Liwat nga nagsabwag sang terorismo ang mga tropa sang 82ndIB kag 12thIB sa idalum sang 301st brigade sang 3rd Infantry Division sa baryo sang Cabatangan, Lambunao, Iloilo sadtong Setyembre 15, 2023. Sa sulod sang duha ka oras, halin alas-7 tubtob alas-9 sang aga, onse (11) ka beses nga nagpalupok sang Howitzer canyon ang militar nga nagtupa sa nagkalain-lain nga sityo sang nasambit nga baryo. Ang iban nga kanyon nagtupa pa sa masulusobra lang syen metros malapit sa balay sang mga pumuluyo. Masobra 200 ka tropa sang miltar ang padayon nga nagapanglugas kag nagapuhag sa mga komunidad sang tumandok nga mangunguma humalin sang Setyembre 3, 2023 sa mga banwa sang Calinog kag Lambunao, Iloilo. Ginalapas sang 3ID ang mga layi kag pagsulundan sa inaway kag hungod nga ginaulamid ang mga sibilyan sa ila indi matarung nga gyera batuk sa rebolusyonaryo nga mga pwersa.

Tuman nga kakugmat ang gintuga sang wala-target nga panganyon sang militar sa mga tumandok kag mangunguma. Nag-untat sa ila mga kinaandan nga mga aktibidad ang mga nagsala-sala nga mga pumuluyo. Wala na nila mabalikan kag maatipan ang ila mga kasapatan sa pastuhan, na-untat ang pagpangani sang paray, indi makapangayam sa talon, indi makakuha sang ila mga produkto nga saging, lanot kag kape kag indi na makapangita sang ila mga kinawala bangud sa pagpanganyon kag operasyon sang militar. Nadisturbo ang mga eskwelahan sa elementarya bangud sa lupok sang kanyon. May mga ginikanan nga wala na ginpaeskwela ang ila kabataan bangud sa kakugmat. Ang presensya sang madamo nga armado nga mga tropa sang militar nagatuga sang kakulba sa mga kabataan kag ginikanan. Masobra na isa ka semana ang huol nga dala sang militar sa pumuluyo.

Ang patarasak nga pagpanganyon kag pagtarget sa mga komunidad kag sorsa sang palangabuhian sang mga sibilyan hayagan nga paglapas sa mga layi kag pagsulundan sa inaway sa idalum sang Geneva Conventions. Ginlapas man sang militar ang nagaluntad nga Comprehensive Agreement for the Respect of Human Rights and International Humanitarian Law sa tunga sang gobyerno sang Pilipinas kag National Democratic Front of the Philippines nga nagapaseguro sa kabuhi kag kinamatarung sang mga sibilyan. Nagakomiter man ang 3ID sang paglapas sa pagsulundan sa Proportionality kag Necessity sa ila pagamit sang tuman ka baskog nga kalibre sang hinganiban batok sa mga rebolusyonaryo nga pwersa nga armado lamang sang mga mamag-an nga armas. Ginaguba sang militar ang mga katubigan, kagub-an kag naturalisa nga ginasaligan sang palangabuhian sang mga tumandok kag iban pa nga pumuluyo.

Hungod nga ginalapas sang militar ang mga pagsulundan sa inaway kag muklat nga ginaulamid ang mga sibilyan agud puhagon kag tabugon sa ila mga ulumhan kag duta sang katigulangan para sa ila mga kontra-pumuluyo nga proyekto kaangay sang eko-turismo kag iban pa. Ginasakit kag ginapahug nila ang mga pumuluyo agud gub-on ang duna nga paghiliusa kag pagbuligay sang mga mangunguma.

Patuyang kag waay-balatyagon ang paggasto sang 3rd ID sang minilyon nga pondo sg pumuluyo sa ila terorismo sa Central Panay sa tunga sang kaimulon lg kapurauton nga ginaatubang sang pumuluyo. Sa bala pa lang sang kanyon nga nagabalor Php 100,000 kada isa, may Php 1.1 milyon na nga gin-usik ang militar. Minilyon man kun sumahon ang magasto sang masobra 200 ka tropa nga masobra na isa ka semana sa mga baryo sang kabanwahanan sang Calinog kag Lambunao. Ang pagpalupad sang mga air assets sang 3ID nagakaon man sang daku nga pondo kada adlaw. Kun madumduman, sadtong Mayo 28, 2023, nanganyon man ang nasambit nga tropa sa Brgy. Gen. Fullon, San Remegio, Antique. Mas nagakadapat nga ihatag nalang sa pumuluyo ang ila pondo agud masabat ang ila mga gilayon nga kinahanglan sa pagkaon. Dapat bugas kag ayuda ang ginadala sa pumuluyo kag indi pagpanghalit kag terorismo.

Ginakondenar sang Jose Percival Estocada Jr. Command ang mga krimen kag pagpanghalit sang 3rd ID sa mga tumandok, mangunguma kag kabataan sa Central Panay. Nagapakig-isa kami sa mga apektado nga pumuluyo kag ginasakdag ang ila kaayuhan kag seguridad sa kabuhi.

Nagapanawagan ang Jose Percival Estocada Jr. Command sa mga pumuluyo nga pangapinan kag depensahan ang ila palangabuhian kag kabuhi. Nagakadapat nga palayason sa mga baryo ang mga militar nga nagalapas sa tawhanon nga kinamatarung kag nagatuga sang kinagamo, kugmat kag halit sa pumuluyo. Dapat nga sukton ang gobyernong US-Marcos II kag ang AFP sa ila krimen kag kahalitan sa mga pumuluyo.

Nagapanawagan man kami sa mga organisasyon kag indibidwal nga nagadampig kag nagasakdag sa tawhanon nga kinamatarung nga imbestigaran ang patarasak nga pagpanganyon kag mga krimen nga ginahimo sang naga- operasyon nga militar sa Central Panay. Ginapaabot man namon sa midya, LGU, mga relihiyoso, non-government organizations, kag naga-amlig sa kapalibutan nga hatagan igtalupangod ang mga pumuluyo kag komunidad nga ginadalasa sang mga dalagku kag mapanghalit nga operasyon sang militar sa kaumhan.