Read in: English

Gitugyan sa Regional Operations Command sa New People’s Army sa Southern Mindanao ang pinakataas niini nga rebolusyonaryong pasidungog ngadto sa Pulang kumander sa Davao-Bukidnon Subregional Command nga si Potpot “Ka Rommel” Tawsan, 25; ug sa mga Pulang manggugubat nga sila Dandi “Ka Dani” Salabiron, 19, ug Divina “Ka Din-Din” Sendon, 24, kinsang bayanihong buhat atong ginasaulog ug ginapabiling buhi nga inspirasyon sa nasudnon demokratikong rebolusyon. Pulos naggikan sa tribong Manobo sa Mindanao, gihalad sa tulo ka batan-ong martir ang ilang kinabuhi sa pag-alagad sa gubat sa katawhang Pilipino ug sa mapadayunong pakigbisog sa Kalumaran alang sa kaugalingnong paghukom ug pagdepensa sa ilang yutang kabilin.

Niadtong Setyembre 9, gipatay si Ka Rommel ug Ka Dani sa mga pasistang sundalo sa 27th Infantry Battalion sa usa ka engkwentro sa Sitio Canacan, Brgy. Saloy, Calinan District sa Davao City. Human sa panagsangka, nasamdan ug gidakop sa kaaway ang laing duha ka Pulang manggugubat nga sila Sara “Ka Sara” Amit ug Toto “Ka Totoy” Sausa. Ayha niini, namartir si Ka Din-Din niadtong August 26 atol sa taktikal nga opensiba nga gilunsad sa mga Pulang manguggubat batuk sa nag-opereyt nga yunit sa 27th IB sa Sitio Lubas sa Brgy. Paquibato diin 5 ka kaaway ang patay.

Sukad kaniadto, anaa na sa rebolusyon ang kinabuhi ni Ka Rommel. Natawo siya panahon nga gigakus sa mga Manobo sa Talaingod ug sikbit niini nga mga baryo ang nasudnon demokratikong rebolusyon aron panalipdan ang Pantaron Range, ang bugtong nahibiling karaang forest range sa Mindanao. Gikan sa iyang linghod nga pangedaron, gimatuto siya isip usa sa mga sumosunod nga maisugong manggugubat kinsa mopadayon sa makasaysayanong pagdepensa sa ulahing prontrera sa Mindanao. Sayo pa lang sulod sa Pulang hukbo, gipakita na ni Ka Rommel ang iyang katakus isip mapangahasong politiko-militar nga kadre. Nahimo siyang instruktor pampulitika ug kadugayan kumander sa kompanya sa Davao-Bukidnon Subregional Guerilla Unit. Nasuod ug gipangga siya sa masa ug mga kauban, kinsa naglantaw kaniya isip maunungong opisyal sa Partido, labaw na panahon sa walay undang nga focus military operation nga padayong ginalunsad sa kaaway sa Davao City ug Talaingod.

Bisan tuod bata pa, gipamatud-an ni Ka Dani ang iyang pagkalig-ong Pulang manggugubat. Sa wala pa siya misampa sa NPA, batan-ong aktibista siya sa ilang komunidad ug kadugayan naamgohan ang labing bug-at nga kamahinungdanon sa armadong rebolusyon. Gipangga usab si Ka Din-Din sa masa ug kauban isip matinud-anong Pulang manggugubat. Gipasigarbo niya nga usa siya ka tomboy o membro sa LGBT community. Iyang gibiyaan ang iyang kagikang hut-ong nga kabus-mag-uuma ug misampa sa hukbo sa katawhan niadtong 2014 ug kadugayan nahimong bays-platun lider sa usa ka yunit sa NPA.

Siguradong nagmaya ang 27th IB ug ilang mga amo sa Eastern Mindanao Command sa pagkamatay sa atong tulo ka martir. Nagpakaaron-ingnong sila sa ila kunong pagbalik sa mga patayng lawas ngadto sa mga pamilya, apan sa susamang panahon ginatawag ang tulo ka martir nga mga terorista. Sulod sa pila ka bulan na karon, pila ka higayong gibigwasan sa mga yunit sa NPA ilalom sa Davao-Bukidnon Subregional Command ang 27th IB, kinsang abusadong tropa walay undang nga naglunsad og operisyong kombat ug community support program sa Paquibato, Calinan ug uban pang lugar sa Davao City bisan panahon sa pagkaylap sa pandemya sa Covid-19.

Kining mangtas ug walay putol nga militarisasyon sa mga komunidad sa Lumad, partikular sa Brgy. Malabog sa Paquibato district, nag-unang nagtinguha nga ipaneguro ang walay babag nga pagkawkaw sa Eastern Mindanao Command sa AFP sa dili moubos 41 ka ektarya nga yutang kabilin. Pinaagi sa pagmaksimisa sa problemadong mga reaksyonaryong programa sama sa Certificate of Ancestral Domain Title (CADT) ug paggamit sa mga korap nga lider Lumad, naangkon sa mga opisyal sa AFP niadtong sayong bahin sa Hunyo ang usa ka Deed of Usufruct alang sa pagtukod og usa ka military reservation sa Malabog. Mosilbi kining usa ka garison aron kontrolon ang lokal nga populasyon sa mga Lumad ug mag-uuma kinsa padayong nagasukol batuk sa kontra-katawhang mga palisiya ug programa sa rehimen.

Para sa dili maihap nga mga kabatan-onang Lumad sama nila Ka Rommel, Ka Dani ug Ka Din-Din, ang kinabuhi sulod sa pakigbisog dili na lamang nahimong panginahanglan apan usa ka butang nga dili kalikayan—usa kini ka kinabuhi nga pugos nga gipahamtang kanila ug ilang kaliwat sa istorikong pagpanglupig batuk sa Kalumaran sa semipyudal ug semikolonyal nga estado. Sa kinatibuk-ang laraw sa “IP-centric” nga kontra-rebolusyon sa rehimeng US-Duterte, gigamit lamang nila isip propaganda ang kamatayon sa tulo ka batan-ong Lumad, usa ka simpleng “photo-op” aron pahumoton ang dunot nga baho sa tropa sa AFP. Apan alang sa liboan ka kabus nga mag-uuma ug Lumad sa rehiyon, samtang hingpit nilang gibati ang kasubo, sayod usab sila nga temporaryo lang ang gibating kawad-on tungod daghan pang maayong mga anak ang mopuli isip lig-ong rebolusyonaryong tigpanalipod.

Ang kamatayon nila Ka Rommel, Ka Dani ug Ka Din-Din ug ang dili-tawhanong pagpreso sa duha ka hors de combat (nawad-an og katakus nga mosukol) nga mga membro sa NPA nagadugang sa nagkakusog ug umalabot nga unos sa rehiyon. Samtang nag-ilaid sa tumang kawad-on ang masa, labaw na ang mga Lumad ug mag-uuma sa Southern Mindanao, nga gipasamot pa sa pandemya ug sa kainutil sa rehimen atubangan niini, walay kaluoy nga ginapadayon sa pasistang makinarya sa gubat sa rehimeng US-Duterte ang kontra-katawhang kontrarebolusyon niini, samtang wala nagpakabana sa ugat-hinungdan sa kapit-os ug armadong pagsukol sa katawhan.

Isip dugang insulto sa kasakit, padayong ginapanghimaraot ni Duterte ug iyang pasistang alipores sa AFP ang rebolusyonaryong armadong pagsukol sa masang mag-uuma ug Lumad. Kun sila lang ang pabut-on, mas gusto nila nga pasibong moyukbo na lang ang masa nga mapahawa sa ilang yuta ug panginabuhian aron hatagag-dalan ang mga ekonomikanhong interes sa nagharing hut-ong sama sa makadaot nga dagkung mina ug mga plantasyon. Busa, susamang higayon nga nasilag ug nagkurog sa kahadlok ang rehimeng US-Duterte sa singgit sa masa taliwala sa pagkahanaw sa ilang mga rebolusyonaryong bayani: Paragas ki to pakigbisog! Padayon sa pakigbisog!