Wala sang tupong nga pag-antus kag pagpamigos ang gindul-ong sang lima ka tuig nga malaut, traidor kag tiraniya ni Rodrigo Duterte. Subong labaw sa san-o pa man, nagaindakal ang balatyagon sang pumuluyo sa determinasyon nga pangibabawan ang tanan nga kahadlok kag kakulba kag maghimakas para tapuson ang labing ginakangil-aran nga rehimen.

Agud tukuron ang iya tiraniya, yabi nga polisiya ni Duterte ang wala pugong kag wala untat nga kampanya sang madamuan nga pagpamatay gamit ang pulis kag militar kag ang iya mga bayaran nga armadong manugpatay-tawo. Tuyo sini nga gamhan sang kahadlok kag piangon ang pumuluyo, agud magahari nga wala sang magahangkat kag may absoluto nga gahum kag himuon ang tanan nga luyag niya.

Sa iya paltik nga “gera kontra-droga”, gera kontra sa pumuluyong Moro, kag gera kontra sa rebolusyonaryong hublag, pag-atake sa indi armado nga pumuluyo ang pangunahon nga taktika ni Duterte. Ginapaidalom ang mga sibilyan sa nagkalainlain nga porma sang pagpang-abuso sang armado nga mga gaway sang estado.

Linibo na sa bilog nga pungsod ang biktima sang ekstrahudisyal nga pagpamatay, pagdukot, tortyur, iligal nga pag-aresto, red-tagging, “narco-listing”, pagbansag nga “terorista”, okupasyon militar, pagpangharas kag pagkugmat sa mga sibilyan nga komunidad, pilit nga rekrutment sa CAFGU, pwersahan nga “pagpasurender”, pagpamomba halin sa kahanginan, wala untat nga pagpanganyon kag pagpabakwit. Pangunahon nga biktima sang terorismo sang estado ang mga mangunguma kag masang minorya. Ang deklarasyon ni Duterte nga luyag niya nga armasan ang mga grupong vigilante agud idugang sa pulis kag militar pat-ud nga magapalala sa pagpanalakay sa pumuluyo.

Gingamit niya ang pandemya umpisa 2020 para labi nga istriktuhan ang pumuluyo, kontrolon ang ila hulag, idingot ang mga kahilwayan kag ipaidalom ang gubyerno kag bug-os nga katilingban sa gahum sang pulis kag militar pinaagi sa National Task Force to End Local Communist Armed Conflict. Ginratsada ang paghimo nga layi sa mapintas nga “anti-terrorism law” nga nagaserbi subong nga hinganiban nga pangkugmat kag pagpigos batuk sa mga pwersa nga patriyotiko kag demokratiko.

Ginbangkrap ni Duterte ang kaban sang banwa sa iya nga korapsyon, wala sang katapusan nga pagpangutang, pagkaltas sang buhis sa mga kapitalista kag pagpabuy-unan sa mga pwersa nga pulis kag militar. Gin-uyatan niya ang korapsyon lakip ang baligyaanay sang iligal nga droga sa pungsod kag operasyon sang pinakadaku nga sindikato kriminal. Ginalapak-lapakan niya ang interes sang mga mamumugon, mangunguma kag masa nga wala sang trabaho, subong man ang mga titser, nars, empleyado sang gubyerno, kag mga pamatan-on. Bisan sa tunga sang pandemya, kulang katama ang gintalana nga pondo sa pangpubliko nga ikaayong lawas kag ayuda sa pangabuhian para sa mga nadulaan sang trabaho kag palangitan-an.

Madasig nga nagtibusok ang kahimtangan sosyo-ekonomiko sang pumuluyo dulot sang mga dugang nga buhis ni Duterte, liberalisasyon sa pag-import sang bugas kag karneng baboy, pagpangbarat sa sweldo, pagpang-agaw kag pagbaylo-gamit sang duta, pagpanglaksam sa dunang manggad kag pagdambong sang mga korporasyong multinasyunal sa pagmina, mga plantasyon, proyekto pang-enerhiya kag iban pang mga operasyon sang mga burgesya kumprador. Minilyon nga pumuluyo ang nadulaan sang trabaho kag ginadingutan lunsay sa mga syudad kag kaumhan.

Sa lima ka tuig, wala sang kapares ang paglala sang kawad-on sang pungsodnon nga soberanya sang Pilipinas. Ginluiban ini ni Duterte sa paghatag-dalan sa China nga laksamon ang exclusive economic zone kag extended continental shelf sang pungsod, magtukod sang mga isla para tukuron kag palaparon ang mga pasilidad militar sini kag angkunon ang mga nagapalibot nga dagat kag resorsa diri. Gintabog sini ang mga Pilipino halin sa ila mga dagat para solohon ang pagdambong sa suplay sang isda kag iban pang unod sang dagat.

Sa pihak nga bahin, ginanegosyo niya ang kinamatarung sang pungsod kabaylo sang mga armas kag iban pang kagamitan panggera nga baligya o hatag sang US. Mas madamo nga bala kag bomba kag daku nga ayuda militar halin sa US ang pangayo ni Duterte bilang “bayad” sa bangian nga Visiting Forces Agreement nga umpisa pa sang nagligad nga tuig nga kuno abi igabasura. Nagapabungol-bungol siya sa singgit nga ibasura ang Mutual Defense Treaty, Enhanced Defense Cooperation Agreement kag iban pang indi patas nga tratado nga nagahatag sang ekstrateritoryal nga gahum sa mga pwersa militar sang US sa pungsod.

Maathag katama nga ang plano ni Duterte nga magkapit-tuko sa poder, sa porma man sang pagdalagan bilang bise-presidente upod ang sin-o man nga pilion nga masaligan nga tinawo bilang pangulo, o ang reserba nga plano nga ipapanaog ang pasistang diktadurya. Luyag ni Duterte nga tubtob buhi likawan ang anuman nga kriminal nga pagbista kag padayon nga maghugakom sang manggad kag gahum. Ugaling, sa plano niya nga magpabilin sa poder, ginaguba ni Duterte ang mga alyansa nga nagatukod sa iya rehimen kag ginapabaskog ang determinasyon sang mga pwersa nga nagahandum nga tapuson ang iya pagginahum.

Dapat lubos nga ibuyagyag ang tanan nga krimen ni Duterte kag sang iya mga tinawo kag kahimbon. Dapat maghulag ang tanan para sukton si Duterte kag pabayaron sa tanan nga kasal-anan sa banwa.

Dapat malig-on nga maghulag ang pumuluyong Pilipino para tapuson na ang tiraniko nga paghari ni Duterte. Dapat ila nga ipakita sa kalsada kag iban pang patag sang pagbato ang ila kaisog kag determinasyon nga sakdagon ang ila interes kag kaayuhan. Dapat hugot nga maghugpong ang tanan nga pwersang demokratiko para balabagan ang mga malain nga plano ni Duterte.

Ang duguon nga pagginahum ni Duterte patimaan sang garuk nga nagahari nga sistemang malakolonyal kag malapyudal. Magapabilin lamang sa poder ang mga mapanghimulos kag mapiguson nga nagaharing sahi paagi sa armadong pagtapna sa malapad nga masa sang pumuluyo. Ginahayag sang mahigko nga gera ni Duterte sa pumuluyo ang kahustuhan kag kakinahanglanon nga maglunsar sang rebolusyonaryong paghimakas para tapuson ang ila nga pag-antus.

Pat-ud nga malampasan sang Partido kag sang demokratikong rebolusyon sang banwa si Duterte, bisan pa magmadinalag-on siya nga magpabilin sa gahum. Samtang nagalawig siya sa gahum, labing magadamo ang mapukaw, maorganisa kag mapahulag sang Partido, sang Bagong Hukbong Bayan kag sang mga organisasyong masa sa dalan sang pangmasang paghimakas kag armadong pagbato. Sa ulihi, indi mapunggan ang ululupod nga pag-ibwal sang kaakig sang banwa sa isa ka makagagahum nga unos nga magatapos kag maglubong sa tiraniya ni Duterte.