Pagadumdumon sa katawhang Pilipino sa umalabot nga mga adlaw ang makasaysayanong pagtapos sa Military Bases Agreement niadtong Setyembre 16, 1991. Niining adlawa, gisalikway sa Senado sa Pilipinas ang sugyot nga palanaton og napulo ka tuig ang pagpabilin sa mga base militar sa US nasud. Daw bulkang mibusikad nga midagsang sa kadalanan kaniadto ang 170,000 katawhan nga nahugpong sa makinasudnong tinguha aron langkaton ang pinakalinuog nga simbolo sa dominasyon ug kontrol sa US sa Pilipinas. Tungod sa hukum sa Senado ug pagpanghingusog sa gamhanang pagsupak sa katawhan, nakakab-ot og kadaugan ang pipila ka dekada na kaniadtong pakigbisog aron palagputon ang mga sundalong Amerikano sa Clark Air Base, Subic Naval Base ug uban pang mga base militar sa US sa Pilipinas.

Angayan lamang nga balikan sa katawhang Pilipino ang maong makasaysayanong adlaw sa ilang pakigbisog, ug huptan ang lalum nga importansya niini sa kasamtangang panahon. Hingpit nga mahanaw ang kagawasan sa Pilipinas kung kalimtan ang giagiang taas nga kasaysayan sa makinasudnong pakigbisog. Kasumpay sa pakigbisog alang sa tinuod nga kagawasan ang kasamtangang pakigbisog batok sa bag-ong mga base militar sa US, mga tagilid nga kasabutang militar, ug nagapadayong interbensyon ug pagdominda sa mga pwersang militar sa US sa Pilipinas.

Sa milabayng duha ka tuig, kalit nga midaghan ang mga base militar sa US sa Pilipinas ug nagkadaku ang presensya sa mga pwersa niini sa nasud. Sa unsamang higayon, adunay gatusan ka tropang Amerikano nga nakadeploy dinhi. Giokupar nila ang dili moubos sa 17 ka base militar sa US, lakip ang siyam nga gitukod ilalum sa Enhanced Defense Cooperation Agreement (EDCA) ug uban pang base militar nga wala nila gipubliko.

Matag karon ug unya, nagapanon ang liboan ka sundalong Amerikano sa nasud aron ipahigayon ang sunud-sunod nga war games sa lain-laing bahin ng nasud alang sa mga pakitang-tawo nga “humanitarian mission,” sa pagpahulay ug paglulinghayaw sa ilang mga tropa. Sakay sila sa higanteng mga barkong iggugubat sa US nga nagadunggo sa nasud gikan sa paglawig palibot sa Pilipinas, sa South China Sea hangtud sa uban pang bahin sa Asia ug Pacific.

Ilalum sa Visiting Forces Agreement, gawas-sulod sa nasud ang mga sundalong Amerikano, ug nagpabilin sulod ug gawas sa ilang mga base militar. Dala ug gipwesto nila ang mga jet fighter, drone, mga misayl, bomba ug uban pang kusog nga armas. Sama sa nangagi, ginagamit sa imperyalismong US ang nasud isip kota sa ilang gahum sa Asia-Pacific aron magpakitang-gilas militar, ipakita ang ilang makalilisang nga kusog, ipatuman ang interbensyon o agresyon sa huyang nga nasud, ug makanunayong pagpangandam og gubat.

Matngon sa lalum nga disgusto ug taas nga kasaysayan sa pagsukol sa katawhang Pilipino sa interbensyon sa US, ginalikayan sa US nga tawgong mga “base militar” ang ilang mga base militar sa Pilipinas, hinunua, gitawag nila og “pasilidad,” mga “gikauyunang lokasyon” o uban pang tawag. Ilalum sa EDCA, gitukod ang maong mga “pasilidad” sulod sa mga kampo sa AFP nga nagpasiguro sa seguridad niini sa palibot ug layo sa matukiong mata sa publiko. Bisanpaman, dili malilong nga ang nahimutangan sa mga base militar eksklusibong kontrol sa mga pwersang militar sa US, nga dili pwedeng sudlon o inspeksyunon bisan sa mga heneral sa AFP (gawas kung mananghid ug tugutan), butang nga insulto bisan sa pipila ka upisyal nga adunay pagka-patriyotiko gamay. Wala silay katungod nga siguruhong wala ginalapas sa US ang konstitusyon sa Pilipinas nga nagabawal sa mga armas nukleyar sa nasud.

Subli-subli nga ginasulti sa mga upisyal sa US nga sila “higala ug alyado” sa mga Pilipino aron tabunan ang kamatooran nga dugay na nilang gihikaw ang gawasnong paghukum sa kaugalingong kapalaran sa nasud. Sukad nga gisakop sa US ang Pilipinas, ug bisan sa “paghatag sa independensya” niadtong 1946, kanus-aman wala niini giluagan ang pagtuok sa nasud. Naghari ang US sa Pilipinas pinaagi sa estadong neokolonyal nga gipangulohan karon sa masulundong alipures niini nga si Marcos. Ang pagtunhay niini nakasandig sa haligi sa armadong kusog sa Pilipinas nga hugot nga kontrolado sa US.

Ang pagkusog sa presensya ug interbensyong militar sa US kabahin sa estratehikong laraw nga ipahamtang ang hegemonya o gahum niini sa nasud ug sa rehiyon. Laraw sa US nga panalipdan ang iyang interes sa ekonomiya, ilabina ang kontrol sa pamatigayon, han-ukanan sa pautang ug pamuhunan, ug tinubdan sa mga hilaw nga materyales. Labaw nga mihugot ang pagsiguro sa US sa pagdomina niini sa Pilipinas ug sa uban pang nasud sa Asia atubangan sa ekonomikanhong krisis sa kalibutanong kapitalistang sistema ug sa nagkagrabeng imperyalistang kumpetisyon sa China.

Gigamit sa US ang Pilipinas ug ang interes niini sa iyang exclusive economic zone aron ilatag ang presensya ug ekstensyon sa kusog niini sa South China Sea. Giarmasan ug gihatagan ang Pilipinas og mga nangaraang barkong nabal US. Sa tukmod ug sulsol sa US, aktibong ginagamit kini sa Pilipinas sa paghagit sa presensya sa China sa South China Sea. Imbes nga iduso ang mga malinawon ug diplomatikong pamaagi isip nag-unang lakang aron resolbahon ang mga bangi sa kadagatan tali sa China, gipili ni Marcos nga mag-una-una ug makig-away sa China sa West Philippine Sea. Giatbangan kini karon sa China, imperyalistang karibal sa US, og mas dakung pwersa nga labaw pang nagpataas sa tensyon ug posibilidad nga mosangpot sa pag-ulbo sa armadong engkwentro sa US.

Sama sa mga upisyal sa US, padayon nga nagahimo og kasikas ang papet nga rehimen kalabot sa “hulga” sa China, sa walay ulaw nga pagsulting “kinahanglan nila ang tabang sa US” aron “panalipdan ang kagawasan” sa nasud pinaagi sa Mutual Defense Treaty. Angayang kusganong ibutyag ug isalikway ang maong pakana sa rehimeng US-Marcos.

Pinaagi sa pagbalik-lantaw sa kasaysayan, kinahanglang mapasabot sa katawhang Pilipino nga kanus-aman wala nahitabo sa kasaysayan nga gipanalipdan sa usa ka imperyalistang mananakop ang kagawasan sa iyang gisakop. Ang kagawasan ug kaugalingnan sa Pilipinas nakasandig sa katawhang Pilipino ug sa determinasyon nilang ilingkawas ang nasud gikan sa kontrol, interbensyon ug paghari sa imperyalismong US ug sa itoy nga mga nagharing hut-ong sa nasud.