Liwat nga nagtuhaw kasan-o lang ang hambalanon sang diborsyo sang ginpasa sang manubo nga kapulungan sang Kongreso ang sugyot nga pagpasar sa laye sini sa Pilipinas. Lain kaysa sa annulment (pagdula sang dulot) kag ligal nga pagbulagay, ang ligal nga opsyon sang diborsyo kag pagdula sang kasal, pagbalik sa tindog nga “single” sang mag-asawa kag pagpahatnugot sa ila nga magpakasal sa iban.

Yara sa laye nga sa tanan nga pungsod sa bilog nga kalibutan ang diborsyo, magluwas sa Pilipinas kag Vatican City. Sa kinadak-an, ginakilala ang diborsyo isip kinamatarung sang kababainhan para mag-angkon sang hustisya, ilabi na sa mga kaso sang kapintas sa sulod sang panimalay, kasal sa bata kag pinansyal nga pagpang-ulipon. Ginahatagan sini ang kababainhan sang ligal nga opsyon para maghalin sa mapamigos kag mapang-kuga nga mga pag-upod, mag-angkon sang pampinansya nga independensya kag hangkaton ang patriyarkal nga pagkabig kung sa diin ginakabig sila nga ginapanag-iyahan sang ila mga asawa.

Bisan wala napahayag sa laye, ang pagbulagay sa Pilipinas ang isa ka ordinaryo na nga reyalidad ukon obhetibo nga kahimtangan sa kubay sang pumuluyo. Ini tungod nagaluntad ang kagarukan sa katilingban nga nagatuga sang mga kundisyon sang pagbulagay sang mag-asawa.

Huyang, kung indi man kaladlawan, ang mga argumento batuk sa diborsyo. Indi sablag sa madamo nga pungsod ang relihiyon para kilalanon ang kinahanglanon sa pagpasar sa laye diri para giyahan ang mga pagbulagay kag siguraduhon ang mga kinamatarung kag kaayuhan sang tanan nga may salabton.

Sa sulod sang rebolusyonaryong kahublagan, ginakilala ang diborsyo isip kinamatarung sa idalom sang mga pagsulundan sa kasal. Sakop sang mga pagsulundan nga ini ang mga relasyon nga lalaki kag babaye, kag sa tunga sang mga indibidwal nga may pareho sang kasarian. Naghalin ang pagkilala nga ini sa dialektikal nga materyalistang panan-awan nga nagabag-o ang mga bagay, kabahin ang relasyon sa sulod sang isa ka kasal. Pagkilala man ini sa nagaluntad nga kamatuoran nga may yara sang mapamigos, indi patas kag mapang-abuso nga mga pag-upod, amo man ang posibilidad nga madula ang gugma kag pagsalig sa tunga sang mag-asawa.

Gintukod kag ginapa-uswag sang mga rebolusyonaryo ang relasyon nga magnobyahanay kag mag-asawa sa pundasyon sang class love (paghigugma sa kasahi) kag sex love (paghigugma sa indibidwal). Bag-o magsulod sa kasal, ginapangayo sa tagsa ka kaupod nga paminsaran kag seryoso nga pangandaman ang kabuhi mag-asawa kag rebolusyonaryo nga pagpamilya. Kung magpadulong sa diborsyo, gina-agi ini sa proseso kung sa diin ginahan-ay ang petisyon para sa pagdula sang kasal sa mga yunit, kag kolektibo ini nga ginatuki kag ginadesisyunan.

Gina-uyunan ang diborsyo sa mga kaso nga may yara sang pagtraydor ukon pagka bat-ulan nga kontra-rebolusyonaryo sang isa sa mag-asawa; pagluib, bigamiya, ukon pagpanakit ukon paghana sa kabuhi sang asawa; kapaslawan nga ipatuman ang mga katungdanan isip asawa sa sulod sang lima ka tuig tungod sa pagdakop sang kaaway ukon permanente nga kapansanan pisikal (kung mahisugtan sang mag-asawa); kung isa sa mag-asawa ang hilway nga naghalin sa iya salabton sa sulod sang duha ka tuig ukon nadulaan sang angot sang lima ka tuig; kung ang mag-asawa ang may personal nga indi pagsaw-anay nga nagbunga sa pagkaguba sang relasyon, kag ang relasyon nga nangin pabug-at na sa mag-asawa kag sa hilikuton nila sa Partido.

Sa mga kaso sang malala nga paglapas, pareho sang lubos nga pagluib sa asawa, duha ka asawa, kapintas ukon paghana sa kabuhi sang asawa, ginapatuman sang Partido ang may kabug-aton nga silot, kabahin ang pagpahalin sa nakasayop sa organisasyon.

Ginapasiguro sang mga kolektiba sang mag-asawa nga nagdiborsyo nga mahatagan ang ila mga kabataan sang suporta moral, emosyunal, sikolohikal kag pinansyal—sandig sa nagaluntad nga mga patakaran.

Isip mga rebolusyonaryo, gina-uyatan sang mga mag-asawa nga bulag na ang gugma sa sahi bisan nga nadula na ang gugma sa tunga nila. Nagatindog sila nga mga modelo samtang nagapadayon sa paghulag kag pag-uyat sa ila nga mga katungdanan sa Partido kag rebolusyon. Ang mga nakapaidalom sa aksyon pangdisiplina ang ginagiyahan sang Partido para lubos nga makapanadlong kag magbag-o.