago nito, pinuri pa ni Gen. Romeo Brawner Jr, hepe ng AFP, ang 3rd ID na sumasaklaw sa Negros sa “tagumpay” nitong gapiin ang “lahat ng limang larangan sa Negros.”

Pinsala sa kalikasan at mga komunidad

Napwersang lumikas ang 1,000 residente sa Barangay Pinapugasan sa Escalante City at mga sityo ng Mainit, Mansulao, Mag-aso, Danao, at Balod, lahat sa Barangay San Isidro, sa katabing bayan ng Toboso, dulot ng pamamaril at pambobomba ng militar. Napilitan rin ang meyor ng Toboso na ikansela ang mga klase sa siyam na barangay. Sa gayon, malaking kalokohan ang hambog ng mga sundalo na “tiniyak” nila ang “kaligtasan” ng mga sibilyan sa gawa-gawa nilang mga engkwentro.

Sa harap nito, nagpaabot ng matinding pagkabahala ang Human Rights Advocates Negros (HRAN) sa epekto ng walang patumanggang pamamaril at pambobomba ng AFP sa mga magsasaka at manggagawang bukid.

Anito, mahigipit na ipinagbabawal ang walang patumanggang pang-aatake sa ilalim ng internasyunal na makataong batas dahil di nito napag-iiba ang mga kombatant at sibilyan, at nagreresulta ang mga ito sa pagkapinsala o pagkamatay ng mga sibilyan. Nagpahayag ang grupo ng kahandaang imbestigahan ang sinasabing mandirigma na napatay sa mga “engkwentro.”

“Notoryus ang AFP sa pagdedeklarang mga ‘NPA’ ang pinapatay nilang mga magsasaka,” anito. “Pagwaldas ng pondo ng bayan ang pagbili ng mga helikopter… sa gitna ng tag-init na dala ng El Niño at di natatapos na krisis sa industriya ng asukal.”