Karahasang pang-ekonomya at pasismo ang dinanas ng mga katutubong Pilipino sa kamay ng rehimeng Marcos Jr sa unang taon nito sa pdoer.

“(N)aging nangungunang tagalabag ng karapatan ng mamamayang katutubo at Moro ang anak ng diktador sa unang taon niya sa poder,” pahayag ng Sandugo-Movement of Moro and Indigenous People for Self-Determination,

“Idineklara ni Marcos Jr bilang krusyal na hakbang para sa pagbangon ng ekonmya at matagalang paglago ang pagmimina, na nagresulta sa pagbibigay ng bagong mga permit para sa pagmimina ng tanso, ginto, silver at complex ore,” anito. Dagdag dito, ginawang prayoridad ni Marcos ang pagtatayo ng mga power plant sa tabing ng renewable energy sa kabila ng pagtutol ng mga katutubo at pagtanggi ng kanilang mga komunidad.

Isinasapanganib ng mga programa ni Marcos Jr ang mamamayang katutubo at aming mga lupang ninuno sa pandarambong, agresyon sa tabing ng pag-unlad at paglabag sa mga karapatan, ayon sa grupo.

Gayundin, ipinagpapatuloy ni Marcos Jr ang patakaran ng kanyang ama sa pamamagitan ng militarisasyon, kriminalisasyon sa pagtutol ng mga katutubo at red-tagging. Sa ngayon, mayrooong 129 detenidong pulitikal na mula sa mga grupong minorya sa bansa.

“Huwag nating kalimutan na higit sa karahasan sa ekonomya, kinatangian ng tahasang pasismo ang unang taon ni Marcos,” ayon sa grupo. Inalala nito na sa kanyang unang State of the Nation noong nakaraang taon, inaresto ng pulis sina Esmael at Mawing Pangadas sa gawa-gawang kasong human trafficking. Sinundan ito ng pag-aresto ng mga gurong Lumad na sina Lerma at Jeffrey Diagone at kanilang 9-buwang sanggol. Noon lamang Mayo sila nakalaya, matapos ibasura ang kanilang mga kaso.

“(N)akapangangalit na naganap ang gayong mga pang-aaresto, at nananatiling tahimik at inutil (si Marcos) sa harap ng mga ito,” dagdag na grupo. Kagaya ng mga Lumad, sinampahan rin ng gawa-gawang kaso ang pitong aktibista sa Cordillera (ang tinaguriang NL7).

Kinundena rin ng mga katutubo ang karahasan ng militar laban sa mga tribu sa Cagayan at Negros, gayundin ang iligal na pag-aresto at patuloy na pagkakait sa mga karapatan nina Mary Joyce Lizada at Arnulfo Aumentado, mga tagapagtanggol ng kanilang mga karapatan.

Kasabay nito, patuloy nilang ipinanawagan ang paglilitaw kina Dexter Capuyan at Bazoo de Jesus, mga aktibistang dinukot ng mga ahente ng estado at hanggang ngayon ay hindi pa natatagpuan.