Read in: English

Ang Bagong Hukbong Bayan (BHB) Roselyn Jean Pelle Command (RJPC) -Northern Negros Guerilla Front nagsunog sa mga dalagko nga makinaryang kagamitan nga gina-opereyt ni Silay City Mayor Mark Andrew J. Golez sa Hacienda Vista Alegre, Barangay E. Lopez, Silay City bilang sabat sa panawagan sang pumuluyo nga silotan ang mga dalagko nga opereytor sang quarry nga kabangdanan sang grabe nga pagbaha sa erya.

Ang sanksyon ginpatuman sang RJPC April 12, 2021 mga alas-10:00 sang gab-e kag ginparalisa sini ang tatlo ka backhoe sa mismo quarry site sa suba sang Malogo.

Si Golez naggamit sang iya impluwensiya bilang lokal nga ehekutibo agud lapason bisan ang tuman ka nubo nga istandard sang reaksyunaryong gubyerno mahitungod sa environmental compliance. Si Golez kag ang iya mga kasosyo nga mga prominente nga agalon mayduta, lokal nga negosyante kag mga korapto nga pulis, ang notoryus sa paghakot sang duta kag mga bato sa higad suba kag bisan pa sa bungyod nga erya nga malapit sa suba, kag sa suba mismo gina-ula ang mga mahigko nga materyal kag tubig.

Ang sini nga walay katahuran nga gihu ang naghatag sang senyal sa iban pang mga opereytor sang quarry sa pag-abuso sa palibot. May ara gatusan ka opereytor sang quarry diri pa lang sa ika-3 ka distrito sang Negros Occidental kag may Ara pa sang sobra ka liboan nga aplikasyon ang naka-pending. Ang pipila nga may ara gid sang lehitimo nga permit nagalapas mismo sa matapok ka regulasyon sang reaksyunaryo nga gubyerno.

Ang Malogo isa ka mayor nga suba nga naga-ilig sa madamo nga hasyenda kag agrikultural nga erya sa syudad sang Silay, banwa sang EB Magalona kag sa syudad sang Victorias diin ang suba sang Malogo naga-angot pakadto sa Guimaras Strait.

Sang una pa lang ka adlaw sang bag-ong tuig 2021, liboan ka pamilya ang nagbakwit sa nagkalain-lain ka barangay sa syudad sang Victorias bangud sang mabaskog nga pagbaha. Ara sa 70,000 ang apektado man kag nagbakwit sa banwa sang EB Magalona, kag sa mga syudad sang Silay, Talisay, Sagay kag Cadiz, diin ang mabaskog nga ulan kag pagbaha nagtuga sang kahalitan sa kabuhi kag palangabuhian sang mga residente kag mga gagmay nga mangunguma.

Ang wala-untat nga operasyon sang quarry kag mga ginahambal nga “development project” sa suba sang Malogo kag iban pang mayor nga suba kasubong sang Sicaba, Himoga-an, kag Danao kag iban pang mga gagmay nga sapa sa Norte sang Negros ang nagatuga sang dako nga halit sa kapalibutan. Nagatuga sang halit ang pagkutkut sang mga bato, graba kag balas halin sa mga suba kay nagabag-o ang natural nga tereyn kag nagahimo nga bulnerable sa kalamidad kag pagbaha ang mga residensyal nga erya kag mga uma.

Ang sini nga buang-buang nga paglagas sa barato nga materyales pang-konstraksyon ginaduso mismo sang korapto kag waay pulos nga programa sang rehimen ni Duterte nga “Build, Build, Build,” nga nagapangawat sang natural nga rekurso kag pampubliko nga pondo samtang ginalumos ang pungsod sa utang sa mga dumuluong kasubong sang China.

Samtang kalabanan sang mga armadong pwersa sang estado nagsako subong sa wala-untat nga operasyong kombat nga nagatarget sa mga mamumugon sa hasyenda, organisasyon sang mga mangunguma kag indi-armado nga mga aktibista kag sibilyan bisan pa sa sining panahon sang pagbaha kag kalamidad. Ginreyd sang 79th IB ang isa ka komunidad sang mga mangunguma sa syudad sang Talisay, samtang may lider-mangunguma man nga gintiro-patay sang mga paramilitar sa syudad sang Escalante sadtong Enero.

Ini nagpakita lang nga ang pagsugpo sa iya mga kasumpong kag pagcrackdown sa demokratiko nga kinamatarung sang pumuluyo ang matuod nga prayoridad sang daw buang nga ido nga si Duterte kag sang iya mga alipores nga militar. Bilyones nga buhis sang pumuluyo ang gingarnatsa para sa militarisasyon kag red-tagging, samtang ang pumuluyo ginapabayaan sa kaugalingon nga panginguha sa mga sitwasyon sang emerhensya.

Ang BHB kag ang demokratikong gobyerno sang katawhan mabaskog sa pagsanksyon kay Golez kag pagpa-andam sa tanan nga entidad nga naga-abuso sa palibot kag nagahalit sa pumuluyo. Bilang matuod-tuod nga hangaway sang pumuluyo, ang BHB sa Norte ka Negros sinsero sa pagdepensa sa masa batok sa mga matuod nga terorista kag kriminal nga nagapadayon sa mga pasistang atake bisan sa tunga sang kalamidad kag sang krisis sa COVID-19. Ang mapintas nga mga mersenaryo kag burukrata naghalin man sa nagaharing sahi nga nagpahamak sa ekonomiya kag kapalibutan sa bilog pungsod sa pila ka dekada sang pagpanghimulos kag pagpangawat.

Ang pumuluyo padayon nga nagapanawagan para sa hilway kag makatarunganon nga sosyedad, kag sila mismo nakahibalo nga ini malab-ot lang pinaagi sang inaway banwa. Ang pumuluyo magatindog para sa pagbato. Ang mahigko nga kontra-rebolusyonaryong gyera sang pasistang rehimeng US-Duterte nagapadulong na sa mapait nga pagtapna kag kapyerdehan.