Labaw nga migrabe ang kanhing dili pagkaangay-angay sa katilingbang Pilipino kadungan sa paghait sa mga kontradiksyon tungod sa militarista ug anti-katawhang pag-atubang sa rehimeng

Duterte sa pandemyang Covid-19. Samtang ang pipila anaa sa mga mansyon ug palasyong layo sa sakit, padayon nga naghakop og bahandi, nangabuso sa gahum ug nabusog sa singot ug dugo sa mga kabus, minilyong katawhan usab ang naglunang sa kagutom ug grabeng kawad-on.

Hustisya ang singgit sa katawhan alang sa tanang ginapagutman, ginapaantus, ginasumpo ug ginahikawan sa katungod. Sa kapin tulo ka bulan sa mga palyadong lakang ug palisiya, walay katugbang nga pag-antus ang nahiaguman sa katawhang Pilipino.

Sulod sa halos tulo ka bulan, gikulong ni Duterte ang tibuok katawhan sa ilang alimuot nga balay sa ngalan sa paglikay sa pagkuyanap sa bayrus. Apan giusik-usikan lamang ni Duterte ug sa iyang mga heneral ang maong sakripisyo. Dili sarang ang gigahing pondo aron makalahutay ang sistemang panglawas sa pandemya. Walay libreng mass testing. Walay libreng pagtambal sa Covid-19. Palyado ug atrasado ang pagkalap sa impormasyon, busa buta ang gubyerno kung asa mikuyanap ang bayrus.

Ulahi na ganing moabot, kulang pa kaayo ug kasagarang ginakibhangan ang gisaad nga ayuda. “Kaharuhay sa kinabuhi,” matud sa usa ka senador samtang nagsalu-salo sila ug nanglapaw sa pagkaon sa ilang han-ukanan, gipaantus ang katawhan nga mabuhi sa lugaw ug sardinas kung naa man. Naglunang sa kagutom ug kabalaka ang mayorya sa katawhang “isang kahig-isang tuka.” Ang mga “kapit-sa-patalim” nga nangita og pangwartahan ug makaon gibansagang “badlungon,” gipangdakop ug tibuok kabangis nga gisilutan.

Tungod sa walay tin-aw nga planong panglawas aron patigbabawan ang pandemya, gipahunong ni Duterte ang tanan ug tulo ka bulang gipasirado ang dakung bahin sa ekonomiya. Minilyon ang nawad-an og trabaho ug kita. Naguba ang panginabuhian sa gagmayng negosyante. Ug dihang gimando nga luagan ang mga lockdown niining Hunyo, gihimo ang tanan aron subling modagan ang negosyo sa dagkung kapitalista, samtang gipasagdan ang masang kabus nga daw gisumbatang “bahala na mo!”

Samtang bangis nga ginapasunod ang katawhan sa mga makatuuk nga restriksyon, luag usab nakaginhawa ug nakalihok si Duterte ug ang iyang mga dunot nga upisyal. Samtang sulod-gawas si Duterte sa Davao sakay sa pribadong eroplano, gatusan ka libong katawhan ang wala usay masakyan. Nagantus sila sa paghulat sa kilid sa dalan ug mga kalsada, gutom ug walay kaseguruhan kung kanus-a makasakay o makauli. Kinsa ang makalimot kang Michelle Silvertino nga namatay human ang lima ka adlaw nga paghulat og masakyan pauli sa Bicol sa usa ka tulay sa Pasay?

Adlaw-adlaw, nagkapuliking maglumbaay ug maghuot ang mga mamumuo ug empleyado tungod kay kulang kaayo ang masakyang bus o tren. Tungod kay wala giatiman ang pagpangandam sa luwas ug igong pangmasang transportasyon, liboan karon ang obligadong magbaktas o magbisikleta kada adlaw sa peligrosong mga haywey.

Kulang na gali kaayo ang suhulan sa mga mamumuo, gitugutan pa ni Duterte ang dagkung kapitalista nga kibhangan kini aron makabawi sila sa ilang tubo. Wala usab sila giobliga nga ipailalum sa libreng pagpaeksamen ang mga mamumuo aron sutaon ang posibleng adunay Covid-19.

Walay pagtagad si Duterte taliwala sa minilyong nawad-an og trabaho. Walay gihimo aron abagan ang pagtiurok sa ilang panginabuhian.

Samtang gitugutang mopasada ang mga “modernong” dyip nga gipanag-iyahan sa dagkung korporasyon, padayon nga gibawalan ang gatusan ka libong dyip sa gagmayng drayber ug opereytor. Bungol si Duterte sa singgit sa ordinaryong mga drayber alang sa subsidyo aron siguruhong luwas nga makabyahe ang mga dyip, bisan og ang tinuod mas luwas pa ang mga dyip ug traysikel kaysa mga siradong sakyanan. Daw ginatindakan sila ni Duterte. Nagpakiluoy ug nanglimus karon sa kadalanan ang mga “hari sa kalsada”.

Samtang nagkapuliki si Duterte nga mag-import na usab og tone-toneladang bugas sa mga nasud nga nagasubsidyo sa produksyong agrikultural, kulang usab kaayo ang pondong gitagana aron tabangan ang produksyon sa masang mga mag-uumang Pilipino ug paliton ang ilang produkto.

Minilyon karon ang ginaperwisyo ug ginapaantus sa kung unsa-unsa ang ginapangayo sa pulis sa mga nagakuha og permit aron makabyahe o makauli sa ilang mga prubinsya o rehiyon.

Tungod sa pagbalibad nga maggahin og igong pondo aron himuong luwas nga albihan ang mga eskwelahan (dugang nga mga eskwelahan, klasrum, mga magtutudlo, ug uban pang imprastrukturang pang-edukasyon), gimando ni Duterte nga walay ipahigayon nga klase sa mga moabot nga bulan. Hinunua, iagi na lang kuno sa internet ang pagtudlo, bisan og wala kini gigahinan og pondo ug gipaabaga sa mga magtutudlo ug estudyante ang gasto alang sa mga kompyuter, internet ug uban pang kahimanan.

Minilyong kabatan-onan ang nabalaka sa planong pagtaas sa matrikula sa daghang tulunghaan, samtang kulang kaayo ang subsidyo sa estado sa edukasyon. Biktima usab sila sa arbitraryong restriksyon batok sa mga 16-21 anyos nga mogawas aron mangita og trabaho o panginabuhian ug mosalmot sa lain-laing katilingbanong aktibidad.

Imbes nga kibhangan ang hilabihan ka dakung gasto sa mga dili produktibong proyektong pang-imprastruktura nga gipondohan sa langyawng pautang, ang binilyong pisong sikretong badyet pang-intelidyens, ang gatusan ka bilyong pisong pangpalit sa mga helikopter, mga bomba ug himang iggugubat, gipili sa rehimeng Duterte nga kanunayng mangutang aron sustentohan ang mga galastuhan sa panahon sa pandemya.

Gibaguud sa katawhan ang pagbayad sa utang. Imbes nga dugangan, gikibhangan pa sa rehimeng Duterte ang buhis sa mga bilyunaryong dagkung kapitalista; ug planong ipasa ang gibug-aton sa mga ordinaryong nanginabuhi. Bisan daklit ug bisan gamay, mibalibad ang rehimen nga pagaanon ang mga palas-anong buhis sa katawhang naglisud.