Sakbay pay ti pandemya a Covid-19, maluglugin dagiti mannalon ti abaka iti Catanduanes. Ti 50 kilo nga abaka ket mailako laeng iti gatad a ₱3,000, a relatibo a nababbaba no ikumpara iti kabuklan a gastos iti produksyon ken abang iti apo’t daga a dumanon iti ₱5,000.

Iti kabuklan, mapatta-patta a saan a bumaba iti 200,000 dagiti pamilya ti mannalon nga agmulmula ti abaka iti intero a pagilian. Saksaklawen daytoy ti 180,302 ektarya a pagmulaan ti abaka. Atrasado, nasinasina ken saan a sistematiko ti panagmula ti abaka. Awan ti signipikante a panagdur-as dagiti ramit iti produksyon ken manumano ti panagmula, panagapit inggana iti paghag-ot wenno panagsuyod tapno maala ti sag-ut na.

Kadawyan a dumanon iti dua a tawen sakbay a mausar ken maapit ti abaka manipud iti panagmula ditoy. Tallo inggana uppat a bulan met sakbay a tumubo manen. Iti 20-30 a puon ti abaka, makaapit ti mannalon ti 20 kilo ti abaka a mangsapul ti 2-3 tao tapno apiten daytoy iti uneg ti 2-3 nga aldaw.

Ti Catanduanes, segun iti Philippine Fiber Industry Development Authority, ti mangsupsuplay ti 30% ti abaka iti intero a pagilian. Ti rehiyon ti Bicol ti addaan ti kadakkelan a paset iti produksyon ti abaka.

Segun iti panagadal ti Kawanihan iti Instruksyon ti Partido Komunista ti Pilipinas iti Bicol, ti abereyds a presyo ti nagango nga abaka iti Catanduanes ket ₱60/kilo sakbay ti pandemya. Mabalin pay nga agbaliw ti presyo ti nagango nga abaka segun iti kalidad daytoy. Masansan a nalaklaka ti presyo ti nagango nga abaka no saan a napudaw. Tapno makailako ti 50 a kilo ti nagango nga abaka, aggastos ti kabuklan a ₱4,210 dagiti mannalon para iti produksyon.

Makuenta ti gastos iti sumaganad a wagas: ₱600 para iti panagdalus ken panagpukan kadagiti puon ti abaka. Minimum a dua a mannalon ti kasapulan a tangdanan para iti panagsuyod. Iti dua nga aldaw, agdagup daytoy ti ₱2,400. Makagastos met ti ₱300 para iti panagbilag.

Para iti transportasyon, agarup gumastos dagiti mannalon ti ₱1 tunggal kilo ti para iti panagbunag manipud iti talon agturong iti kalsada. Ti panagibiahe manipud iti baryo agturong iti paglakuan ket ₱30 tunggal bandala (reppet/naurnong a sag-ut ti abaka). Iti uneg ti tallo nga aldaw, ti gasto iti taraon ket aggatad ti ₱450. Masikissay manipud iti kabuklan a pastrek ti 25% nga abant iti apo’t daga. Iti udi na, nalugi pay ti mannalon iti agarup ₱1,960.

Naisangsangayan a produkto a Pilipino

Maysa ti Pilipinas kadagiti sumagmamano a pagilian iti intero a lubong nga agsupsuplay ti abaka. Mabigbig daytoy iti nagan a Manila Hemp. Malaksid iti rehiyon ti Bicol, agparpartuat ti abaka ti Mindoro iti Luzon, Leyte, Samar, Negros Oriental, Iloilo ken Aklan iti Visayas ken amin dagiti probinsya ti Mindanao. Kaaduan kadagiti agmulmula ditoy ket babassit ken marigrigat a mannalon ken nailian a minorya. Idi 2016, 180,302 ektarya a daga ti adda ti mula na nga abaka.

Agsupsuplay ti Pilipinas ti 87% iti sangalubongan a suplay ti abaka. Idi 2019, naka-eksport daytoy ti agbalor iti $156 milyon (wenno ₱7.8 bilyon iti sinnukat a $1=₱50) a produkto nga abaka. Iti listaan, ti abereyds a gatad ti produkto nga abaka a naieksport tunggal tawen ket $97.1 milyon no sadino ket 12.6% ditoy ket manipud iti sag-ut ti abaka (raw fiber)

Idi 2020, nagsuwek ti kabuklan a produksyon ti abaka iti 2.17% manipud 72.3 ribu a metriko tonelada idi 2019 nagturong iti 70.77 ribu a metriko tonelada. Daytoy ket gapu kadagiti restriksyon iti transportasyon a naiyulog kasilpo iti pandemya a Covid-19 ken dagiti bagyo a simrek iti pagilian idi maudi a paset ti 2020.

Segun iti datos ti Food and Agriculture Organization ti United Nations, ti abereyds a presyo a para iti eksport a sag-ut ti abaka iti intero a 2016 ket adda iti $1.99-$2.35/kilo (₱99.32-₱117.50) depende iti klase na. Daytoy ket nangatngato ti ₱30 ngem ti presyo a pangilaklakuan ti mannalon ti abaka kadagiti komersyante.

No dagupen, ti ganansya iti panageksport ti 50 kilo a sag-ut ti abaka ket dumanon iti ₱4,966-₱5,876, nasurok 60% ti pastrek ti mannalon a ₱3,000 laeng. Daytoy ket uray no solo a baklayen ti mannalon ti produksyon, ken awan ti nayon a balor ti raw fiber a maiyeksport iti sabali a pagilian.

Dumanon iti 57% ti sag-ut ti abaka ket maiproseso para iti panagaramid kadagiti tea bag ken dadduma nga espesyal a papel. Ti tunggal tea bag ket aggatad ti ₱1.50-₱2 tunggal maysa.

Mausar ti abaka iti panagaramid ti kuarta, bado ken dadduma pay. Idi napalabas a tawen, naipadamag met a mayat a material daytoy para iti panagaramid ti face mask.