Panawagan para iti armado a pannakilaban idiay Myanmar, pumigpigsa

,

Lumatlatak ti panagkasapulan ti armado a pannakilaban idiay Myanmar (dati a Burma) iti sango ti inaldaw a panagpatay ti hunta-militar kadagiti sibilyan nga agprotprotesta. Iti uneg ti pagilian, sumaksaknap ti panagbuya a saan nga umanay ti rali, barikada ken saan a panangsurot dagiti sibilyan kadagiti linteg (civil disobedience). Gaputa bayat a bumaybayag, lallalo a rumangranggas ti Tatmadaw (awag iti armado a puersa ti Myanmar).

Idi Marso 26, 114 ti pinatay ti hunta iti maysa a kadaraan nga aldaw iti nasurok 2-bulan a protesta dagiti umili. Idi April 3, dimmanonen iti 550 ti pinatay ti hunta iti desperasyon nga agtalinaed daytoy iti turay. Uppat a pulo ket innem kadagitoy ket ubbing. Nsurok 2,750 dagiti naibalud.

Iti pablaak dagiti internasyunal a pagiwarnak, addan dagiti aktibista manipud sentro ti syudad a mangisaysayangkat iti panagsanay-militar kadagiti lokal nga estado (kabatog ti rehiyon) iti nagbeddengan iti Burma. Dagitoy nga estado ket teritoryo dagiti nailian a minorya ti Myanmar no sadino nga agraraira dagiti nadumaduma nga armado a grupo. Aw-awagan dagiti estado dagitoy bilang ethnic armed organization (EAO wenno armado nga organisasyon dagiti etniko). Dagitoy a grupo ket lumablaban iti mano dekadan a pananggundaway ken panangidadanes ti hunta-militar ken uray ti gobyerno nga indauloan ni Aung San Suu Kyi ken National League of Democracy (NLD). Idi 2015, pimmirma ti 16 kadagitoy a grupo iti maysa a nailian a katulagan iti panagsardeng ti labanan (cease fire) a kasukat ti panangrespeto ti estado iti autonomya da.

Idi inagaw ti Tatmadaw ti turay ti estado idi Pebrero 1, dagus nga inlukat dagiti armado a grupo nga etniko ti teritoryo da gapu iti panangliplipit dagiti aktibista ken miembro ti NLD. Kinundenar da ti kudeta ken inbilang dan nga awanan bileg ti pinirmaan da a nailian a panagsardeng ti labanan idi rauten ti Tatmadaw uray ti teritoryo da.

Atiddog ti pakasaritaan ti armado a pannakilaban idiay Myanmar. Maibaga a saan a nagsardeng daytoy manipud 1939, no sadino nga immuna a nabukel ti Partido Komunista ti Burma. Indauloan dagiti komunista ti armado a pannakilaban iti kolonyalista a British manipud 1939-1941, managsakop a Japanese (1941-9145), panagsubli ti kolonyalista a British (1948-1962) ken ti kaudian, laban iti aso-aso a gobyerno sibil ken ti simmukat a hunta-militar manipud 1962.

Naan-anay a naburak ti partido komunista idi 1989 ngem nagtultuloy ti panapanawen a panaglaban dagiti nabatbati pay nga elemento a komunista. Adu kadakuada ti timmulong iti panagbukel kadagiti armado a grupo ti nadumaduma a nailian minorya para iti nalian a wayawaya ken bukod a pangngeddeng. Saan a bumaba iti 28 pay nga armado a grupo ti etniko ti agraraira itatta iti Myanmar.

Panawagan para iti armado a pannakilaban idiay Myanmar, pumigpigsa