Kalatas Editoryal, Agosto 2023 Pambansang badyet 2024, para sa korapsyon at pasismo ng rehimeng US-Marcos-Duterte

,

Walang kaunlaran para sa mamamayang Pilipino sa ipinapanukalang pambansang badyet 2024 ng ilehitimong rehimeng US-Marcos-Duterte. Taliwas sa ipinangangalandakan ng estadong “adyenda para sa kasaganaan” (agenda for prosperity), nakalaan ang pondo para sa kapritso, korapsyon at paghahasik ng karahasan ng naghaharing uri.

Gustong iratsada ng rehimeng Marcos-Duterte ang pag-aapruba sa pambansang pondo sa Kongreso sukdulang bastusin ang parlamentaryong proseso. Binabraso sa mga hearing sa Kamara ang oposisyon na Makabayan Bloc at Cong. Edcel Lagman. Nagsasabwatan ang mga burukrata kapitalista para hatiin ang badyet sa kani-kanilang mga sarili at kanilang mga kasabwat. Hindi man sinasadaya, ang mga akto ng mga kasapakat nina Marcos at ang mga datos na hindi maitago sa taumbayan ay lalung naglalantad sa mga pandudupang nina Marcos, Duterte at malalapit nilang kroni sa pondo ng bayan.

Sa ipinapanukala ng gubyernong Marcos II na P5.768 trilyong pambansang badyet para sa 2024, pinakamalaking bahagi ay iginawad sa mga proyektong pang-imprastraktura, programang neoliberal at patakaran sa depensa o pambansang seguridad habang patuloy na lalaanan ang pagbabayad-utang. Higit na kinaltasan ang pondo para sa serbisyong panlipunan, na lalong magpapatindi sa kahirapan sa gitna ng tuluy-tuloy na implasyon at mababang kita ng mga manggagawa, mala-manggagawa at magsasaka, maging ng peti-burgesyang lunsod.

Kasinungalingan ang deklarasyong maka-mahirap ang binalangkas na pondo para sa susunod na taon. Tuluyang inabandona ang mamamayan sa malalaking kaltas sa ayuda at serbisyong panlipunan. Makatatanggap na lamang ng P63.3 bilyon ang pondo para sa ayuda sa panahon ng emerhensya, 31% na kaltas kumpara noong nakaraang taon. Binawasan din ang pondo sa kalusugan tungong P481 bilyon. Nasa P924.7 bilyon naman ang kabuuang badyet na laan sa edukasyon, pero mas malaki rito ang matatanggap ng opisinang hawak ni Sara Duterte. Kinuripot ang pondo para sa State Universities and Colleges na sangkatlo lang ng hinihinging badyet ng mga pamantasan.

Sa kabilang banda, pinalobo ang pondong laan sa imprastraktura na nasa P1.42 trilyon. Ang pondong ito ay isang malaking pork barrel para sa pamilyang Marcos-Duterte at mga tradisyunal na pulitikong kasapakat nila. Makikinabang din ang kanilang mga paboritong malalaking burgesya komprador na tiyak siyang makakakopo sa mga di kinakailangang proyektong imprastraktura sa ilusyon ng “kaunlaran”ng Build Better More kagaya ng mga tulay, kalsada, riles at renewable energy projects. Pagdudusahan ito ng taumbayan na palalayasin sa kanilang mga tahanan at komunidad.

Nagdudumilat ang masamang intensyon sa pambansang badyet ni Marcos Jr. Hahawakan niya ang P2.5 trilyon o 43.8% nito. Kabilang sa mga pondong direktang hahawakan niya ang Automatic Appropriations (P1.7 trilyon), Special Purpose (P733 bilyon) at Confidential and Intelligence (P10.14 bilyon). Bukod sa korapsyon, gagamitin din ng pamilya Marcos ang pondong ito para sa di-kinakailangan at maluhong pamumuhay kabilang ang mga byahe nito sa labas ng bansa.

Hindi rin pahuhuli ang AFP-PNP at mga paramilitar ng estado sa pagparte sa pambansang badyet. Walang hanggan ang kasibaan ng matataas na heneral ng AFP-PNP na binubusog nina Marcos at Duterte para makapanatili sa kapangyarihan. Nasa P282.7 bilyon ang pondong laan para sa depensa. Labas pa ito sa confidential and intelligence fund (CIF) na hiwa-hiwalay na inilagak sa iba’t ibang ahensya ng gubyerno. Ang CIF ay pondong ginagamit para sa lihim na mga operasyon ng mga pwersang panseguridad ng estado. Dahil “lihim”, hindi ito obligadong isapubliko kaya nagiging bulnerable rin sa korapsyon hindi lamang ng matataas na heneral kundi maging ng naghaharing pangkatin. Pinakatampok ang naiulat na paggastos ni Sara Duterte sa P125 milyong pondo ng CIF noong 2022 sa loob lamang ng 11 araw. Kasuklam-suklam din ang mga anomalyang inilantad ng Commision on Audit sa mga di-kinakailangang gastos at hindi paggamit ng pondo ng Department of Education, Deparment of Migrant Work, Department of Social Welfare and Development, Department of Health at maging sa AFP-PNP.

Tiyak din ang pakinabang ng imperyalismong US sa pambansang badyet na ibinalangkas sa kanilang dikta. Malaon nang ginagamit ng US ang Pilipinas para isalba ang naghihingalo nitong ekonomiya. Nasa P699.2 bilyon o 12% ng pambansang badyet ang laan sa pagbabayad-utang. Sinasalo ng Pilipinas ang mga sobrang yaring produkto ng US at iba pang imperyalistang bansa. Magsisilbi rin ang pambansang badyet para sa nilulutong plano ng US na gera sa Asia Pacific. Katunayan, pera ng bayan ang ginagamit sa konstruksyon ng mga base militar sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas na planong dagdagan pa ng US sa susunod na panahon. Sa tabing ng pagdedepensa, pinopondohan din ng Pilipinas ang mga armas pandigma na inilalako ng US.

Ang mga armas na ito ang siya ring ginagamit sa kontrarebolusyonaryong gerang inihahasik ng estado sa layuning supilin ang makatarungang pakikibaka ng bayan. Higit pang dadami ang kaso ng mga paglabag sa karapatang tao sa pag-igiting ng paninibasib ng estado upang makapanatili ang ilehitimong rehimen sa poder.

Kataksilan sa mamamayang Pilipino ang pagbubuhos ng pondo sa imprastraktura, militar at korapsyon dahil sa kanilang bulsa nanggagaling ito. Bukod sa utang, hinuthot ng estado sa mamamayan ang kasalukuyang pondo sa pamamagitan ng reaksyunaryong pagbubuwis. Pinaalwan nito ang buhay ng mga burgesya komprador habang lalong pinabigat ang pasanin ng karaniwang mamamayan. Sa gitna ng pagtaas ng presyo ng bilihin, nagpapatuloy ang paniningil ng excise tax, value added tax at extended value added tax, habang planong ipatupad ang ikaapat na pakete ng TRAIN Law.

Sa harap ng matinding kahirapan at patuloy na pagnanakaw ng naghaharing pangkatin sa pera ng bayan, nararapat na puspusang makibaka ang mamamayan para sa kanilang karapatang pang-ekonomiya at panlipunan. Kailangan ang tuluy-tuloy na pagmumulat, pag-oorganisa at pagpapakilos ng pinakamalawak na hanay ng mamamayang inaapi at pinagsasamantalahan. Bigkisin ang pinakamaraming manggagawa at magsasaka para isulong ang kanilang demokratikong karapatan. Iputok ang kabi-kabilang pakikibakang bayan para sa paghahangad ng pang-ekonomikong kagalingan at serbisyong sosyal.

Pasiglahin ang gawaing alyansa sa hanay ng mga naliliwanagan at tunay na lingkod-bayan para isulong ang pang-ekonomikong interes ng sambayanan kagaya ng progresibong pagbubuwis at pondo sa serbisyong panlipunan. Kabigin ang mga panggitnang pwersa at propesyunal na bumababa ang antas ng kabuhayan at naririmarim sa lantarang korapsyon ng bulok na estado.

Padagundungin ang sigaw na ilipat ang pondong laan sa korapsyon at militar tungo sa ayuda at serbisyong sosyal, ganondin sa tunay na reporma sa lupa at pambansang industriyalisasyon. Isulong ang taas-sahod ng mga empleyado ng gubyerno kagaya ng mga guro, nars at kawani sa halip na ilaan sa CIF at pondong militar. Hindi makatwiran ang todo buhos sa sahod at pensyon ng mga unipormadong personel na walang pakinabang sa bayan. Nararapat suportahan ang pagkakaloob ng karapatan at kagalingan ng mga kawani ng gubyerno para sa dekalidad na serbisyong panlipunan.

Halawan ng aral ang pinakamalalaking protestang bayan na ibinunsod ng paglaban sa korapsyon ng mga palpak at pahirap na rehimen. Tampok sa kasaysayan ang pag-aalsang EDSA I na nagpabagsak sa diktadurang US-Marcos I. Ganondin ang paghugos na mamamayan laban sa rehimeng US-Aquino II, rehimeng US-Macapagal-Arroyo at rehimeng US-Estrada, hanggang sa mapatalsik ang huli sa poder. Ipatambol ang pagwawaldas ng pondo lalo ang kakarapampot na inilalaan sa serbisyong panlipunan.

Sa sobrang kasakiman, sinasagad ng pasista, papet at pahirap na rehimeng US-Marcos-Duterte ang pasensya ng bayan. Lalo nitong pinasasahol ang kronikong krisis ng malakolonyal at malapyudal na lipunang Pilipino at itinutulak ang bayan na lumaban.###

Pambansang badyet 2024, para sa korapsyon at pasismo ng rehimeng US-Marcos-Duterte