Nagtipon ang humigit-kumulang isandaang estudyante mula sa iba’t ibang pamantasan sa harap ng Commision on Higher Education ngayong araw, Hunyo 19, upang ihayag ang pagtutol nila sa Mandatory ROTC (MROTC), Tuition and Other School Fees Increase (TOFI) sa mga pribadong pamantasan, at pagkaltas sa badyet ng mga pampublikong unibersidad. Bago nito, ginunita nila ang ika-162 kaarawan ni Jose Rizal sa isang martsa sa loob ng kampus ng University of The Philippines (UP)-Diliman.

Mariin nilang kinundena ang hayag at hindi hayag na pamamaraan ng militar na manghimasok sa mga pamantasan sa iba’t ibang panig ng bansa. Pahayag ni An Gorospe, estudyante mula sa Philippine Christian University, “ang Military Science o ROTC ay sinasabing para sa ikabubuti namin pero walang namang ginagawa dito kundi magpormasyon at ibabad sa matinding tirik ng araw ang kabataan.”

Liban sa sapilitang ROTC, kinakaharap din ng mga estudyante sa PCU ang pagtaas ng taunang matrikula kahit na hindi pa lubusang ibinalik ang regular na mga klase. “Mahigit ₱28,000 ang binabayaran namin kada semestre, pero wala pa ring face-to-face classes dahil kulang ang pasilidad at badyet. Ating patuloy na iparinig ang ating tinig sa mga nakaluklok sa pwesto.” dagdag ni Gorospe.

Nasa 3% hanggang 10% ang planong pagtaas ng matrikula at iba pang bayarin ng mga pribadong pamantasan sa susunod na taong pang-akademiko. Pahayag ni Josh Baylon, mula sa Diwa ng Kabataang Lasalyano, “May 3% TOFI (tuition and other fees increase) na sa senior high school, paano pa sa kolehiyo? May stereotype na (reputasyon) ang mga taga-DLSU puro mayayaman. Pero hindi ito usapin ng kakayahan dahil ang edukasyon ay isang batayang karapatan hindi lang para sa maykaya kundi para sa lahat.”

Nahaharap naman ang mga pampublikong unibersidad ang pagkaltas sa mababa na ngang badyet ng gubyerno para sa sektor ng edukasyon kasabay nito ang pilit na pagpapasailalim sa mga estudyante ng MROTC.

“Hindi dapat sa state universities lang libre ang edukasyon,” pahayag ni Ron Medina, konsehal ng mga mag-aaral ng UP-Diliman. Dagdag niya, hindi para nasyunalismo ang MROTC. “(N)”andito ngayon ang kabataan para tutulan ang panggigipit ng estado. Pamamasista at pang-aatake sa kalayaang pang-akademiko ang kasagutan ng estado sa atin. Kaya marapat lang tayong tumindig laban sa komersyalisadong edukasyon.”

Upang militanteng irehistro ang kanilang galit ay binato nila ang tarangkahan ng CHED ng pintura at winasak ang effigy ng ulo ni Marcos Jr.

Bilang pagsasara ng programa ay ipinahayag ni Ivan Sucgang mula sa League of Filipino Students na tinalikuran ng CHED ang karapatan ng kabataan. “Gusto nating lahat ng libre at abot-kayang edukasyon,” aniya. “Malinaw na gustong mag-aral ng kabataan. Pero paano mag-aaral kung tinataasan ang tuition fee at pinapasok ng pulis ang pamantasan? Hindi sagot ang MROTC at pagpasok ng militar sa pamantasan sa krisis sa edukasyon dahil ang sagot ay ang pag-aaral ng kasaysayan at lipunan.”

Samantala, nag-alay ng bulaklak ang kabataan sa pangunguna ng Kabataan Partylist (KPL) sa monumento ni Rizal sa Rizal Park para gunitain ang kayang ika-162 kaarawan. Itinatag ang KPL sa espesyal na araw na ito, 22 taon na ang nakararaan.