Tu­luy-tu­loy ang pag­ha­ha­sik ng te­ror ng 2nd ID sa Sout­hern Ta­ga­log (ST) pag­pa­sok ng 2021. Hin­di ba­ba­ba sa 25 ba­yan sa li­mang pru­bin­sya ang sak­law nga­yon ng mga na­ka­po­kus na ope­ra­syong mi­li­tar at mga ope­ra­syong Re­too­led Com­mu­nity Sup­port Prog­ram (RCSP). Isa ang ST sa wa­long re­hi­yong pra­yo­ri­dad ng re­hi­men sa kontra-in­sur­hen­syang ge­ra nito.

Ini­lu­lun­sad ang mga kam­pan­yang militar sa pa­mu­mu­no ni Gen. Anto­nio Par­la­de, Jr., na­ngu­ngu­nang an­ti-ko­mu­nis­tang troll at he­pe ng Sout­hern Luzon Com­mand ng Armed Forces of the Phi­lip­pi­nes. Ito ay sa git­na ng pananalasa ng pan­dem­ya at mga bag­yo na humambalos sa rehiyon noong huling kwarto ng taon.

Sa Min­do­ro, li­mang ba­yan sa ti­mog na ba­ha­gi ng Occi­den­tal at li­ma sa Ori­en­tal ang hi­na­ha­li­haw ng 203rd IBde mu­la pa noong 2019. Sa mga lu­gar na ito maig­ting na ni­la­la­ba­nan ng mga mag­sa­sa­ka at ka­tu­tu­bo ang ma­pa­min­sa­lang mga pro­yek­tong mi­na, dam at pe­keng prog­ra­mang pang­ka­li­ka­san na si­si­ra sa ka­pa­li­gi­ran at mag­pa­pa­la­yas sa ka­ni­la.

Ga­mit ng 203rd IBde ang pa­ni­nin­dak sa tang­kang pa­hi­na­in ang pag­la­ban ng ma­ma­ma­yan sa lu­gar. Noong Ene­ro, nag­dag­dag ang bri­ga­da ng da­la­wang kan­yon na 105mm sa Ban­sud, Ori­en­tal Min­do­ro. Nag­ha­tid din ng ta­kot sa mga re­si­den­te ang pag­pa­pa­li­pad ng he­li­kop­ter sa mga ba­yan ng Rizal, San Jo­se, Bo­nga­bong at Man­sa­lay noong bis­pe­ras ng pas­ko. Lu­ma­pag ito sa Man­tay, Ba­ra­ngay Mon­te Cla­ro, San Jo­se kung saan na­ka­kam­po ang pwer­sa ng RCSP.

Anim na ba­yan na­man sa Quezon ang inoo­pe­ra­syon ng may 1,900 tro­pa ng 201st IBde, ka­bi­lang ang mga tro­pa ng 1st IB, 59th IB, 80th IB, 85th IB, 22nd DRC at mga pu­lis. Ma­la­king ka­sa­la­nan ng mga tro­pang ito ang dag­dag na pag­ha­gu­pit sa mga ko­mu­ni­dad sa pa­na­hong ka­ta­ta­pos pa la­mang ma­na­la­sa ng su­nud-su­nod na bag­yo. Pi­ni­gi­lan ng mga ito na ma­ka­ra­ting ang ayu­da mu­la sa BHB.

Nag­ta­yo na­man ng ba­gong mga kam­po ang 80th IB sa Ba­ra­ngay Pu­ray, Rod­ri­guez, Rizal ha­bang nag­pa­pa­tu­loy ang mga operasyong kombat at RCSP sa Anti­po­lo, Rod­ri­guez at Ta­nay. Sa lib­lib na mga bar­yong oku­pa­do ng mga RCSP, hi­na­ha­rang ng mga sun­da­lo ang pag­pa­sok ng pag­ka­in at iba pang pa­nga­ngai­la­ngan ng mga re­si­den­te.

Sa Pa­la­wan, wa­lang-ti­gil ang FMO at kam­pan­yang pag­pa­pa­su­ko ng 3rd Ma­ri­ne Bri­ga­de. Inaa­ta­ke ng di ku­ku­la­ngin sa 600 ele­men­to ng Ma­ri­nes ang Roxas, Tay­tay, Broo­ke’s Point, Rizal, Ba­ta­raza at Puer­to Prince­sa City. Ni­li­lin­lang ni­la ng mga pa­bu­ya ang si­nu­mang nag­na­na­is “mag­ba­lik-lo­ob at ma­ki­pag­tu­lu­ngan” sa AFP la­ban sa BHB at sa­ri­li ni­lang mga ka­ba­ba­yan.

Ka­bi­lang sa ka­ru­mal-du­mal na mga kri­men ng 2nd ID na la­bag sa mga ba­tas ng dig­ma ay ang pag­pa­tay ki­na Eu­ge­nia Mag­pan­tay at Aga­ton To­pacio, ang ma­sa­ker sa Ba­ras 5, pag­pas­lang sa li­der mag­sa­sa­kang si Arman­do Bui­san, at sa wala nang kakayahang lumaban na si Ma­rio Ca­ra­ig.

Sa ka­bi­la ng to­dong ata­ke sa re­hi­yon, na­ka­buo ang huk­bong ba­yan di­to ng mga ba­gong la­ra­ngang ge­ril­ya at na­ba­wi ang ilang lu­mang mga er­ya. Isi­na­ga­wa ang ki­na­kai­la­ngang mga reor­ga­ni­sa­syon sa la­ra­ngang ge­ril­ya upang mag­ka­ro­on ng mas ma­la­pad na ma­ni­ob­ra­han ha­bang hi­na­ha­rap at pi­na­ngi­ngi­ba­ba­wan ang ma­la­wa­kang mga ope­ra­syong kom­bat at pam­bo­bom­ba ng AFP.

Ayon kay Arman­do Cienfue­go, ta­ga­pag­sa­li­ta ng BHB sa re­hi­yon, ito ay da­hil “ma­li­naw sa ma­ma­ma­yang Pi­li­pi­no kung si­no ang to­to­ong te­ro­ris­ta sa ban­sa—ang re­hi­meng US-Du­ter­te at ang AFP-PNP na wa­lang pi­ni­pi­ling oka­syon pa­ra ma­ka­pag­ha­sik ng la­gim at te­ror sa ba­yan.”