Mariing kinundena ng mga grupo sa karapatang-tao at kababaihan ang isinagawa na mga body at strip search na isinagawa sa mga asawang babae ng mga detenidong pulitikal ng mga upisyal ng National Bilibid Prison. Sa mga strip at cavity search na ito, pinaghubad ang mga babae at ilang beses na pinatingkayad. Sa pagdadahilang paghahanap ng iligal na droga, pinatuwad at sinilipan ang pribadong bahagi ng kanilang katawan.

Inilarawan ng isa sa mga biktima ang pangyayari bilang “pagtapak sa kanyang dignidad bilang tao.” Habang hubad, sampung beses siyang pinatingkayad ng isang upisyal ng bilangguan dahil di daw niya ito ginagawa ng tama. Naganap ang paglapastangan noong Abril 21 nang binisita niya ang kanyang asawa sa National Bilibid Prison (NBP).

Ang mga reklamo ay huli lamang sa maraming kaso ng kaparehong paglapastangan sa dignidad ng mga bisita ng mga detenidong pulitikal.

Ayon grupong Kapatid, karaniwan na ang pagpapahubad sa mga kaanak at bisita—babae at lalaki—at madalas na binibiktima ay mga kamag-anak na bumibisita sa mga detenidong pulitikal. Naging pangkaraniwan na ang pagpipilit sa kanila na ibuyangyang ang maseselang bahagi ng katawan para patunayang hindi sila nagtatago ng droga, SIM cards, o iba pang bagay na pinagbabawal. May pinapipirmahang “waiver” ang Bureau of Corrections para sa gayong mga body/strip search, na nangangahulugan na ininstitusyunalisa ng ahensya ang ganitong pagmamalupit sa mga bumisita. Kahit ang mga dalang pagkain para sa mga detenido ay tinutusok at nilalamutak ng mga gwardya sa pagdadahilang naghahanap sila ng iligal na droga.

Ang strip at body cavity search ay pinahihintulan lamang sa mga pagkakataong absoluto itong kinakailangan at hinding-hindi sa routinary na paraan tulad ng ginagawa ng BuCor, ayon sa Kapatid. Sa kamay ng BuCor, naging isang kasangkapan ito para sa abuso.

“(K)ahit sa pagsasagawa ng gayong mga “search,” walang bilanggo at lalong walang bisita ng naturang mga bilanggo, ang dapat ipahiya o obligahing maghubad ng lahat ng kanyang kasuotan habang isinasagawa ang mga search. Mas mabigat ang paglabag sa gayong mga proseso kung ang biktima ay babae, laluna’t mas nakahihiya para sa mga babae ang gayong nakatotromang karanasan,” anito.

“Hindi sapat ang mga salitang ‘bastos’ at ‘nag-aalis ng puri at pagkatao’ para sa mga upisyal na nagpapatupad ng mga ganitong polisiya,” bwelta ni Rep. France Castro ng ACT Teachers Party-list kaugnay sa mga insidente.

“Ang epekto ng lahat ng ito: Hindi na lang bibisita ang asawa o kaanak, at mababawasan o tuluyang mawawalan ng kontak sa pamilya at kaibigan ang PDL—na siyang karapatan naman nila,” ayon pa kay Rep. Castro. “(N)apakalala at panibagong parusa na ito, at isang porma ng harassment, sa kaso ng mga detenido pulitikal na piniit sa loob mahahabang mga taon sa bisa ng red tagging at mga gawa-gawang kaso.”

Nagsampa na ng kaso ang mga biktima sa Commission on Human Rights noong Mayo 6.