Saan a mailibak ti dakkel a kontribusyon dagiti babbai iti panagrang-ay ti mapangwayawaya a tignay ken rebolusyonaryo a pannakidangadang iti Pilipinas. Manipod idi panawen ti kolonyalista a Kastila, ti panangsakop dagiti Amerikano ken Japan, iti sidong ti pasista a diktadura ni Marcos, ken agingga itatta, saan da nga inibbatan ti purpura a bandera a mangitandudo iti pagimbagan dagiti babbai ken ti ina a pagilian. Binaklay ken agtultuloy da a sarsarukusoken ti nadadagsen a sakripisyo ken sititibker a mangibaklay kadagiti rebolusyonaryo a pagrebbengan.

Ti moderno nga henerasyon dagiti rebolusyonaryo a babbai ket tultuladen ken inspirasyon da ti ehemplo da Gabriela Silang, a nangidaulo iti tignay a mangwayawaya iti Ilocos maibusor iti Espanya idi 1763; ni Coronacion Chiva (Kumander Waling-waling), a nangidaulo iti gerilya kontra iti Japan idiay Panay ken nangtultuloy a nanglaban iti diktadura ni Marcos; ni Maria Lorena Barros, a nangbuangay iti Makabayang Kilusan ng Bagong Kababaihan; ni Wilma Tiamzon, ti secretaryo-heneral ti Partido Komunista ti Pilipinas; ni Helenita Parladis, sekretaryo ti komite ti Partido idiay Eastern Visayas; ti agina a da Beverly Sinunta, sekretaryo ti subrehiyon idiay North Central Mindanao, ken Chenchen Banawan; ni Emarie Pastidio nga opisyal ti platun ti NPA-Negros ken ado pay a babbai a martir iti larangan ti gubat. Ginasot a babbai a mannakigubat ti nangipaay iti di magatadan a kontribusyon iti panangidur-as ti gubat ti umili.

Patawid kadagiti agtutubo a babbai

Karaman kadagitoy a babbai ni Ka Lira, agtawen ti 26, maysa a Nalabaga a mannakigubat ti New People’s Army (NPA) iti maysa kadagiti gerilya a kampo ti Southern Tagalog. ” Agak-akemak itan kas maysa a giya a pampulitika ken no dadduma kas instruktor a pampulitika,” panangibingay na. Innem a tawenen isuna iti NPA.

“Iti inaldaw-aldaw, maamiris ko nga ado pay ti masapol a masursuro, ken rumbeng nga ilaksid”, sigun ken Ka Lira. Kas maysa a babai ken manipod iti dasig a petiburgesya, ikagkagumaan na a waswasen ti naipapilit a ladawan ti nakapoy ken limitado a kabaelan ti babai.

“Adda dagiti babbai nga opisyal ti militar, isnayper ken komandante, ken mangidadaulo kadagiti gubat”, kinunana. Masansan a masdaaw dagiti kabbaro a mannakigubat no makita da dagitoy. Ti mismo a kaadda da iti hukbo ket panangwaswas iti macho-pyudal a kapanunotan. “No makita nakami dagiti babbai iti baryo, masmasdaaw da a mangkablaaw kadakami. Aglalo dagiti inna, talaga nga agdamag da no apay a pinilik a panawan ti komportable a biag.” ” Imbagak kadakuada a saan a nalaka ti kastoy a panagbiag, ngem awatek ti sakripisyo gapo ta ammok no para ania daytoy,” kunana. ” Ipakpakitak laengen kadakuada nga awan ti rumbeng a pagdanagan da.”

Kinatured iti sangoanan ti kabusor

Saan a naupay ni Ka Rema, maysa a Nalabaga a mannakigubat ti NPA-North Central Mindanao, uray idi adda iti ima ti kabusor. Sangapulo ket tallo nga aldaw laeng kalpasan ti sesaryan a pannaka-opera na tapno makapasngay, dinalliasat ni Ka Rema ti kabakiran tapno matalawan ti kabusor ken makasubli iti yunit ti NPA a nakabilangan na. Ni Ka Rema ket kangrunaan nga opisyal iti maysa a panglaban a yunit ti NPA.

Ni Ka Rema ket patraydor a kinemmeg ti militar bayat nga adda iti ospital kalpasan ti panagpasngay na. Nakalak-am isuna ti nakaro nga interogasyon ken napilit a mangaklon iti kontra-rebolusyonaryo a “misyon.”

Iti dayta a tiempo, siaannad a sinungbatan na dagiti saludsod ti opisyal ti militar ken sinigurado na nga awan ti baro nga impormasyon a naipaay kadakuada. Napamati na dagitoy ken inikkan isuna ti annongen a pasukuen ti asawa na a Nalabaga a mannakigubat.

Saan a pulos a napanunot ni Ka Rema a liputan na dagiti kakadua, dagiti umili ken ti rebolusyon. Kanayon a pampanunoten na no kasano a makatalaw iti sidong dagiti pasista. Idi dimteng ti gundaway na nga aglibas, ginammatan na dayta. Sakbay a pimmanaw, inarakop na a si-iirot ti agsangsangit a 9-anyos nga anak ken ti maladaga. “Nalabit, maawatan danto met dayta iti masangoanan,” napanunot ni Ka Rema. Iti dayta nga aldaw, dimteng ni Ka Rema iti kampo ti hukbo ti umili. Agyaman unay kadagiti kadua ken iti masa a timmulong iti panaglibas na. ” Agyamanak ta nakaawidakon iti pudpudno a pagtaengak!” napnuan rikna a kablaaw na kadagiti kadua.