Alang ngadto sa tanang indibidwal ug organisasyon sa mga progresibo, mga aktibista sa kinaiyahan, makinasudnon ug sa tanang nagpakabanang katawhan, atol niining paghandum sa ika 53 ka tuig sa Adlaw sa Kalibutan o Earth day, kami sa NPA-Surigao del Sur uban sa tibuok rebolusyunaryong pwersa niini nga probinsya, nakigduyog ug naghatag og simpatiya sa inyong pakigbisog ug kalihukan aron mapreserba ug maprotektan ang kinaiyahan.

Managkalahi man ang dalan nga gisubay, ang porma ug ang-ang sa pakigbisog apan pareho lang ang atong bugtong tumong nga mapanalipdan ang nag-inusarang kalibutan ug makabaton og kasegurohan sa pagpuyo ug panginabuhian ang sunod natong kaliwatan.

Alang sa rebolusyunaryong kalihukan, ang pagpadaug lamang sa Demokratikong Rebolusyon sa Katawhan nga adunay Sosyalistang perspektiba ang bugtong kasulbaran niini nga problema. Tungod kay planado ug balansyado ang produksyon nga paigo lang sa panginahanglan sa atong populasyon ug sa tibuok katilingban, giseguro nga paigo lang usab sa panginahanglan sa produksyon ang kuhaon nga hilawng materyales ug natural nga bahandi aron mahimo pa kining magamit sa sunod nga henerasyon.

Taliwala sa mga limitasyon sa rebolusyunaryong kalihukan, determinado kining panalipdan ang atong kinaiyahan batok sa mga makaguba nga large scale open pit mining, logging ug ekspansyon sa mga plantasyon nga binuhatan sa mga lokal ug langyawng kapitalista nga bugtong tumong ang pagguba sa kinaiyahan aron makasupsup sa nahibiling bahandi sa Pilipinas.

Ilado ang North East Mindanao Region nga mining capital sa Pilipinas. Makita dinhi ang daghang mga large scale open pit mining companies. Halos nakonsentra kini sa probinsya sa Surigao del Norte sama sa Tag-anito Mining Corporation, Platinum Gold Mining Corporation ug daghan pang uban. Samtang sa Agusan del Norte anaa ang SRMI o San Roque Metal Incorporated, Agata Mining ug uban pa. Anaa usab sa Surigao del sur partikular sa mga lungsod sa Carrascal ug Cantilan ang Clarence Ty Pimentel Mining Corp, Vicente Ty Pimentel Mining Corp., Marc Venture Mining Corporation ug Carrascal Nickel Corporation. Nakatunhay og dugay kini nga mga kompaniya tungod sa proteksyon sa Local Government Unit, AFP, PNP ug kaugalingon niining private army.

Aron tabunan ang dugay na nilang krimen sa pagguba sa kinaiyahan, kanunayng gitagawtaw sa mga nagharing hut-ong ang giingon nilang responsableng pagmina aron himuong lihetimo ang ilang pagguba sa kabukiran ug kalasangan. Gihimo nilang pasumangil nga ang nag-unang hinungdan sa pagkaguba sa kalikupan tungod sa illegal minings, logging ug aktibidad sa kabus nga katawhan.

Direktang apektado ang mga nagpuyo duol niini nga mga minahan sama sa hugaw nga hangin, pagkapatay sa mga isda ug coral reefs diha sa kabaybayunan, pagdahili sa yuta gikan sa gimina nga bukid sama sa nahitabo sa barangay Babuyan ug kasikbit nga mga lugar. Dili halayong maghatag kini og dakung problema sa mga mag-uuma ug produksyon sa humay niini nga mga lungsod tungod sa lapok gikan sa minahan nga misulod na sa ilang irigasyon ug mga basakan.

Nagpadayon ang mga operasyon sa nagkalainlaing plantasyon ug dinagkong land conversion nga parehang nakaguba sa kinaiyahan ug panginabuhian sa mga masang mag -uuma nga hinimuan sa mga lokal ug langyawng dagkung kapitalista, mga dagkung agalong yutaan ug mga kakunsabo niining mga politiko o mga burukrata kapitalista.

Dinhi sa Surigao del sur, anaa ang halapad nga plantasyon sa saging ug oil palm, gikan sa lungsod sa Tago nga gipanag-iya sa pamilyang Falcon sa Bislig City, sa Barobo anaa ang kompaniyang Surigao Greens Agri Corp nga subsidyaryo sa A. Brown, samtang sa Tagbina ug Barobo anaa ang usa ka kompaniyang Japanese nga Sumifru. Kini nga mga plantasyon ang nagguba sa panginabuhian sa mga mag-uuma sa basakan ug kalubihan. Dugang mipakunhod usab kini sa produksyon sa humay nga nag-unang tinubdan sa pagkaon sa maong mga lungsod. Tungod sa gigamit nila nga kemikal sa pag spray, naghatag kini og taas nga risgo sa panglawas sa mga tawo, pagkadaot sa kahayupan, mga pananom ug ozone layer.

Bisan kun walay kusog nga bagyong mihapak sa atong probinsya sa miaging tuig sa 2022 apan panahon sa ting – amihan, direktang nasinate sa mga kabus nga katawhan ang kaylap nga pagkadislokar sa pamuyo, pagbakwit, pagkaguba sa propyedad ug mga umahan, pagkahanaw sa kinabuhi sa pipila ka tawo ug mga hayupan tungod sa nagkakusog nga tubig baha ug hangin bunga sa pagka usab sa klima ug pag – init sa kalibutan.

Inutil ang DENR aron tubagon kini nga mga problema. Nahimong instrumento na hinuon ang maong ahensya aron sayon nga makasulod ug makaoperate ang mga dagkung kompaniya sa mina, logging ug mga plantasyon. Mibunga og kadaut sa kinaiyahan ug panginabuhi ang Enhanced National Greening Program tungod kay miguba kini sa mga erya nga “second growth forest” kay gikaingin aron tanuman og palkata ug hinayhinay nga giabog sa kaugalingong yuta ang mga mag – uumang nagtanom niini. Nahimong gatasan usab kini sa korapsyon tungod sa dagkung pundong inutang gikan sa laing abanteng kanasuran ilabina sa mga sakop sa European Union.

Lauman sa mosunod nga katuigan modugang pagdagsang ang mga kompaniya sa mina ug mga agri – business corporations ilabina dinhi sa atong probinsya isip resulta sa padayong pagbaligya ni Marcos Jr sa atong nasud. Isa kini sa iyang gihatag nga garantiya aron padayon gihapon siyang makapangutang sa ubang kanasuran aron gastohan ang nagtiurok na nga ekonomiya sa Pilipinas.

Busa, ang tibuok rebolusyonaryong pwersa niini nga probinsya nanawagan nga padayon natong panalipdan ang atong hinulamang kinaiyahan sa atong sunod nga kaliwatan. Padayong palig-unon ang panaghiusa aron babagan ang dugang pagguba sa kalikupan, babagan ang pag-operate sa coal mining sama sa Abacus Mining Corporation ug ekspansyon sa plantasyon. Ipadayon nato ang sustinabling pamaagi sa pagpanguma apan dili makadaut sa kinaiyahan. Mas pahugtan pa sa pagpatuman ang mga rebolusyonaryong palisiya nga nahiusahan diha sa mga baseng erya ug bisan sa mga ekspansyon nga lugar, sama sa hingpit nga pagdili sa paghilo sa kasubaan, pagdili sa pagpamusil sa nagkahanaw na nga klase sa hayop sama sa kalaw ug usa. Dugang pagpalagsik sa planado ug balansyado nga pagpananom sa mga direktang kakuhaan og pagkaon sama sa mais, lagotmon ug uban pa, pagpananom og duranti ug istabling tinubdan sa pangawarta sama sa abaka, saging, lubi ug uban pa aron malikayan na ang paturagas nga paggabas sa kahoyng lawaan ug narra isip tinubdan sa pangawarta. Ipadayon usab ang paghatag og propaganda ug edukasyon sa masa kabahin sa mga hinungdan sa pagkausab sa klima, pag- init sa kalibutan ug ang mga lakang niini.

Kanunay natong hinumduman nga ang kinabuhi sa katilingban nakasandig sa kinaiyahan. Kun kini magguba, kamatayon ang tugbang niini ilabina sa naghagong katawhan. Maong alang sa katawhang pinahimuslan ug dinaogdaog kinahanglang ibutyag ug batukan ang mga makadaot nga palisiya ug makailad nga aspeto sa mga repormang pangtapal sa mga multinasyonal nga korporasyon ug sa reaksyunaryong gobyerno. Kinahanglan iduso sa katawhan ang pagkab-ot sa katilingbanong hustisya, pagrespeto sa katungod, paghatag og kaayohan sa katawhan, pagpreserba sa kinaiyahan ug pagdepensa sa nasudnong soberanya ug patrimonya sa nasud.

Protektahan ang kinaiyahan alang sa mosunod nga henerasyon!

Babagan ang imperyalistang pagmina!