Ang katawhang Pilipino karon labaw nga nabug-atan sa nagkataas nga presyo sa mga batakang palaliton ug serbisyo, nagkadakong buluhisan, nagkagamay nga kita, kuyanap nga kawalay trabaho, kagutom, burukratikong korapsyon ug pasismo sa estado. Ang nasud anaa gayod sa nagpadayon nga estado sa kalamidad apan dili gumikan sa pandemyang Covid-19 nga gustong ipatuo ni Macos Jr. sa publiko, kundili sa himalatyon nga sistemang alang-alang pyudal ug alang-alang kolonyal nga nimugna sa pinakagrabeng krisis sa Pilipinas sukad nga napalagpot si kanhi Ferdinand E. Marcos Sr. Ang hapak sa krisis mas nabatyagan sa masang Negrosanon nga dugay nang gipaantus sa siglo-ang-gidugayon nga mga malupigong kondisyon ug andam sila nga ilingkawas ang kaugalingon pinaagi sa katilingbanong rebolusyon.

Mura’g nibalik ang miagi sa Negros karon nga laing Marcos ang anaa sa gahum ug ang krisis sa kalamay misalimbong sa isla. Ang dili pormal nga gideklarar nga balaud militar nga ningbiktima sa mga aktibista, kritiko, kaatbang sa pulitika ug inosenteng sibilyan makapahinundum sa mga katuigan sa Balaud Militar ubos sa diktador nga si Marcos Sr. Human sa 37 ka tuig, padayong idlas ang hustisya alang sa mga pamilya sa mga biktima sa masaker sa Escalante.

Susama sa panagkunsabo ni Marcos Sr ug iyang batos nga si Roberto S. Benedicto nga mingpuga pag-ayo sa industriya sa kalamay niadtong dekada ‘80, ang kasamtangang “sugar fiasco” (kapakyasan sa industriya sa kalamay) nga gipadako sa mass media usa ka bayle tali sa mga hakog nga mga sugar baron (sapian sa industriya sa kalamay) ug ni Marcos Jr isip neokolonyal nga hepe nga nagpaseguro sa iyang impluwensya sa industriya sa kalamay alang sa kaayohan sa nagtunhay nga nagharing pundok nga iyang gipresentahan.

Wala silay kaluoy ngadto sa gatusan ka libo ka mamumuo sa kalamay diin ang pinakadakong bulto niini anaa sa Negros. Ang mga mamumuo sa uma gigapos sa monocrop nga ekonomiya sa kalamay nga nag-alagad sa mga neoliberal nga palisiya apan gipadagan ubos sa karaan nga sistemang asyenda nga padayon nanglupig ug nagpahimulos nila. Ang mga mamumuo sa sentrales sa Negros naproblema usab sa kuyanap nga kontraktwalisasyon taliwala sa subo nga kondisyon sa trabaho sa mga sentrales diin duha sa tulo ka mamumuo kontraktwal ug walay gitagamtam nga mga benepisyo. Ang grabeng sitwasyon sa Negros gihulagway ni Bishop Antonio Fortich niadtong tunga-tunga sa dekada 80 isip nagbukal nga “bulkang sosyal nga hapit na moulbo” ug mabuhian lamang kini pinaagi sa rebolusyonaryong pakigbisog. Mahadlokon sa maong kamatuoran, gisubli ni Marcos Jr ang mga pasistang binuhatan sa iyang amahan ug sa nag-una kaniya nga si Rodrigo Duterte.

Ang deklarasyon sa iyang hepe sa Armed Forces of the Philippines (AFP) nga “dugang gipaspason sa mga operasyon batok sa insurhensiya” usa ka pagtugot sa mga pwersa sa estado nga mohimo og dugang pagpangabuso ug bangis nga buhat sa kabanikanhan ug kasyudaran nga takoban isip pagdugmok sa insurhensiya. Lain na usab nga magpahinumdum sa Balaud Militar ni Marcos Sr. Sa Negros, nadokumento sa Ang Paghimakas ang 45 ka kaso sa pagpangabuso sa tawhanong katungod sa unang tulo ka bulan ni Marcos Jr sama sa masaker, ekstrahudisyal nga pagpamatay, pagpanghulga ug pagpanghasi, pasagad nga pagpamusil, pagpangdagit sa mga mag-uuma, sulay nga pagdagit sa mga bata, iligal nga pagpangdakop, iligal nga pagpang-utingkay ug pagsakmit, kalapasan sa katungod sa mga hors de combat o kadtong nawad-an sa kapasidad nga makig-away, pangpamomba ug hulga sa pagpamomba sa North Negros Natural Park. Apan gawas sa pagnyutralisa sa tanang porma sa pagbatok, nagpaseguro usab kini sa walay babag nga pagsulod sa mga kompaniyang multinasyunal nanguna kadtong nalambigit sa pagmina, logging, real estate o negosyo sa pagbaligya sa yuta ug agro-bisnes.

Maka-alarma ang modus sa AFP sa pagdeklara og mga pekeng engkwentro aron tabonan ang ilang pagpamatay sa mga mag-uuma. Sa syudad sa Guihulngan ug Canlaon, human makalingkod sa pwesto si Marcos Jr, tulo ka insidente sa pekeng engkwentro sa 62nd Infantry Battalion ang nahitabo nga nagpahimulos sa ilang pagpatay sa lima ka mag-uuma nga gibutang-butangan isip mga kaswalidad sa New People’s Army (NPA). Mentras, gihasi sa mga kusog-batalyon nga focused military operation (FMO) ang mga komunidad sa pesante.

Nagsalig usab pag-ayo ang AFP, PNP, NTF-Elcac ug mismo si Marcos Jr sa pagpanglingla sa desperasyon nga mapugngan ang walay pagkapalong nga suporta sa katawhan ngadto sa rebolusyonaryong kalihukan. Gidasig niini ang paggukod pinaagi sa ganti sa mga gituhoang kadre sa NPA diin gipahimuslan niini ang kakabus ug kagutom sa katawhan. Lawom nga nakagamot sa maong mga institusyon ang korapsyon nga nabansay kaayo sa pagsuyop sa kwarta sa magbubuhis ngadto sa ilang bulsa pinaagi sa gipaburot nga badyet sa modernisasyon, barangay development program, ug programa sa integrasyon o pagbalik sa mga kanhi rebelde.

Dili maayo ang pagkakopya ni Marcos Jr sa panglimbong sa iyang amahan isip estadista sa tumong nga monopolyohon dayon ang gahum ug magtigum og bahandi. Pakyas siya sa pagtabon sa mga krimen sa iyang pamilya ug pagpahiuli sa ilang gahum sa kanhi niini nga kabantog samtang ang pasismo sa estado ug ang kasamtangang sosyo-ekonomikong kahimtang naghukas sa iyang pagpakaaron-ingnon sa masa.
Ang grabeng krisis naghatag sa kahigayonan nga mapatin-aw sa katawhan ang imperyalismo, pyudalismo ug burukrata kapitalismo. Usa kini ka tabunok nga kahimtang alang sa pagpukaw, pag-organisa ug pagpalihok sa pinakalapad nga ihap aron batukan ang mga neoliberal nga palisiya, korapsyon, tiraniya, pasistang terorismo, sistematikong pagpanglingla ug pagtuis sa kasaysayan. Nagmugna kini sa paborableng kondisyon alang sa rebolusyonaryong kalihukan, ang Communist Party of the Philippines (CPP) sa iyang unahan, aron hugpongon ang mga gipahimuslang hut-ong sa mamumuo, mag-uuma, petiburgesya sa dakbayan ug nasudnong burgesya aron pakusgon ang nasudnong demokratikong rebolusyon pinaagi sa malanatong gubat sa katawhan batok sa rehimeng US-Marcos II.

Ang nangunang tahas sa rebolusyonaryong kalihukan mao ang pagpasulong sa armadong pakigbisog. Makapadasig kini sa katawhan nga mopaduso sa ilang soberenya ug mga demokratikong katungod, ug mosukol sa pasismo sa estado. Bisan segundaryo, importante ug dili mapadaplin ang paglunsad sa mga ligal nga porma sa pakigbisog sa kasyudaran ug kabanikanhan.

Ang mga pangmasang pakigbisog sama sa mga rali, aksyon protesta, dayalogo, welga ug petisyon nagpasulong sa mga ekonomikanhon ug demokratikong demanda sa katawhan ug dugang nga mag-edukar kanila sa pulitika. Samtang ang mga pakigbisog sa sweldo sa mga mamumuo sa kalamay sa Negros usa ka ekonomikanhon nga pakigbisog, nakabaton usab kini sa pulitikal nga porma sa paghukas niini sa kontra-demokratiko nga kinaiya sa burges nga estado. Giandam sa mga ligal nga pakigbisog ang katawhan alang sa mga mas taas pa nga porma sa pakigbisog ug gihimulag sa lokal ug internasyunal ang nagharing pundok ni Marcos ug iyang mga bata-bata sa militar. Makapahuyang kini sa mga reaksyunaryong pwersa sa ingon makatabang sa paghawan sa dalan alang sa mga dugang pag-abante sa armadong pakigbisog.

Gipamatud-an sa kasaysayan nga ang mga kadre sa Partido ug mga Pulang kumander mitumaw gikan niadtong nasubhan sa mga pangmasang pakigbisog. Sa pag-kusog sa pasismo sa estado nag-ugmad usab kini og dugang tabunok nga kayutaan alang sa rebolusyonaryong bul-og sa katawhan. Ang Balaud Militar, sa miagi ug karon, usa ka epektibong rekruter sa NPA.

Nangunang gipatuman sa NPA ang primaryang tahas sa pagpasulong sa armadong pakigbisog. Ang mga Pulang kumander ug manggugubat kinahanglang mopataas sa ilang materyal ug pangkombat nga kapabilidad pinaagi sa paglunsad sa mga taktikal nga opensiba nga padayong makapuo ug makadis-arma sa mga pwersang pangkombat sa kaaway, makaguba sa ilang lambat sa paniktik, ug makapahuyang ug demoralisa sa ilang han-ay. Ang pinaka-abusado kanila, labi na kadtong may utang nga dugo sa katawhan, kinahanglang silotan subay sa mga prinsipyo sa rebolusyonaryong hustisya. Dugang pa, kinahanglan nga adunay gimbuhatong pulitikal sulod sa han-ay sa kaaway aron pagkabig sa daghan kanila sa habig sa katawhan. Samtang ang ilang mga pamilya nag-antus gikan sa sosyo-ekonomikong krisis, ang mga ordinaryong sundalo nasilag sa paghimo kanilang kriminal sa ilang mga tag-as nga opisyal.

Gigamit sa rehimeng US-Marcos II ang susamang mga taktika sa mas nauna pa niini ug, sama sa mga milabay nga neokolonyal nga estado, segurado kining mapakyas. Mentras, hugot nga nasabtan sa mga rebolusyonaryong pwersa ang Marxismo-Leninismo-Maoismo nga naghatag sa siyentipikong basehan sa ilang rebolusyonaryong optimismo nga ang himalatyon nga krisis pangkalibutanon sa sistemang kapitalista nagdala niini duol sa hingpit nga pagkapukan. Kini nga rebolusyonaryong optimismo nagduso sa rebolusyonaryong han-ay nga mokat-on gikan sa kasaysayan, militante nga mosukol sa pagpanglupig ug pagpahimulos, ug i-asdang ang rebolusyonaryong pakigbisog. (Ang Paghimakas Editorial, October 2022)