Editoryal

Dayyegen ti panagari ti parigat, aso-aso ken pasista a rehimen US-Marcos

, ,

Iti umay a bulbulan ken tawen, rebbengen ti nailian-demokratiko a tignay nga ingga’t kabaelan nga iyabante ti tignay propaganda ken panag-organisa iti masa. Kasapulan nga ipan amin a pigsa tapno danunen ti minilyon nga umili kadagiti pabrika, komunidad, kampus, upisina ken dadduma pay. Nasken nga ad-adda pay nga iyabante dagiti dangadang da kangrunaan laban iti panagngato ti presyo, para iti nayon a tangdan ken sweldo, trabaho ken pagbiagan, ken laban iti uming-inget a pannakibiang militar ti US ken panagsagsagana ken panangparparnuay na ti gera.

Gundawayan ti nakasaysayaat a kasasaad tapno ipinget ti panangriing, panag-organisa ken panagpatignay iti amin a demokratiko a sektor ti umili a Pilipino, nangruna dagiti mangmangged, mannalon ken nalawa a masa nga anakling-et.

Urnongen ti aglaplapusanan a pungtot ti umili a Pilipino iti parigat, pasista ken aso-aso a rehimen US-Marcos a nangitunda iti nakarkaro a panangidadanes, panagrigat ken panagsagaba da. Iti napalabas a dua a tawen iti sidong ni Marcos, nailumlom ti ekonomya ken pagbiagan ti umili, immirteng ti terorismo ti estado ken panangbekkel iti demokratiko a karbengan, kimmaro ti korapsyon ken kinabuklis, ken ad-adda pay a kimmaro ti panangpalubos ti aso-aso a rehimen iti pannakibiang ti imperyalismo a US iti pulitika ken militar.

Gapu kadagiti kontra-umili, kontra-marigrigat ken maka-gangannaet a patakaran ni Ferdinand Marcos Jr, ad-adda pay a nailumlom ti inbati ni Duterte a bagsak nga ekonomya ken pagbiagan ti mayorya ti umili. Manipud idi agari ni Marcos, saan a malapdan ti panagngato ti presyo ti bagas ken dadduma pay a kangrunaan a gagatangen ken serbisyo. Iti gandat nga allukoyen ti gangannaet a panagpuonan, inlansa ni Marcos ti minimum a sweldo dagiti mangmangged ken kadawyan nga empleyado, nga iti agdama ket kagudwa laengen ti gatad ti inaldaw a kasapulan da ken ti pamilya da.

Napaay ni Marcos a risuten ti nakaro a problema ti kinaawan trabaho, nangruna dagiti agtutubo. Nakarkaro pay, winayaan ni Marcos ti dadakkel a gangannaet a kapitalista ken dagiti kakumplot na a dadakkel a burgesya nga agawen ti daga, pagkalapan, kabalbalayan ken pagbiagan ti masa nga anakling-et ken uray ti petiburgesya iti kaaw-awayan ken kasyudadan. Pinullo a milyon a Pilipino ti awanan panggedan, disente a trabaho wenno naan-anay a sapul. Ad-adda a pinairteng ni Marcos ti liberalisasyon iti importasyon nga ad-adda a mangpatpatay iti lokal a produksyon ken mangpilpilay ken mangbangbangkrap iti ekonomya. Ad-adda a dimmagsen ti utang a baklay dagiti Pilipino gapu iti saan a maartapan a kinapardas a panagutang ni Marcos. Allilaw ken eppes ti ipanpannakkel ni Marcos a “panaglangto” a pangabbong laeng iti tuloy-tuloy a panagkaro ti kasasaad ti nalawa a masa ti umili.

Nalabsan ni Marcos dagiti mauyong nga aso na a pasista nga ahente ti militar ken pulis iti awan-sarday a panangranggas iti umili a mabisbisinan ket agpungpungtot. Iti ginasut a barangay iti kaaw-awayan, agari-ari ti militar iti abbong ti operasyon a “community service” ken “barangay development.” Iti kasyudadan, matiktiktikan dagiti unyon kadagiti pabrika ken upisina, dagiti timpuyog iti nakurapay a komunidad, dagiti organisasyon iti kampus, dagiti asosasyon ti kababaihan, tao ti simbaan, salaknib ti karbengan-tao, aglawlaw ken dadduma pay. Kigkigtoten da ti umili tapno “sumurender” wenno “agsubli iti salinong ti linteg” iti gandat a paulimeken, buraken ti panagkaykaysa, ken lapdan ti panaglaban da.

Ar-aramaten ni Marcos ti singin a linteg nga Anti-Terror Law ken Anti-Terrorism Financing Law, tapno iyaramid ti agsusumbangir a panag-aresto, panangidarum iti pinarbo a kaskaso, ken panagibalud. Nangruna iti kaaw-awayan, awan-sarday dagiti kaso ti panagabuso iti karbengan-tao, dagiti pammapatay ken panagmasaker kadagiti sibilyan, ken dadduma pay a panaglabsing iti internasyunal a makatao a linteg. Kasta met nga awan-pilpilienna ti terorista a panagbomba manipud iti ere, istraping ken panagkanyon tapno imula ti buteng iti karirikna ti umili.

Iti sidong ni Marcos, ad-adda a maibunbunannag ti naipatulang a kinabulok ti agar-ari a sistema. Manipud idi balbaliw a nagtugaw idiay Malacañang, agsasaruno nga inpabasura ni Marcos dagiti kaso laban iti pamilya da kanaig ti ginasut a bilyon a piso a kinabaknang a ginamrud da iti panawen ti ama da a diktador. Pakakitaan ti krisis ti agar-ari a sistema, ni Marcos ket saan a mabusbussog ti kinabuklis na iti burukratiko a pakinabang ken pribilehiyo. Ti ginasut a bilyon a piso a Maharlika Investment Fund ket iggem ni Marcos tapno paboran dagiti gagayyem ken paborito nga upisyal na.

Kontrolado tatta ni Marcos ti ismagling ti bagas, asukar ken dadduma pay a kontrabando a pang-agrikultura. Rinabsut ni Marcos manipud ken Duterte ti sumagmamano a dadakkel a kontrata iti gubyerno kas ti proyekto a riles iti Mindanao, ken dadduma pay a dadakkel a proyekto a pang-imprastruktura. Maysa daytoy kadagiti makagapu ti nagtuloyen a pannakaburak ti pammarang a “panagkaykaysa” da ken ti umir-irteng a dinnuklos dagiti agriribal a bunggoy ti agar-ari a dasig.

Nu idi ket nagparintumeng ni Duterte iti China ken nagparimbaw iti US, naan-anay met tatta nga insuko ni Marcos ti wayawaya ken panagwaywayas ti Pilipinas iti imperyalismo a US. Kasukat ti ayuda a militar, suporta a pampulitika ken dagiti kari a panagpuonan, inpatakderan ni Marcos ti US ti nayon a base militar ken pasilidad iti nadumaduma a paset ti pagilyan tapno ipwesto dagiti gangannaet a tropa ken armas. Ipapaaramat ni Marcos iti US ti Pilipinas a pagisayangkatan dagiti operasyon militar umannurot iti heyopulitikal nga estratehiya na laban iti imperyalista a karibal na a China. Awan ti aldaw a limmabas a saan nga ar-aramaten ti US ti daga ken kabaybayan ti Pilipinas para kadagiti panagsanay ken panagsagana iti gera. Iti abbong ti panangsalaknib iti West Philippine Sea, ipapaaramat ni Marcos iti US ti AFP ken Philippine Coast Guard tapno agisayangkat kadagiti operasyon a pangsugsog iti China ken ikalintegan ti posible a panagaramat ti Mutual Defense Treaty iti aniaman a panawen a kayaten ti US.

Nalidem ti masakbayan ti intero a pagilyan ken sigurado a kumaro pay ti sitwasyon ti umili a Pilipino iti sidong ti rehimen US-Marcos ken ti bulok nga estado dagiti agar-ari a dasig. Kasapulan la unay a tumakder ken sangsangkamaysa nga agtignay ti intero nga umili tapno ilaban ti nailian ken demokratiko nga interes da. Ni Marcos tatta ti numero uno a padagsen iti abaga ti masa ti umili, numero uno a terorista, numero uno iti korapsyon, numero uno nga aso-aso ti imperyalismo a US ken numero uno a traydor iti wayawaya ken seguridad ti pagilyan. Ti rehimen US-Marcos ti numero uno a singsingiren, babbabalawen ken lablabanen ti umili a Pilipino.

Tuloy-tuloy a sarangeten ti amin a tay-ak ti panaglaban. Manipud iti panag-alsa kadagiti pabrika, rali kadagiti pagadalan, upisina, komunidad ken kadagiti kalsada, panangkarit iti reaksyunaryo nga eleksyon, agingga iti armado a dangadang iti kaaw-awayan, nasken nga ipamatmat ti nalawa a masa iti umili iti unget ken gura da ken Marcos, ken ilaksid ken dayyegen ti panagari na.

Dayyegen ti panagari ti parigat, aso-aso ken pasista a rehimen US-Marcos