Baha ug kalasangan, pagkawkaw ug tubo

,

Dili malilong nga ang pag-upaw sa kalasangan ang usa sa mga mayor nga hinungdan sa mga pagbaha ug pagdahili sa yuta sa matag adunay kalamidad. Sa datos sa gubyerno niadtong 2015, pito ka milyong ektaryang kalasangan na lamang ang nabilin sa Pilipinas o 23% sa kinatibuk-ang erya sa nasud. Tulo ka porsyento na usab ang nahabilin sa mga pronterang kalasangan niini. Matud sa usa ka pagtuon, usa ang Pilipinas sa 10 ka nasud nga adunay pinakapaspas nga miupaw sa kalasangan sa milabayng duha ka dekada.

Sa kasamtangan, gibanabanang 47,000 ka ektarya sa kalasangan ug bakhawan ang ginaupaw matag tuig. Makatabang unta kini aron pugngan ang pagdahili sa yuta, pagbaha ug sa mga mohapak nga bagyo.

Ayha miabot ang mga Espanyol, anaa sa 27 ka milyong ektarya ang kalasangan sa Pilipinas. Langkob niini ang 90% sa kayutaan sa nasud. Mihagba kini ngadto sa 21 milyon ka ektarya pag-abot sa 1900 tungod sa malukpanong pagpamutol sa mga kolonyalista alang sa mga plantasyong pang-eksport ug asyenda. Subling paspas nga naupaw ang mga lasang niadtong dekada 1940 human gipahamtang sa magkasunod nga papet nga gubyerno ang pagpang-eksport sa troso isip nag-unang tinubdan sa langyawng kita.

Pag-abot sa 1970, gibanabana nga kapin 170,000 ektarya sa kalasangan sa abereyds ang giupaw matag tuig. Ubos pa sa 5% niini ang subling gitamnan og kahoy. Gigamit sa diktador nga si Ferdinand Marcos ang pagpangtroso isip tinubdan sa korapsyon sa mga anaa sa poder. Niadtong 1975, miputol og makabat sa 15.5 milyong kubiko-metrong troso ang mga kumpanyang protektado ni Marcos, pinakataas nga nataho sa kasaysayan sa nasud. Sukad 1972 hangtud 1988, gibanabanang 8.57 milyong ektarya sa kalasangan ang giupaw ug 3.8 milyong ektarya sa pronterang kalasangan ang giguba. Sa dekada 1990, gibanabanang 8% na lamang ang nahabiling kalasangan.

Lakip sa pinakamagun-ubon ang kroni ni Marcos nga si Alfonso Lim Sr. nga nag-upaw sa kalasangan sa Ifugao ug Cagayan Valley, ang tinubdan sa tubig nga gitawag karon og Magat Dam. Gipanag-iyahan niya ang dili moubos sa pito ka kumpanya sa troso sa gatusan ka ektaryang kalasangan dinhi.

Aron monopolisahon ang industriya, gitudlo ni Marcos si Juan Ponce Enrile isip upisyal sa pagpangtroso nga solong tighatag og permit sa mga kumpanya. Gihatag usab ni Marcos ang pinakadakung konsesyon sa pagpangtroso sa San Jose Timber Corp. ni Enrile nga milangkob sa kapin 95,770 ka ektarya sa kalasangan sa Northern Samar. Gawas pa kini sa mga konsesyon sa pito pa niyang kumpanya sa Palawan, Samar, Bukidnon, Butuan ug Cebu.

Si Isidro, anak sa kroni ni Marcos nga si David Consunji, ang kasamtangang pinakadakung kapitalista sa troso. Kabilin niya ang DMCI Holdings, Inc. nga milangkob sa 102,954 ektaryang kalasangan sa 10 ka lungsod sa South Central Mindanao. Makita usab sa maong mga lugar ang higanteng mga minahan.

Padayon nga ginatugutan sa rehimeng Duterte ang mga operasyon sa troso aron i-eksport luyo sa deka-dekada na niining pagpanggun-ob sa kinaiyahan. Sukad 2016 hangtud 2019, nag-eksport ang Pilipinas og 878,664 toneladang troso. Mayorya niini napadulong sa China (81%) ug ang uban sa Japan (18%). Niadtong 2011-2015, halos 1.6 milyong toneladang troso usab ang gieksport sa nasud. Gawas pa niini ang gatusan ka libong tonelada sa giprosesong mga produktong kahoy sama sa plywood, ug mga kahoy gikan sa iligal nga pagtroso.

Baha ug kalasangan, pagkawkaw ug tubo