Natala sa Ang Paghimakas ang 88 ka insidente sang paglapas sa tawhanon nga kinamatarung sang pumuluyo sa isla sang Negros sa diin kapin kon kulang 502 ka indibidwal kag 29 ka komunidad ang nabiktima halin Enero tubtob Setyembre 2022. Ang mga paglapas na ini tuga sa masupog nga kampanya kontra-insurhensya nga ginpatuman sang ginkombinar nga pwersa sang AFP kag PNP.

Mga mangunguma ang nanguna nga biktima sang pagpamatay; patarasak nga pagpaniro; iligal nga pag-aresto; iligal nga pagpangsulod kag pagpang-ukay sa mga kabalayan; pagpamahug, intimidasyon kag harassment; pilit nga pagpasurender; kag pagwasak sang propyedad nga ginhimo sang mga pwersa sang estado.

Sulod sa siyam ka bulan, nangin madata ang pagpamatay sang Philippine Army sa mga mangunguma nga ila ginhinabonan bilang peke nga engkwentro kag ginpasibangdan ang mga biktima bilang kaswalidad sang NPA. Sa 10 ka peke nga engkwentro, apat ka insidente ang may pito ka lunsay mangunguma nga ginpatay, tatlo ka insidente ang may walo ka hors de combat ang ginpatay, kag tatlo ka insidente ang kaso sang patarasak nga pagpaniro nga nakatuga sang kakugmat sa pumuluyo ilabi na sa mga bata.

Ginpatay sang nasambit nga tropa militar ang mag-utod nga mangunguma nga sila Arnulfo kag Jayson Sabanal, sang Sityo Maliko-liko, Brgy Carabalan, Himamaylan City, Negros Occidental matapos ang engkwentro sa tunga sang 94IB kag NPA sadtong Marso 26, 9AM. Ginbutang sang militar ang patay nga lawas sang mag-utod sa lugar sang engkwentro, gintanuman sang mga ebidensya, kag ginpaggwa nga mga katapu sang NPA.

Samtang, ginpaarakan sang 62IB ang isa ka kamalig kag napatay si Pompeo Landisa, lunsay mangunguma kag residente sang Sityo Catuptop, Brgy Trinidad, Guihulngan City, Negros Oriental, Hulyo 20.

Biktima naman sang pagmasaker sang 62IB ang mga mangunguma nga sila Cristina Jacolbe, anay daycare worker, Everly Kee Jacolbe, iya menor de edad nga bata, kag Rodan Montero, ila paryente, samtang nagapahuway sa ila kamalig sa Sityo Natuling, Brgy Budlasan, Canlaon City, Negros Oriental, Hulyo 26, 5AM.

Suno sa Human Rights Advocates of Negros (HRAN), ang iloy nga Jacolbe ang nagabusong sang lima ka bulan sang natabo ang krimen.

Samtang, patay ang mangunguma nga si Greg Cantela matapos ginpaarakan sang 62IB ang balay nga iya gintineran sa Sityo Manlibod, Brgy Trinidad, Setyembre 7 sang kaagahon. Si Cantela, pareho sa mga Jacolbe, biktima sang red-tagging nga nagtulod sa ila pagpanago.

Paglapas sa kinamatarung sang hors de combat
Ginkondenar naman sang Apolinario Gatmaitan Command – New People’s Army Negros Island (AGC-NPA) ang makasiligni nga pagpatay sang mga hors de combat (ukon wala na sang kapasidad magbato) nga mga katapo sang NPA. Ginkabig ini nga paglapas sang laye sa gyera.

Ginpatay sang mga tropa sang 62IB sila Virgilio Marco Tamban II (Ka Bedam) kag Ben Jack Rueles (Ka Yuhan) samtang nagatulog sa isa ka kamalig sa Brgy Amin, Isabela, Negros Occidental, Marso 9, 3AM.

Samtang, brutal nga gintortyur kag ginpatay sang 94IB ang mag-asawa nga Elbert Nicolas (Ka Carding) kag Jessa Luiso Quillano (Ka Clea), pareho nga mga katapu sang NPA, nga nadakpan nga wala armas nga ikabato sa Sitio Kulihaw, Brgy Buenavista, Himamaylan City, Abril 1.

Ginmasaker man sang 94IB sanday Nikka de la Cruz (Ka Chai), Roel Ladera (Ka Jack), Alden Rodriguez (Ka Rocky) kag Roel Deguit (Ka Caloy), mga nagmakasit nga katapu sang NPA, sa Sityo Amelis, Brgy Santol, Binalbagan, Negros Occidental, Hulyo 6, 6AM. Antes sa pagmasaker, gindakop ang apat sa isa ka balay sa Sityo Kalunakon sa pareho nga barangay. (Ang Paghimakas October 2022)