Muling ipinanawagan ng mga mga manggagawang pangkalusugan at iba’t ibang sektor na magsagawa ang rehimeng Duterte ng malawakang testing at contact tracing para agapan ang mabilis na pagkalat ng Covid-19 pagpasok ng 2022.

Idiniin ng Coalition for People’s Right to Health (CPRH) sa isang pahayag ngayong araw na, higit kailanman, kailangan ngayon ng malawakang testing na libre sa lahat. “Ang mass testing ang susi sa anumang epektibong tugon sa pandemya, at lunsaran ng iba pang kasinghalalagang mga hakbang tulad ng contact tracing, paghihiwalay at pagkakwarantina sa mga nahawa at paggagamot sa kanila,” anito. Dapat isagawa ito kapwa sa mga bakunado at di bakunado, laluna sa mga walang opsyong mag-work-from-home o magtrabaho mula sa bahay.

Pero tulad sa nakaraang dalawang taon, walang plano ang rehimeng Duterte para ipatupad ang mass testing at ibang krusyal na mga hakbang pangkalusugan. Sa halip, inaaasa nito sa mga nabakunahan na at muling paghihigpit sa kilos ng mamamayan ang pagpigil sa pagkalat ng baryant na Omicron. Paulit-ulit nang napatunayan ang hindi epektibo ang lantay na mga paghihigpit na ito at sa halip ay nagdudulot lamang ng perwisyo at dagdag na pahirap sa mamamayan.

Noong Enero 2, ipinataw ng mga upisyal ng gubyerno ang paglilimita sa kilos ng mga di bakunado at pagputol sa kanilang akses sa mga pampublikong espasyo at kanilang mga lugar sa trabaho.  alaki-laking bilang pa ng mga Pilipinong hindi bakunado—ginusto man nila o hindi—ang mahahagip ng patakarang ito. Lantaran itong diskriminasyon lalupa’t mayorya sa target na populasyon sa buong bansa ay di pa nababakunahan dulot ng mabagal, kulang-kulang sa suplay at di madaling i-akses na pagbabakuna. Libre man ang bakuna, kinakailangan ng maraming Pilipino na gumastos o lumiban sa trabaho para magpabakuna.

“Ang paglitaw ng mga baryant ay nangangailangan ng tugon na angkop sa mga kongkretong kundisyon,” ayon sa CPRH. Dapat tiyakin ng estado ang akses ng mamamayan sa testing bilang bahagi ng aktibong sistema ng pagmamanman sa sakit. “Patuloy na mahahawa ng Omicron at iba pang baryant ang mamamayan — pareho ang mga bakunado at di bakunado,” anito, “kaya dapat laging tayong nauuna sa pagtutukoy kung nasaan ito at pagpigil sa pagkalat nito sa mga komunidad.”

“Dapat tigilian na ng IATF, NTF at mga upisyal pangkalusugan ang hibang nilang pagyayabang kaugnay sa kampanya sa pagbabakuna na hindi naman nakaabot sa mga target nito.” Noong Enero 1, nasa 45.18% o 49.79 milyong Pilipino ang nabakunahan ng dalawang dosis, malayo sa 77 milyong target sa katapusan ng 2021. Milyun-milyon pa, laluna sa kanayunan, ang di pa natuturukan kahit ng unang dosis.

Mabilis na tumaas ang bilang ng mga kaso ng impeksyon sa pagtaas ng 7-araw na ng tantos ng paghahawaan mula 1% sa huling linggo ng Disyembre 2021 tungong 30% noong Enero 3. Sa kabila nito, nananatiling mababa ang isinasagawang mga test sa araw-araw. Noong nakaraang buwan, nasa 20,000 hanggang 30,000 lamang ito. Ngayong Enero, pinakamataas na ang 42,000 test. Para maging epektibo, dapat magsagawa ng 260,000 kada araw na tests ang gubyerno, ayon sa ilang eksperto.