Pagpangbarat sa mga mangunguma sang saging

,

Nagpasaka sang petisyon ang United Pantaron Banana Workers Union (UPBWU) sa upisina sang Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTWPB) sa Sto. Tomas, Davao del Norte sang Abril 6 para manawagan sang ₱100 dugang sa inadlaw nga sweldo sa Davao Region. Ang amo nga rehiyon ang pangunahon nga ginakuhaan sang suplay sang saging nga pang-eksport kag pangkonsumo sang pungsod (35% o 846,230 metriko tonelada o MT sang ulihi nga kwarto sang 2020). Pareho sa iban pang mamumugon sa uma sa mga plantasyon, higot sila sa tuman kanubo nga pangsweldo nga ginadikta sang mga kapitalista kag agalon nga mayduta sa pihak sang tuman kataas nga demand sa saging sa pangkalibutanon nga merkado.

Nakasaad sa petisyon nga indi makatuwang ang ₱396 nga minimum nga sweldo sang mga mamumugon sa uma sa kadasig sang pagtaas sang presyo sang langis kag pangunahon nga balaklon. Siling sang grupo, wala pa sa katunga sang ₱2,057 kinahanglanon sang isa ka pamilya nga may lima ka myembro kada adlaw para mabuhi nga disente. Suno sa pinakaulihi nga datos sang rehimen, nagtaas pakadto 2.7% ang implasyon sa rehiyon halin 1.9% sang Enero, pinakamataas nga narekord halin Enero 2019. Sang Pebrero 2019 pa ang ulihi nga pagpataas sang sweldo sa rehiyon.

Mas malaut ang kahimtangan sang mga mamumugon sa uma nga wala makabaton sang inadlaw nga sweldo kag ginabayaran lang base sa kantidad nga ila naprodyus. Sa kadam-an sang mga plantasyon, masami ginabakal sa mga mangunguma ang saging sa balor nga $2.5-$3 (₱120-₱144) kada kahon nga may bug-at nga 13 kilos, o katumbas lang sang ₱9-₱11 kada kilo.

Ginabuhin pa sa gamay nga kita nga ini ang nagkalainlain nga gasto sa produksyon. Halimbawa, sa mga plantasyon sang saging sang multinasyunal nga kumpanya nga Dole, kinaandan ginabuhin sa kita sang mangunguma ang gasto sa transportasyon (₱3.4 kada kahon); bayad sa pagkarga (₱3.8); renta sa planta, irigasyon kag iban pang pasilidad sang plantasyon (₱3.8). Masami ara sa ₱100 lang ang kita kada kahon o ₱7.7 kada kilo. Sa pihak nga bahin, nagalab-ot naman sa ₱136 kada kilo ang presyo sa balaligyaan sang saging sa mga pungsod nga naga-import sini halin sa Pilipinas. Sa Lapanday Foods Corp., halos ₱2,000 kada bulan o katumbas sang ₱70 kada adlaw na lang ang napauli sang mga mangunguma halin sa ₱15,000 nga ginakita nila.

Ang saging nagapanguna sa listahan sang mga prutas nga ginabaligya sa bilog nga kalibutan, kag kabahin sa pangunahon nga produktong agrikultural nga ginprodyus kag ginaeksport sang pungsod. Sang nagligad nga tuig, nagtibusok sa 101,000 MT ang kabilugan nga produksyon sini pakadto 9.1 milyong MT. Bisan pa, nagapabilin ini nga nagapanguna sa listahan sang mga produktong agrikultural nga ginaeksport sang pungsod.

Sang 2020, ang produksyon sang saging katumbas sang 15% sang kabilugan nga lokal nga produksyong agrikultural. Sakup sang mga sagingan ang nagalab-ot sa 450,000 ektaryang duta (pareho kadaku sa pito nga pinakadaku nga syudad sa Metro Manila) nga sa kadam-an kontrolado sang mga multinasyunal kag mga daku nga lokal nga plantasyon nga nakabase sa Mindanao kag lunsay mga daku nga eksporter. Pinakadaku sa mga ini ang plantasyon sang Tagum Agricultural Development Company sa Panabo, Davao City (5,308 ektaryas). Ang ginaprodyus sini nga saging ginabaligya sa Del Monte nga ginapanag-iyahan sang pamilya Campos nga naga-opereyt man sang mga malapad nga plantasyon kag nagaeksport sang saging. Daku man ang plantasyon sa pungsod sang Dole Philippines (US), Sumifru Corp. (Japan), Lapanday Foods Corp. (Lorenzo) kag Unifrutti Tropical Philippines (Perinne).

Ang Pilipinas ang ikaduha sa pinakadaku nga eksporter sang saging sa bilog nga kalibutan. Ara sa 40% sang naprodyus sini (3.6 milyong MT) sang nagligad nga tuig ginaeksport, pangunahon sa Japan. Sa idalum ni Duterte, talalupangdon ang masobra 500% pagdaku sang eksport sang saging sang Pilipinas sa China halin 319,291 MT sang 2016 pakadto 1.9 milyong MT sang 2019. Halos katunga o 45% sang ginabakal sini nga saging sang 2019 kag 2020 naghalin sa Pilipinas.

Nagbagsak ang baligya sang saging sa panahon sang pandemya dulot pangunahon sang mga restriksyon sa transportasyon. Sang 2020, nagtibusok sang 21% pakadto $1.55 bilyon o ₱74.5 bilyon ang kabilugan nga kita sang pungsod halin sa pag-eksport sini.

Pareho sang nagligad, ginauna ni Duterte ang interes sang kapitalista samtang nagapabungol-bungol sa reklamo sang mga mamumugon sa uma. Sa tunga sang pandemya, wala-tuo ang pagpabor niya sa mga kumpanya. Sang Disyembre 2020, ginreport nga nagtigana ini sang ₱220 milyong subsidyo para pabaskugon ang produksyon sang mga daku nga plantasyon sang saging sa gahum sang Productivity Enhancement Project. Sang Enero, ginpautang naman sini sang ₱645 milyon ang Hijo Superfoods Inc., kumpanya nga kasosyo sang Lapanday kag nagamanupaktura sang harina halin sa saging. Antes ang pandemya, ginreport man nga ginpautang sini sang ₱1 bilyon ang kumpanya nga Unifrutti para hatagan dalan ang ekspansyon sang mga plantasyon sini.

Pagpangbarat sa mga mangunguma sang saging