Ang pumuluyo sa Negros, partikular ang mamumugon sa kampo sa norte nga bahin sang Negros, nagselebrar sa aksyon militar sa Roselyn Jean Pelle Command – Northern Negros Guerilla Front sang Bag-ong Hangaway sang Banwa (RJPC-BHB) batok kang Teotimo “Tim” Ballesteros sa iya pakyas nga paghatag sang makatarunganon nga suhulan, pagpang-ilog sang duta, paggamit sang armado nga goons para manghulga, kag iban pa.

Ang sangsyon, nga ginlantaw sa lapit isa ka gatos nga mamumugon sa kampo, ang gin-implementar sang RJPC-BHB sadtong Disyembre 14, mga alas 9:30 sang aga sa Sitio Proper, Barangay Tabun-ac, Toboso, Negros Occidental, nga nagparalisa sang duha (2) ka trak gamit pagkarga sang tinapas nga tubo halin sa kampo pakadto sa sentral. Ang mga residente sang Barangay Tabun-ac ang kalabanan mga mamumugon ni Ballesteros.

Si Ballesteros, ang isa sa pinakadakung komprador – agalon may duta sa norte nga bahin sang Negros, nag-atubang sang indi maisip nga reklamo sa indi makatarunganon nga suhulan kag madamo nga reklamo sang pagpang-ilog sang duta paagi sa iskemang arendo – palit diin ang mga biktimang nagapanag-iya sang uma ang ginapapirma sang mga papeles nga nagbaligya sang ila duta nga gi-eksplikar bilang kasabutan sa arenduhanay. Dako nga parte sa iyang ganansya, nga halin sa dugo, balhas kag luha sa mamumugon sa kampo, ang ginagamit para pondohan ang detatsment sa PMG kag ang mga pasista nga elemento niini nga naka-istasyon lapit sa gipanag-iyahan nga transloading sa Barangay Mabini, Escalante City. Naggamit man siya sang pribadong goons, ilabi na kun may kumplikto nga magtuhaw tali sa iya kag sa mga mamumugon sa kampo kag mga benipisyaryo.

Umpisa 2019, ang suhulan sang mga mamumugon sa kampo ang nag-umento lang sang Php10 matag adlaw. Ang inadlaw nga suhulan sang pagguna ang gilansang sa Php 125. Ang pagdaro ang ginbayran sang Php1,000 matag ektarya o kun Php200 matag adlaw. Ang pagpamatdan ang ginabayran sang Php70 matag libo samtang ang pagpananum Php120 matag libo. Ang bug-at nga trabaho sa tapas-karga kay Php300 matag tolin. Ang mga mamumugon nga ginakabig admin ang makadawat sang Php1,200 matag semana para sa enkargado kag Php1,000 matag semana para sa mga ronda kag kabo.
Sa bulan sang Disyembre lang makadawat sang bonus ang mga mamumugon sa kampo ni Ballesteros, diin sa bag-o lang, sa pagkuha nila sang amo na bonus, nakadawat sila sang Php54 tubtob Php2,700. Wala sang mamumuo ang maka-eksplikar kon ano nga klase nga bonus ang ila nadawat, kon 13th month bonus ba o ang Social Amelioration Bonus para sa mamumugon sa kampo.

Ang suhulan nga nadawat sa mga mamumuo sang kampo pwerti ka layo sa minimum nga suhulan sang Negros Occidental nga PhP410 matag adlaw para sa mamumuo sa agrikultural, kag layu-layo pa gid sa makabuhi nga suhulan nga Php1,119 matag adlaw.

Sa piyak banda, nagabulsa si Ballesteros sang indi magnubo sa Php100,000 matag ektarya sa limpyo nga ganansya halin sa kusog-pangabudlay sa gibulubanta 5,000 ka mamumugon sa kampo sa norte nga bahin sang Negros, sa iya 2,000 ka ektaryang kontrolado nga duta, bilang iyaha, gi-finance o gi-arenduhan. Nagapanag-iya man siya sang mga transloading, serbisyo sa traking, kag iban pa nga legal nga negosyo.

Indi interasdo ang RJPC-BHB sa pagkolekta sang rebolusyonaryo nga buhis sa mga negosyo ni Ballesteros bangud sa mga reklamo sa isyu sang pangabudlay kag awayan sang duta kag ang kinaiya niya nga lunod-patay nga kontra-rebolusyonaryo.

Ang amo nga aksyon ang nagapanawagan sa mga mamumugon sa kampo nga musukol sa pagpanghimulos kag sa mga residente nga musukol kontra sa militarisasyon kag mga abuso sa katungod. Upod ninyo ang BHB sa inyo nga pagpakig-away batok sa pagpanghimulos kag pagdaug-daog.

Si BGen. Inocencio Pasaporte, commanding officer sang 303rd IBde, nagbinutig nga ang mga Negrosanon wala na nagasuporta sa BHB kag sa subong daw ang mga BHB kay nanagan/nagpanago. Ang sangsyon mismo ang musagpa sa guya ni Pasaporte, diin ang BHB madinalag-on nga nakalunsad sang aksyon militar nga pwerti kasanag sa adlaw, sa indi magnubo sang 100 metros nga distansya halin sa sementado nga dalan sa barangay. Ang nag-implementar nga yunit sang BHB gani naghiwat pa sang mass meeting sa mga mamumugon sa kampo sa site mismo para ma-eksplikar ang obhetibo nga kahimtang.

Isa ka mamumugon sa kampo ang nag-reak sa amo nga insidente kag nagsiling, “Mas maayo kung amo na, para mabatian ang singgitan namon sa sweldo-benepisyo.”

Samtang nagpadulong pa lang sa site ang yunit sang BHB, ang mga residente ang nangin gwardiya sa ruta samtang ang iban ang pugos nga mukuyog sa implementasyon kag nag siling, “Talagsa ra tani kami makakita sa inyo, indi pa kamo magpaupod”. Sa pag-kilala kay Ballesteros kag sa posibleng reaksyon, ginbalibaran sila sang tadlong sa amo nga yunit sang BHB.

Ang madinalag-on nga sangsyon sa BHB batok kay Ballesteros ang nangin posible sa indi mahubas nga suporta sang mga masa, kag ingon man, ginasaulog sa mga residente kag sa mga mamumugon sa kampo.

Makigbisog, Indi Mahadlok!
Makatarungan, Maghimagsik!