Tataw, bangis ug walay undang ang bangi sa magkaribal nga mga reaksyunaryong paksyon sa mga Marcos ug Duterte. Ugat sa maong panagbangi ang kawalay-katagbawan nila sa bahandi ug gahum. Paspas nga gakahinog ang maong mga kontradiksyon tungod sa pagpangapura ni Marcos nga hingpit nga pukanon ang tanang kapasidad ni Duterte nga makabalik sa poder ug pugngan ang karibal sa pagsulay nga bawion ang ilang interes sa pulitika ug ekonomiya.

Labaw pang mokusog ang maong bangi samtang nagkaduul ang eleksyong midterm sa 2025. Dahumon nga kining mga panagbangi sinugdanan lamang sa pag-ulbo sa mas daku ug bangis pang panagbugno. Posibleng tay-ogon ang kalig-on sa nagharing rehimeng Marcos, apan mosangpot usab sa labaw niining konsolidasyon ug monopolisasyon sa pulitikanhong gahum. Kadungan niini ang labaw pang paglapad ug pagkusog sa mas lapad nga demokratikong kalihukan nga mohagit sa pasistang paghari ni Marcos.

Gihikyad sa mga pagdungog sa Kongreso ang kadunot sa nagharing sistema sa hinakog nga paggamit ni Duterte sa poder sa pagpangawkaw, pagpalapad sa iyang bahandi ug imperyong kriminal, gawas pa sa kapritso ug mga dekadenteng gawi. Gidetalye dinhi ang direktang papel ni Duterte ug sa pinakasuod niyang mga kakunsaba sa pagpatay sa napuloan ka libo sa Oplan Tokhang ug mini nga “gyera kontra droga,” ingonman sa maduguong kampanya sa pasistang pagpanumpo. Labawng mikusog ang singgit sa katawhan alang sa hustisya, ug aron panubagon, arestuhon ug taralon si Duterte ug iyang mga kakunsaba sa krimen ug korapsyon.

Samtang nakapukos ang atensyon sa publiko sa mga pagdungog sa Kongreso nga nagapig-ot kang Duterte, padayon usab ang nagharing pundok ni Marcos sa kaugalingon niining burukrata-kapitalistang pagpaadunahan ug konsolidasyon sa pulitikanhong gahum. Sukad nga makalingkod sa Malacañang, dili moubos sa lima ka dagkung kaso sa korapsyon batok sa mga Marcos (nga nagkandidad og kapin ₱202 bilyon) ang gibasura sa mga korte (mumho lamang ang kaso sa 57-ektaryang yutang giangkon sa mga Marcos sa Paoay nga gibawi bag-o lang sa Korte Suprema). Nagkapuliki usab si Marcos sa pagtuis sa kasaysayan aron tabunan ang korapsyon, pasismo ug krimen ilalum sa balaod militar sa amahan niyang diktador (1972-1986).

Giilog ni Marcos sa kamot sa mga Duterte (ug sa China) ang maanomalyang kontrata sa gubyerno sa pipila ka dagkung proyektong pang-imprastruktura ug gibalhin kini sa gipaburan niyang mga kumpanya (gamit ang pautang sa US, Japan ug World Bank). Gigahin ni Marcos ang ₱550 bilyong pondo sa katawhan sa Maharlika Investment Fund aron iembudo kini sa negosyo sa mga kroning burgesyang kumprador sama nilang Ramon Ang, Enrique Razon, Manny Pangilinan, mga Aboitiz ug uban pa. Sa iyang personal ug pulitikanhong kapuslanan, gigahinan ni Marcos og dili moubos sa ₱10 bilyon ang “confidential and intelligence funds” alang sa 2025. Gipapauli ni Marcos sa nasudnong gubyerno ang “sobrang” ₱20 bilyong pondo sa PhilHealth taliwala sa hugot nga panginahanglan ug dakung utang niini.

Kakunsaba ang mga sindikato, gunit karon ni Marcos, asawang si Liza Araneta, ug sa mga Romualdez ang suplay sa bugas ug asukal, lakip na sa sibuyas ug uban pang mga produktong agrikultural. Gigamit nila kini aron manipulahon ang presyo ug makahakop og sobra-sobrang ganansya. Ang merkado sa iligal nga droga sa Pilipinas gunit karon sa mga alipures ni Marcos.

Walay ulaw ang pagpakaharuhay ni Marcos gamit ang pondo sa katawhan, lakip ang usa ka bilyong pisong giusik-usikan sa sunud-sunod nga byahe ubang nasud karong tuiga. Nabutyag siyang migamit og helikopter aron makalikay sa trapiko para makalantaw og konsert. Giregaluhan siya og dili moubos og $1 milyon nga pribadong konsyerto sa Duran Duran sa iyang birthday, nga dili lamang lapas sa balaod, kundili dayag usab nga pagyatak ni Marcos sa masang adlaw-adlaw nga naglisud ug nag-antus.

Gipwesto ni Marcos ang mga matinud-anon niyang upisyal sa militar ug pulis. Sa iyang mando, walay hunong ang armadong pagsumpo ug pagyatak sa mga tawhanong katungod sa tibuok nasud. Padayon ang mga pagpatay, pagtortyur ug pagdagit. Halos 800 ang mga detenidong pulitikal. Gatusan ka baryo sa kabanikanhan ang nakapailalum sa paghari sa militar aron pukanon ang masang nagasukol.

Ang rehimeng Marcos mao ang kasamtangang pinaka-konsentradong dagway sa estadong burukrata-kapitalista, pasista ug neokolonyal. Nagsilbi kini sa interes sa mga langyawng monopolyong kapitalista ug nagharing hut-ong nga dagkung burgesya-kumprador ug dagkung agalong yutaan, ug sa interes sa mga nagharing dinastiya.

Gidaugdaug ang lapad nga masa sa katawhang Pilipino ubos sa burukrata-kapitalistang estado. Gipadayon ni Marcos ang mga neoliberal nga palisiya sa liberalisasyon, pribatisasyon ug deregulasyon. Sobra-sobra ang ginapaabaga kanila nga mga buwis ug balayrunon, apan halos walay natagamtamang serbisyong panglawas, pang-edukasyon, pabalay ug uban pang mga serbisyo publiko nga dapat ginasigurong libre sa estado. Mitiurok ang kinabuhi sa masa atubangan sa taas nga presyo, ubos nga suhulan, kawalay trabaho ug pagpangilog og yuta ug panginabuhian.

Tin-aw nga ginapakita sa sitwasyon ang nagkalalum nga krisis sa nagharing sistemang giharian sa mga burukrata-kapitalistang nagpakatagbaw sa korapsyon ug kriminalidad—si Duterte kanhi, si Marcos karon, ug tanang reaksyunaryong rehimen sukad gitukod sa imperyalismong US ang estadong neokolonyal. Sa inilugay ug sinikhanay sa magkaaway nga paksyon nga walay katagbawan sa bahandi ug gahum, nabuyangyang ang sistemang dunot sa kinauyukan.

Determinado ang katawhang Pilipino nga panalipdan ang ilang mga katungod ug batukan ang burukrata-kapitalistang rehimeng US-Marcos. Kinahanglang kusganong pukawon, organisahon ug palihukon ang katawhan, ug tukuron ang pinakalapad nga nagkahiusang prente sa tanang pwersang anti-pasista ug anti-korapsyon. Sa ubod ug unahan sa lapad nga pagsukol sa pasista ug papet nga rehimeng Marcos mao ang organisadong kusog sa mga batakang hut-ong ug sektor.

Aron hingpit nga makaabante ug magmalampuson, angayang isumpay sa pakigbisog alang sa nasudnong demokrasya ang pagbatok sa burukrata-kapitalistang rehimen. Hingpit lamang kining mahanaw dungan ang batakang mga problema sa imperyalismo ug pyudalismo pinaagi sa pagtapos sa sistemang semikolonyal ug semipyudal. Aron makab-ot ang maong laraw, kinahanglang baktason ang rebolusyonaryong dalan, nag-una pinaagi sa pagpaasdang sa armadong pakigbisog ug aron makab-ot ang estratehikong tinguha nga tukuron ang tinuod nga demokratikong gubyerno sa katawhan.