Nagpahayag ng pangamba at pagkundena ang Kalikasan People’s Network for the Environment sa planong pagtatayo ng anim na nuclear power plant sa bayan ng Labrador, Pangasinan. Iniulat ang naturang impormasyon ng Pangasinan People’s Strike for the Environment (PPSE).

Naisiwalat ang naturang plano ng lokal na gubyerno matapos dumulog ang mga residente ng bayan sa PPSE at ipinakita ang pinapipirmahang “consent” ng lokal na gubyerno sa mga residente para pahintulutan ang pagtatayo ng mga ito.

Dagdag pa ng PPSE, sa anim na planong itayong planta, isa ang kagyat na pinaplanong itayo ng lokal na gubyerno.

Ayon sa PPSE, pinalalabas umano ng lokal na gubyerno na “ligtas, mura, malinis at maasahan” ang plantang nukleyar at sinasabi pang “kikita ang munisipyo, magbibigay ng benepisyo at trabaho” sa mga residente.

Ipinahayag ng Kalikasan ang babala nito na mananatiling radioactive at delikado ang mga nuclear waste sa loob ng ilampung libong taon at magdudulot ng banta sa mga komunidad ang mga planta dahil sa climate change.

Paninindigan nila, “hanggang matugunan ang mga usaping ito, isusulong namin ang pagpapaunlad ng community-led solar, wind at iba pang porma ng renewable energy.”

Masiglang tinututulan ng mga grupo ang pagbubukas ng mga plantang nukleyar sa bansa. Noong Setyembre 2022, muling itinatag ng iba’t ibang organisasyon ang alyansang tutol sa muling pagbubukas ng Bataan Nuclear Power Plant. Kasama dito ang grupong Kalikasan at AGHAM – Advocates of Science and Technology for the People.

Tulak ng US

Matatandaang isa sa pinirmahang kasunduan sa pagitan ng US at ng papet na rehimeng Marcos Jr ang 123 Agreement Negotiations for Civil Nuclear Energy Cooperation kung saan mag-eeksport ang US ng kagamitang nukleyar at materyal sa Pilipinas. Nakapalooob din sa kasunduang ito ang pagdedeploy ng US ng advanced nuclear reactor technology sa bansa. Pinormalisa ang kasunduan noong bumisita si US Vice President Kamala Harris sa Pilipinas noong nakaraang taon.

Noon pa, binatikos na ito ng mga kinatawan ng Makabayan sa Kongreso. Anila’y pabalat lamang na para sa kakulangan ng suplay ng kuryente ang pagtatayo ng mga plantang nukleyar. Sa aktwal, layunin ng US na gamitin ito sa mga layuning militar.

Dahilan ng Makabayan, mayroong dual o dalawahang gamit ang nuclear technology na nais ipasok ng US sa Pilipinas. Maraming imperyalista at malalaking kapitalistang bansa, kabilang ang US, ang hindi pumirma sa mga kasunduang disarmament at anti-nuclear proliferation dahil nakikipagkarera ang mga ito sa isa’t isa. Makikita ito sa kasaysayan ng ibang bansang nangunguna sa karera sa siyensiyang nukleyar gaya ng US, Russia, China at Japan. Maraming aspeto ng isang nuclear program gaya ng mga programa ng mga bansang ito ay napakadaling i-divert for purposes of war, lalo na kung technologically advanced ang bansa, ayon sa Makabayan.

Sa loob ng US, pinauunlad ngayon ng estado nitoa ng Project Pele na naglalayong maglatad ng mga “mobile nuclear power plant” o “battlefield nuke reactors” na bahagi ng paghahanda nito ng “teatro ng digma” sa rehiyon ng Asia. Tulad sa nakaraan, gagamitin nito ang Pilipinas, na may isa sa pinakatutang gubyerno at hukbo, bilang laboratoryo ng proyektong ito, na nasa antas eksperimento pa lamang. Ayon sa mga ekspertong Amerikano, ang proyektong ito “di ligtas” at di rin “economically sound.”