Ipinapahayag muli ng Partido Komunista ng Pilipinas (PKP) at rebolusyonaryong mga pwersa ng mamamayang Pilipino ang pakikiisa sa mga pamilya at kaibigan ng ilampung libong biktima ng madugong gera sa droga ni Duterte sa kanilang nagpapatuloy na pakikibaka para sa hustisya. Kaugnay ng kanilang hangarin, malugod nilang tinanggap ang desisyon ng International Criminal Court (ICC) noong Hulyo 18 na nagbabasura sa petisyon ng gubyernong Marcos na pigilan ang korte na isagawa ang imbestigasyon at posibleng paglilitis kay dating pangulong Duterte at mga kasabwat sa mga krimen laban sa sangkatauhan.

Malinaw sa kanila na ang hustisya ay hindi makakamtan sa ilalim ng gubyernong Marcos na patuloy na nagkakaloob ng ligal na proteksyon at pampulitikang suporta kay Rodrigo Duterte, na pinagkakautangan ni Marcos sa kanyang gawa-gawang panalo sa eleksyon. Kaya naman, ang desisyon ng ICC ay nagbibigay sa kanila ng kislap ng pag-asa na, kahit papaano, si Duterte at kanyang mga kasabwat na kriminal na may pananagutan sa sistematiko at malawakang mga pagpatay sa ilalim ng tinatawag na gera sa droga ay mapapatawan ng hustisya.

Sa kanilang paghahanap ng hustisya, nasa saklaw ng mga pagpipilian ng mga biktima ng gera sa droga ni Duterte ang humiling ng interbensyon mula sa ICC. Maaari din nilang piliing dumulog sa sistema sa hustisya sa ilalim ng rebolusyoanryogng gubyerno kung saan ang pagtataguyod sa interes ng mga mahihirap at inaapi ang pinakamahalaga.

Mahalagang-mahalaga ngayon ang isulong ang kahingian hustisya para sa nagdaang mga krimeng isinagawa ng mga pulis sa ilalim ng paghahari ng lagim ni Duterte; laluna ngayon sa harap ng nagpapatuloy na kampanya ng pagpatay na ginagawa ng mga pulis sa ilalim ni Marcos Jr.

Ngayon, tulad noon, huwad ang tinatawag na gera sa droga. Ginamit ito ni Duterte para iluklok ang sarili bilang pinakamalaking drug lord sa bansa na dapat lapitan ng lahat para sa proteksyon. Walang-hupa ang iligal na pagpapalitan ng droga sa Pilipinas, at madalas ang mga ulat ng malalaking bilang ng methamphetamine na lumulusot sa customs (na ipinailalim ni Duterte sa kontrol ng militar noong 2018).

Ginamit ni Duterte ang gera sa droga bilang sandata laban sa kanyang mga kaaway (sa pulitika at kriminal na sindikato), sa pamamagitan ng kabi-kabilang mga paratang ng “pagkasangkot sa droga” laban sa kanyang mga kaaway nang hindi kinakasuhan sa korte, para lamang mapatahimik sila, o pilitin silang yumuko sa kanya. Ang mga hindi yumuko ay tinatarget ng likidasyon sa pamamagitan ng “estilong-Tokhang” na pagpatay. Ang iba, kabilang si Sen. Leila de Lima, ay matagalang ikinulong sa pamamagitan ng patung-patong na kaso.

Ginamit ni Duterte ang huwad na gera sa droga para hikayatin ang kultura ng malupit na brutalidad at kriminal na kawalang pakundangan sa hanay ng pulis at militar. Sinulsulan niya ang kanyang armadong tagasunod na magpatupad ng “kill, kill, kill” nang may pangakong ligal na proteksyon. Ang mga death squad, na pinopondohan at kinokontrol ni Duterte mismo, ay ipinakat sa buong bansa at nakipagsabwatan sa pulis. Ang katulad na kawalang pakundangan at brutalidad ang siya ring katangian ng kontra-insurhensyang mga operasyon ng Armed Forces of the Philippines (AFP) at PNP, laluna sa libu-libong komunidad sa kanayunan na malaon nang ipinaiilalim sa paghaharing militar.