Grupong Kontra Daya, duda sa mga makina ng Miru

Ang artikulong ito ay may salin sa English

Magiging malaking problema pa rin ang malawakang dayaang elektroniko sa eleksyong 2025, ayon sa grupong Kontra Daya matapos lumahok ito sa demonstrasyon ng mga makina ng Miru Systems Co. Ltd. Iginawad sa Miru ang ₱18-bilyong kontrata para pangasiwaan ang eletronikong sistema ng eleksyon noong nakaraang taon, matapos idiskwalipika ang Smartmatic dulot ng mga anomalya.

Pinakamalaking problema ang hindi pa rin transparent o bukas na pagbibilang ng boto dahil gagawin ito ng makina at di ng mga tao.

“Nagpupumilit ang Comelec na dapat mabilis (ang proseso) kaya dapat gawin kaagad ang transmission (ng mga boto) pagkatapos ang pag-imprenta ng makina ng election returns. Pinagdidiinan nito na matatagalan kung hihintayin pa ang manwal na pagbibilang batay sa ballot images ng automated counting machine (ACM) dahil posibleng kakain pa ito ng ilang oras,” ayon sa Kontra Daya noong Hunyo 29.

“Ibig sabihin, gusto ng Comelec na pagkatiwalaan na lamang ng mamamayan ang mga makina at wala itong nakikitang pangangailangan pa iberipika ang mga resulta sa pamamagitan ng manwal na pagbibilang bago ang transmission (ng mga resulta).”

Kinwestyon ng grupo ang labis na kumpyansa ng Comelec sa Miru Systems.

“Dapat nating ipag-alala ang elektronikong manipulasyon ng mga balota, laluna bago at hindi subok ang election provider,” ayon sa grupong Kontra Daya.

Pinatunayan sa nagdaang mga eleksyon, laluna sa katatapos lamang na presidensyal na halalan, ang bulnerabilidad ng elektronikong sistema ng eleksyon sa manipulasyon at kakayahan ng sinumang may sapat na kaalaman na i-hack ang mga sistema ng mga ahensya ng gubyerno.

Mas malala, kilala ang Miru Systemns sa malawakang dayaan at palpak na mga eleksyon sa Iraq, Congo at Argentina. Sa Congo lamang, naiulat na umabot sa 65% ng mga makina nito ay pumalpak sa araw ng eleksyon. Ayon sa Kontra Daya, hindi magiging iba ang kahihitnan ng eleksyon sa Pilipinas sa kamay ng Miru.

Panawagan ng grupo na ipatupad ng gubyerno ang hybrid (haluan) kung saan kasama ang mga botante sa pagbibilang para matiyak ang transparency ng halalan. Una na nitong tinutulan ang pagbibigay ng gubyerno sa dayuhang mga kumpanya ng kontrol sa mga eleksyon ng bansa.

AB: Grupong Kontra Daya, duda sa mga makina ng Miru