Paghulag sang masa ang sabat sa krisis kag kalamidad

, ,
Ang artikulo nga ini may salhin sa PilipinoEnglishBisaya

Ginhalitan kasan-o lang sang mga pagbaha kag pagkatiphag sang duta tuga sang ulan nga dala sang bagyo kag habagat ang National Capital Region kag dako nga bahin sang Luzon, tubtob sa Visayas kag Mindanao. Nagragasa ang tubig halin sa mga kalbo nga kabukiran nga nagresulta sang mga pagkatiphag sang duta, paglapaw sang manabaw nga mga suba nga puno sang lay-on, kag pagbaha sa malapad nga ulumhan sa kapatagan. Nagtaas ang tubig sa kasyudaran tungod sa nagasinambunot nga imprastraktura kag reklamasyon nga nagbara sa mga iligan sang tubig, kag tungod sa palpak nga sistema sa pagkontrol sang baha.

Halos 50 ang napatay kag minilyon ang nag-antus. Ginatos ka milyon ka piso ang nahalitan nga mga pamalay kag propyedad, imprastraktura, mga pananom kag palangabuhian sang masa. Liwat nga nakita ang tuman nga bulnerabilidad sa kalamidad sang minilyon ka imol nga masa sa mga hayob-hayob nga wala sang bastante nga panagang sa hangin kag ulan nga dala sang mga bagyo.

Ginbuyagyag sang malaparan nga pagbaha nga wala unod kag tinikal ang ginpabugal ni Marcos—sa iya nga State of the Nation Address, duha ka adlaw bag-o ang mga pagbaha—nga “tuman ka handa” na ang iya gobyerno sa ano man nga bagyo nga maga-abot. Napamatud-an nga wala-pulos ang ginapadayaw nga 5,500 nga proyekto nga pangkontrol sa baha nga gingastuhan sang iya nga gobyerno sang masobra ₱255 ka bilyon sadtong nagligad nga tuig.

Sang nagligad nga mga tinuig, labi nga nagsako kag naglala ang kahalitan sa kabuhi kag palangabuhian sang pumuluyo tuga sang mga kalamidad. Resulta ini, indi lang sang mga pagbag-o sa klima nga nagadala sang sobra-sobra nga init ukon sobra-sobra nga ulan, kundi ilabi na sang sobra nga kapalpakan kag pagpabaya sang reaksyunaryong estado. Labi ka dako nga kahalitan sa kabuhi kag palangabuhian sang masa ang gintuga sang padayon nga paghatag-ligwa sang rehimen Marcos sa patarasak nga pagwasak sang kalasangan kag pagpang-abusar sa kapalibutan.

Madasig nga naghulag ang mga pwersa sang Partido kag pungsodnon-demokratiko nga kahublagan agud makabulig sa masa sa tunga sang kalamidad. Madamo sa ila ang kabahin man sa mga biktima sang pagbaha kag pagkawasak sang mga balay kag propyedad. Ang maabtik nila nga pag-atubang sa kalamidad pagpakita sang pag-ugyon sa kasakit sang masa nga nahalitan, kahandaon nga maghulag para mabuhinan ang gina-atubang nga pag-antus sang masa, kag kamuklatan nga pahulagon kag tipunon ang kusog sang masa.

Sa mga lugar nga na-igo, ginpahulag ang bug-os nga makinarya sang Partido agud nga mangalap sang tubig, pagkaon, panapton kag iban pa nga kinahanglanon sa ital-ital, kag makigbuligay sa nagkalain-lain nga ahensya kag mga organisasyon nga mabinuligon agud gilayon nga madul-ong ang mga ini sa nahalitan. Kadungan sini, ginapataas ang paghangop sang masa sa mga kabangdanan sang kalamidad kag kakinahanglanon nga magbinuligay para ululupod nga liwat makabangon halin sa kahalitan kag mangapin sa ila mga kinamatarung.

Ang pagpabaskog sang kahublagan masa kag pagpamuno diri sang Partido ang yabi sa epektibo nga pag-atubang sang masa sa mga kalamidad. Sa pihak nga bahin, sa pag-atubang sa mga kalamidad, mas nga mapabaskog pa ang kahublagan masa kag mapanday ang inisyatiba kag espiritu sang ululupod nga paghulag, pag-ulikdanay kag pagbinuligay sang masa. Nagakadapat lang nga kon sa diin naga-atubang ang masa sang pag-antus, yara man dira ang Partido, mga rebolusyonaryo kag demokratiko nga organisasyon masa agud nga pataason ang kamuklatan kag ikasarang sang masa nga magsabat sa mga kalamidad.

Dapat mapahangup nga sa pag-atubang sa kalamidad, kinahanglan ang pag-ulikid kag pagbulig sa isigkatawo, apang indi ini bastante. Dapat pataason man ang sosyal nga kamuklatan kag kamuklatan pampulitika sang masa nga ang ila pag-antus sa kalamidad indi simple nga kabangdanan sang kaakig sang kapalibutan ukon “silot sang Diyos” kundi kahimuan sang dumuluong nga kapitalista kag lokal nga sahi nga sakon sa manggad nga nagakawkaw sa kapalibutan sa pondo sang pungsod.

Dapat nga ituon ang ila igtalupangod sa pagsukot sang rehimen US-Marcos kag bug-os nga reaksyunaryong estado sa mga patakaran kag kapalpakan sini nga nagapalala sa hampas sang mga kalamidad sa masa. Dapat nga batuan ang mga programa sang reaksyunaryong gobyerno nga nagahatag prayoridad sa pagmina, pagpalapad sang mga plantasyon, kumbersyon sang duta para sa mga proyekto nga real estate, wala-tuo nga reklamasyon sang duta, pagtukod sang mga megadam, kag iban pa.

Mas malala pa, ginahimuslan sang mga burukrata ang mga kalamidad para makagan-it sang dalagko nga ganansya kag burukratiko nga kurakot. Dapat ibuyagyag ang kamatuoran nga wala sang pangmalawigon ukon pangkabilogan nga plano sa pagkontrol sang baha, kag batikuson ang ginatos ka bilyon nga pondo nga gintigana sang gobyerno sa mga proyekto nga “flood control” nga lunsay bulugasan lang sang mga burukrata nga kapitalista kag kroni sa negosyo.

Dapat maghulag ang masa para sukton sang danyos ang reaksyunaryo nga gobyerno sa halit sa ila nga kabuhi, palangabuhian kag mga propyedad tungod sa kapaslawan sini sa ginsumpaan nga katungdanan nga sigurohon ang kaluwasan kag kaayuhan sang pumuluyong Pilipino. Labaw sa ayuda, katarungan pangkatilingban ang singgit sang pumuluyo.

Sa mga larangan gerilya, dapat nga itukod ukon pabaskugon ang mga organo sang gahum pampulitika, katimbang ang Bagong Hukbong Bayan, sa pagpatuman sang mga patakaran sa pagpangapin sang kapalibutan, pagdumili sa mapangwasak nga mga proyekto kag pagsilot sa mga operasyon nga naga-ubos sa manggad sang kabukiran, lasang kag suba, kag nagapang-agaw sang duta sang masang mangunguma kag pumuluyong minorya. Dapat pahulagon ang masa para sa pagpangandam sa mga maga-abot pa nga katalagman.

Sigurado nga ang kasan-o lang nga kalamidad ang indi katapusan nga magapanghalit sa masa sang pumuluyong Pilipino. Sa bulubanta sang mga eksperto, magasugod nga maporma ang penomenon nga La Niña sa tunga sang Agosto kag Oktobre, nga ginalauman nga magadala sang sobra nga pag-ulan. Labi ini nga magadala sang tuman nga pasakit sa masang Pilipino ilabi na sa atubang sang nagalala nga krisis, pagtaas sang presyo sang bugas, karne, utan kag iban pa nga pagkaon kag nagapanguna nga kinahanglanon, kag tuman ka nubo nga sweldo kag kita sang pumuluyo.

Dako nga panghangkat kag kahigayunan ang gina-atubang nga krisis kag kalamidad agud pamunuan kag pabaskugon sang Partido ang bug-os nga rebolusyonaryong kahublagan bilang hinganiban sang pumuluyo sa pagpangapin sa ila nga kaayuhan. Dapat ubos-kusog nga ihatag sang tanan nga kadre kag katapo sang Partido ang ila nga kinaalam kag kusog para mag-ugat kag magpalapad sa kubay sang masa, agud pukawon, organisahon kag pahulagon ang pumuluyo bilang isa ka pwersa nga labaw ka gamhanan nga magawasak sa tanan nga delubyo nga dala sang mapiguson kag mahimuslanon nga sistema.

Paghulag sang masa ang sabat sa krisis kag kalamidad