Pagpamahug sa kabuhi kag kakugmat ang naagum sang pumuluyo sa sur nga bahin sang Negros Occidental bunga sa kapintas sang mga operasyon militar sang mga tropa sang 15th Infantry Battalion sang Armed Forces of the Philippines (AFP). Sugod 2023 pa ang militarisasyon sa Cauayan kag Sipalay City, samtang halin Marso sini nga tuig sa Candoni kag sini lang nga Mayo 1 partikular sa Barangay Pinggot sa banwa sang Ilog.

Sa tabon sang Retooled Community Support Program (RCSP), ginlubgan sang mga terorista nga tropa sang 15th IB ang mga sityo sang Bahay, Katungawan, kag Putlak nga sakop sang Barangay Caliling, Cauayan. Nagalab-ot man ang ila focused military operation sa proper sang Barangay Yao-yao kag Sityo Batakon, Barangay Masaling, sa amo nga banwa. Ginahimo nila nga kampo ang mga eskwelahan nga nagtuga sang kahadlok sa mga estudyante kag manunudlo. Ginahimo man nila nga taming ang mga pumuluyo sa ila nga pagtenir sa tunga-tunga sang mga komunidad.

Sa gab-i, pilit man nga nagapangsaka-saka ang mga soldado sa mga pamalay sang pumuluyo. Gamit ang mga peke nga mandamiento de arresto (warrant of arrest), ginapahug sang mga pasista nga tropa ang kabuhi sang mga mangunguma agud pilit nga pasungkaon bilang mga katapo sang NPA. Ginapasibangdan man nila ang mga pumuluyo nga nagasuporta sa rebolusyonaryo nga kahublagan.

Pasulit-sulit ini nga ginhimo sang mga berdugo nga AFP kag bangud sang grabe nga kahadlok sang mga pumuluyo, ang iban nagpalagyo kag naghalin nalang pakadto sa iban nga lugar ukon probinsya. Sablag sa pangabuhi kag seguridad sang mga pumuluyo ang militarisasyon sa kaumhan.

Indi gid matuod nga ara sa “stable internal peace and security (SIPS)” ang isla sang Negros kapin pa nga wala untat ang militarisasyon sa sur nga bahin sang isla. Tubtub subong lapnagon ang operasyon kombat sang AFP sa mga sityo sang Pula, Binukawan, kag Silingga sang Barangay Manlucahoc, kag mga sityo sang Samak, Lagundi, kag Omas sang Barangay Camindangan, tanan sakop sang Sipalay City. Samtang halin Mayo 1 tubtob subong, may mga presensya man sang AFP sa Proper sang Barangay Payauan, Candoni kag Sityo Montilo, Barangay Pinggot, Ilog.

Imbes nga bulig ang ihatag sa mga pumuluyo ilabi na sa subong nga lapnagon ang kapigaduhon tuga sang El Niño kag sa nagalala nga krisis pang-ekonomiya, militarisasyon sa gihapon ang sabat sang rehimen Marcos Jr. Padayon nga ginalapas sang AFP ang mga kasugtanan sang Comprehensive Agreement on Respect for Human Rights and International Humanitarial Law (CARHRIHL), internasyonal nga makitawhanon nga laye kag mga laye sang gyera nga nagapangapin sa mga sibilyan. Sa mata sang terorista nga AFP, wala na sang kinatuhay ang armado kag ang mga sibilyan. Ginahimo nga hinganiban sang rehimen Marcos Jr ang reaksyonaryo nga mga laye ilabi na ang Anti-Terrorism Law kontra sa pumuluyo kag ginapahugot ang uyat sang militar sa mga ahensya sang gobyerno paagi sa National Task Force (NTF)-Elcac agud tapnaon ang bisan ano nga paghimakas sang pumuluyo para sa ila kinamatarung kag demokrasya.

Ginapanawagan sang Armando Sumayang Jr Command-New People’s Army Southwest Negros Guerrilla Front ang pag-isa ang pumuluyo sa pagpa-untat sa militarisasyon sa kaumhan kag pagdemanda sa ila mga kinamatarung sibil kag sandigan nga kinamatarung nga mabuhi. Dapat pasabton si Marcos Jr sa iya pagpabaya kag pagpamintas sa pumuluyo gamit ang idu-ido kag matuod nga terorista nga AFP. ###