Binatikos ng Bagong Alyansang Makabayan (Bayan) noong Oktubre 20 ang planong pagtataas ng singil sa tubig ng mga pribadong kumpanyang Manila Water at Maynilad. Ayon sa Bayan, ang pagtataas ng singil sa tubig ay para tiyakin ang kita ng mga pribadong kumpanya gamit ang mekanismong “rate rebasing.”

Dagdag ng grupo, ang panukala ay nagaganap sa panahon ng napakatinding krisis, napakataas na implasyon at lumalalang kahirapan ng mamamayan.

Plano ipataw ng Manila Water ang mahigit ₱20 kada cubic meter (metro kubiko) na dagdag singil, na ipatutupad sa loob ng limang taon. Sa unang taon (2023), dagdag na ₱8.04 kada cubic meter ang ipapataw na magtutulak sa kasalukuyang ₱26.81 kada cubic meter na singil tungong ₱35.86 kada cubic meter. Sa 2024, planong itaas muli ang singil nang ₱5/cubic meter; ₱3.25/cubic meter sa 2025; ₱1.91/cubic meter sa 2026; ₱1.05cubic meter sa 2027; at ₱0.97/cubic meter sa 2028.

Mula 2010 hanggang 2020, umaabot sa ₱5.453 bilyon ang netong kita kada taon ng Manila Water. Pinakamalaki ang ibinulsa ng kumpanya noong 2018 na umabot nang ₱6.52 bilyon. Ang Manila Water ay pag-aari ni Enrique K. Razon, isa sa pinakamalaking burgesyang komprador sa bansa.

“Hindi makatao ang pagtataas ng singil sa tubig sa kabila ng nagtataasang presyo ng bilihin at batayang serbisyo. Kung itutuloy ito, para na ring nilunod ang mga Pilipinong halos wala nang makain sa araw-araw,” aypon kay KJ Catequista, pangkalahatang kalihim ng Gabriela Women’s Party.

Ipinatutupad ang iskemang rate rebasing kada limang taon bilang bahagi ng kasunduang konsesyon sa pagitan ng mga pribadong kumpanya at Metropolitan Waterworks and Sewerage System (MWSS). Sa prosesong ito, itinataas ang singil sa tubig depende sa perpormans, gastos, kita at planong pagpapaunlad ng mga kumpanya sa tubig.

Binatikos ng Bayan ang sinasabing “konsultasyon sa publiko” na ginamit ng MWSS para pahintulutan ang pagtataas ng singil. Gayundin, kinukwestyon ng grupo ang tinaguriang mga “batayan ng pagtataas at ang umiiral na mga patakaran para sa pagtataas lalo na’t pumirma ang gubyerno ng bagong kontrata sa Maynilad at Manila Water.”

Ipinagtaka ng Bayan ang hindi pagpapairal ng MWSS sa bagong kasunduan sa konsesyon na pinirmahan noong Marso 2021 at imbes ay ipinatupad nito ang dating konsesyon na mas malaki ang disbentahe sa mamamayan.

Ayon naman kay Catequista, “Halos taon-taong tumataas ang singil sa tubig, pero halos taon-taon din naman ang serye ng service interruptions at bulok na serbisyo!”

“Kinukumpirma nito ang kabiguan ng pribatisasyon sa tubig at ang pangangailangang ibalik sa kontrol ng publiko ang mahalagag serbiyong ito,” ayon pa sa kanya.

Samantala, nangako ang Bayan na hahamunin nila ang bantang pagtataas ng singil sa tubig. “Balak naming maghain ng pormal na oposisyon sa water rate hike at gagamitin namin ang lahat nang ligal na paraan para mapigil ang di makatarungang pagtataas ng singil,” pagtatapos ng grupo.