Ginakalipay sang pila ka pulo ka libo nga pamilya sang mga biktima sang paltik nga “gera kontra-droga” ang desisyon sini lang sang prosekyutor sang International Criminal Court (ICC) nga padayunon sini ang pag-imbestigar kay Rodrigo Duterte sa mga “krimen batuk sa katawhan” angut sa pulo-pulo ka libo nga kaso sang pagpamatay sang mga pulis halin 2016 tubtob 2019.

Daku nga bangungot ni Duterte nga husgahan siya sang ICC nga maysala sa mga krimen batuk sa katawhan kag ihaboy sa kulungan. Amo gani nga kon paano ginakalipay sang mga biktima ang tikang sang ICC nga padayunon ang kaso batuk kay Duterte, amo man ang iya pagkangil-ad. Ginpakamalaut ini sang Malacañang kag ginsiling nga indi gid magkooperar sa pagahimuon nga imbestigasyon sa pulo-pulo ka libo nga kaso sang pagpamatay sang pulis umpisa 2016.

Ang pag-uswag sang kaso sa ICC ginakabig sang mga biktima nga isa ka tikang pasulong sa ginahandum nila nga katarungan kag pagpanabat kay Duterte sa nangin sistematiko nga pag-atake kag lapnagon nga pagpamatay sa mga sibilyan sa idalom sang iya tiraniya. Ginakabig man ini sang mga demokratikong pwersa nga kabahin sang pagsukot sa pataratas nga paglapak sa mga tawhanong kinamatarung sa ginahimo sini nga gera sang pagpamigos sa pumuluyong Pilipino kag gera batuk sa pumuluyong Moro.

Luwas sa pag-anunsyo nga padayunon ang kaso sa ICC, ginakalipay man sang mga demokratikong pwersa ang pagpasaka sang pila ka kongresista sa US sang Philippine Human Rights Act. Ini hagna nga layi nga nagapauntat sa gubyerno sang US nga maghatag sang ayuda militar sa rehimeng Duterte bangud sa lapnagon nga paglapas sa mga tawhanong kinamatarung.

Nagakadapat lang nga iduso ang kaso batuk kay Duterte sa ICC kag pasabton siya sa nagkalainlain nga pamaagi. Ang pataratas nga pagpamatay sa tabon sang “gera kontra-droga” ang pundasyon sang gintukod niya nga tiraniya kon sa diin ginsulsulan niya ang mga pulis kag suldado nga magpatay nga magpatay nga wala sang kahadlok ukon salabton. Gingamit niya ang iya paltik nga listahan sang mga “drug lord” para paludhon ang mga karibal niya sa pulitika kag krimen.

Sa nakalipas nga lima ka tuig, nangin patarasak na sa kada adlaw ang paltik nga rason sang mga pulis nga ang mga biktima sang pagpamatay “nagbato” sa mga operasyong “tokhang” sang Philippine National Police (PNP) nga masami ginahimo sa tungang-gab-i ukon kaagahon. Sa halos tanan nga kaso, ang gin-imbento nga istorya sang mga pulis ginapangin-wala sang mga kapamilya kag saksi nga nagapamatuod nga ang mga biktima wala sang inugbato nga ginpatay sa mga operasyong likidasyon. Linibo man ang kaso sang pagpamatay nga ginahimo sang mga “death squad” nga ginapatihan nga uyat kag ginapondohan mismo ni Duterte kag sang upisyal sang pulis kag militar.

Ginpagwa nga “gera kontra-droga” pero ang matuod gera para paludhon ang mga lokal nga sindikato sa droga kag obligahon sila nga maglagay kabaylo sang “proteksyon” kag magkuha sang suplay halin sa mga kahimbon ni Duterte nga sindikato sa China. Gin-uyatan ni Duterte ang ismagling sang shabu kag iban pang kontrabando paagi sang pagpaidalom sa Bureau of Customs sa kontrol sang militar.

Kon gingamit ni Duterte ang “narcolist” sa “gera kontra-droga”, gingamit man niya ang “red-tagging” para pagwaon nga “dalahig sa armadong hublag” ang mga aktibista kag hatagan-rason ang pagtapna sa ila. Estilong “tokhang” nga likidasyon ukon ekstrahudisyal nga pagpamatay amo man ang ginagamit sang pulis kag mga suldado sa mga “joint operations” batuk sa mga sibilyan halin sang 2018.

Amo sini ang ginhimo sa Negros, Panay, Southern Tagalog, Bicol kag iban pang lugar kon sa diin hayagan nga gintarget sang madamuan nga pagpamatay sang mga pulis ang mga lider-masa kag mga aktibista. Sa bilog nga pungsod, ginagamit sang PNP kag Armed Forces of the Philippines (AFP) ang estilong “tokhang” para pagwaon nga “nagbato” ang mga ginapatay nga lider sang komunidad, aktibista kag mga katapu sang mga organisasyong masa nga kuno ginaserbihan sang mandamyento de aresto. Katuwang man sini ang paggamit sang mga “death squad” para isa-isahon nga patyon ang mga aktibista, tagatib-ong sang tawhanon nga kinamatarung, abugado, mga saksi kag iban pang kritiko sang rehimen kag sang AFP kag PNP.

Pagkatapos sang lima ka tuig, pataratas gihapon ang mga operasyon sang pagpamatay sa mandu ni Duterte. Lauman nga labi pa ini nga magasingki samtang nagahilapit ang eleksyon 2022 kon sa diin pagatargeton ang mga pulitiko nga kontra ukon karibal ni Duterte kag sang iya mga suluguon, tulad sang nangin operasyon nga pagpatay sang PNP sa meyor sang Calbayog City (isa ka lider sang Liberal Party sa Eastern Visayas) sa tabon sang operasyon “kontra-insurhensya”. May impormasyon man nga plano sang pamunuan sang AFP kag PNP nga maghimo sang mga operasyon nga “false flag” ukon mga operasyon nga pagpamatay nga ipasibangud sa Bagong Hukbong Bayan. Mahimo man nga tigayunon liwat ang mga operasyon sang madamuan nga pagpamatay ukon pagpang-aresto sa mga aktibista sa desperasyon nga piangon ang ligal nga demokratikong hublag.

Ang lima ka tuig nga rehimen ni Duterte amo ang lima ka tuig sang terorismo sa porma sang kampanya sang lapnagon nga pagpamatay kag paglapak sa mga tawhanon nga kinamatarung sa tabon sang “gera kontra-droga” kag mahigko nga gera batuk sa pumuluyo. Bangud diri, sobra-sobra ang kauhaw sang pumuluyong Pilipino para sa katarungan kag para pasabton si Duterte sa direkta nga papel niya sa kampanya sang pagpamatay, amo man sa grabe nga korapsyon, pagtraidor sa kahilwayan sang pungsod kag iban pang krimen batuk sa pumuluyo.

Ang labaw nga kahadlok nga mapasabat sa iya mga krimen pagkatapos sang iya termino bilang presidente ang isa sa pinakadaku nga rason kon ngaa kapit-tuko si Duterte sa poder. Luyag niya nga mapatay nga nagapungko sa trono kag indi nakakadena sa bartolina. Gani masako siya subong kag iya mga kahimbon sa nagkalainlain nga iskema para padayon nga uyatan ang poder, direkta man o paagi sa iya anak o suluguon.

Dapat padayon nga tukuron ang paghiliusa sang pumuluyong Pilipino agud palanugon ang singgit nga pasabton, lagson, bistahon kag silutan si Duterte sa iya pinakadaku nga krimen batuk sa pumuluyo. Dapat lubos nga isulong ang mga paghimakas para paslawon ang iya iskema nga magpabilin sa poder para makalikaw sa salabton kag tapuson sa labing madali nga panahon ang maduguon nga pagginahum sang iya tiraniya.