Sa nagtaliwan nga lima ka tuig, ginpursiger ni Rodrigo Duterte kahimbon ang iya mga suluguon sa Kongreso ang pagpasar sang salalakot nga kontra-pumuluyo, anti-demokratiko kag neoliberal nga mga layi. Paagi sa pagratsada sang mga polisiya nga ini ginbangkarote ni Rodrigo Duterte ang ekonomya sang Pilipinas kag ginlubong sa pag-antus ang pumuluyo.

Liberalisasyon sang ekonomya

Sa isa ka pamulong-pulong sang Hunyo 16, ginmanduan ni Duterte ang Kongreso nga iprayoritisa ang pagpasar sang apat ka neoliberal nga hagna para pahanugutan ang 100% nga dumuluong nga pagpanag-iya sa mga sektor sang ekonomya nga sadto eksklusibo nga natalana para sa mga Pilipino, kag kaltasan ang buhis sang mga kapitalista.

Siling niya, dapat masumiter na sa iya upisina ang Public Services Act (PSA), Foreign Investment Act (FIA) kag Retail Trade Liberalization Act (RTLA) kag ang ikatlo kag ikap-at nga pakete sang Comprehensive Tax Reform Program (CTRP) para mapirmahan ang mga ini sa “pinakatemprano nga panahon”. Lakip sa mga igabukas ang pagpanag-iya sa pangpubliko nga kadutaan, dunang manggad, institusyon pang-edukasyon, transportasyon, masmidya, pagretail kag pamuhunan.

Tuyo man sang duha ka pakete nga CTRP nga pamag-anon ang ginapas-an nga buhis sang mga kapitalista sa tabon nga pagpasimple sa mga buhis sa propyedad kag kapital nga kita, kag pagbuhin sa buhis sa pamuhunan.

Ginalauman nga mangin unod sang State of the Nation Address ni Duterte sa Hulyo 26 ang mga hagna nga ini, upod ang pag-amyenda sa mga probisyon sa ekonomya sang konstitusyon nga ginpakete bilang Resolution of Both Houses (RBH) No. 2. Pasado na sa ikatlo nga pagbasa ang FIA kag RTLA, kag sa ikaduha nga pagbasa ang PSA kag RBH No. 2.

Una na nga ginpatuman ni Duterte ang Rice Liberalization Act sang 2018 nga nagresulta sa pagbaha sang imported nga bugas sa pungsod kag pagkaputo sang lokal nga mga mangunguma sang palay. Sini lang nga 2020, naglab-ot sa ₱90 bilyon ang nadula nga kita sang mga mangunguma. Sa pagtuon sang Anakpawis Partylist, nagrekord ang pagtibusok sang produksyon sang palay sa 27 prubinsya dulot sang pagpabaya kag liberalization sang rehimen sa sektor. Ini samtang nagtaas ang presyo sang bugas sa lokal nga merkado sang tubtob 31% sa pareho nga panahon.

Pabudlay nga dugang nga buhis

Pinakamabug-at sa tanan nga mga polisiya nga ginapatuman ni Duterte ang mga reporma nga buhis nga direkta ginapas-an sa pumuluyo. Sa umpisa pa lang sang iya termino, ginpapanaog na niya ang paantus nga TRAIN nga nagdugang sang buhis sa konsumo kag langis nga nagresulta sa pagtaas sang presyo sang mga pangunahon nga balaklon.

Sa tunga sang pandemya, ginpapanaugan niya sang dugang nga buhis ang ginaimport nga krudong langis kag ang mga gamay nga negosyo sa internet. Plano pa subong nga magpapanaog sang buhis sa mga serbisyong online kag iban pang produktong pagkaon.

Samtang gindugangan ang buhis sa ordinaryong pumuluyo, ginbuhinan naman halin 30% padulong 25% ang buhis nga ginabayaran sang mga daku nga korporasyon paagi sa ikaduha nga pakete sang TRAIN nga ginatawag Corporate Recovery and Tax Incentives for Interprises o Create Law nga ginratsada sang 2020. Ginatantya nga nagalab-ot sa ₱251 bilyon ang madula nga rebenyu sa gubyerno sa sulod sang duha ka tuig sa panahon nga kinahanglanon gid ini sang pungsod. Ginhatagan man sini sang salalakot nga insentiba ang mga korporasyon.

Anti-demokratikong mga polisiya

Notoryus si Duterte sa pagpasar sang anti-demokratikong mga layi para ipiton ang iya mga pangontra sa pulitika kag ang ila mga negosyo. Sa tunga sang pandemya sang Hulyo 2020, ginlusot ni Duterte ang kontrobersyal nga Anti-Terrorism Law nga nagalapas sa unibersal nga mga tawhanon nga kinamatarung. Pangunahon nga ginatarget sini ang mga kritiko sang rehimen.

Sang Mayo 2020, gindabukan man ni Duterte ang iya supermayorya sa Kongreso nga patyon ang prangkisa sang ABS-CBN. Nangin target sang iya pagpang-ipit ang istasyon bangud kuno wala sini ginpalayag sa kahanginan ang iya mga anunsyo sa eleksyon sang 2016. Sang 2018, nangin kontrobersyal man ang pagkuha ni Duterte sa badyet sang iya mga pangontra nga tiglawas.