100 ka adlaw nga pag-antus ug terorismo sa estado ubos sa rehimeng US-Marcos II

Kini nga artikulo adunay hubad sa EnglishPilipinoChinese

Hinumdumon nato nga gikawat ni Ferdinand Marcos Jr ang piniliay sa pagkapresidente niadtong Mayo 9 pinaagi sa elektronikong pagpanglimbong sa dekompyuter nga sistema sa pag-ihap aron ipakita ang ilusyon sa “landslide nga kadaugan.” Ang plano sa mga Marcos mao ang pagsiguro ug dugang pagpadaku sa bahandi nga ilang gikawkaw sa panahon sa diktadurya gikan 1972 hangtud 1986 ug pagpatunhay sa ilang dinastiya sa pulitika.

Padayon nga nagkagrabe ang kahimtang sa nasud ubos ni Marcos Jr. Ang iyang mga programa ug plano giawat lang sa mga daan nang programa ug plano, ilabi na sa palisiya sa ekonomiya. Sa unang 100 ka adlaw, walay nasinati nga kalambuan ang katawhang Pilipino sa ilang kahimtang, sukwahi sa mga saad ni Marcos. Nag-atubang sila sa labaw pang kalisud sa ekonomiya, samtang naningkamot sila sa adlaw-adlaw aron adunay makaon.

100 ka adlaw sa kalisdanan ug kalisang

Sa perspektiba sa katawhang Pilipino, ang unang 100 ka adlaw ni Marcos Jr nabantog sa mosunod:

(a) Grabeng kawalay pagtagad sa pagsulbad sa kalisud sa ekonomiya sa katawhan taliwala sa pagsaka sa presyo, ubos nga suhulan, kaylap nga kawalay trabaho ug kakulang sa serbisyo publiko. Sa iyang unang adlaw, si Marcos Jr mideklarar, “inflation is not that high” (dili pa ana kataas ang implasyon) sukwahi sa impormasyon nga gipagawas sa iyang kaugalingong ahensya sa istadistika nga nagpakita nga ang inflation (kapaspason sa pagsaka sa presyo sa mga palaliton ug pag-ubos sa bili sa kwarta nga makapalit) niadtong Hunyo misaka ngadto sa 6.1%.

Sa miaging pipila ka bulan, halos walay gihimo si Marcos aron matubag ang kaylap nga panginahanglan sa katawhan nga paubsan ang presyo sa gasolina, pagkaon, tambal, pag-atiman sa panglawas ug uban pang batakang palaliton ug serbisyo. Tulo ka bulan ang milabay, misaka ngadto sa 6.9% ang inflation, nga gitukmod sa taas nga presyo sa imported nga lana, nga miresulta sa paspas nga pag-us-os sa sukdanan sa kinabuhi sa katawhan.

Ang lapad nga masa sa katawhan anaa sa labing desperado nga kahimtang. Wala gitagad ni Marcos, sa iyang mga magbabalaod ug mga alipures sa kongreso, ang singgit alang sa hinanaling ayuda sa ekonomiya, pagpataas sa suhulan ug mga lakang sa pagpaubos sa presyo. Ilang giputol ang badyet alang sa katilingbanong pondo, ug mas gipalabo pa hinuon ang mga dagkung proyektong imprastraktura nga gipondohan sa langyaw sa kaayuhan sa mga langyawng kontraktor, ilang kasosyo nga mga lokal nga burgesya-kumprador ug korap nga dagkung burukrata.

(b) Pagpadayon sa pagduso sa nangaging rehimen nga labaw pang ablihan ang ekonomiya sa nasud, pagsalig sa mga langyawng kapitalista, ug pagsunod-sunod sa neoliberal nga ekonomikanhong kamanduan sa International Monetary Fund ug World Bank sa kaalautan sa lokal nga manupaktura ug agrikultura.

Atubangan sa United Nations ug sa mga negosyanteng Amerikano, gideklara ni Marcos ang iyang planong ablihan ang mga pultahan alang sa mga langyawng kapitalista isip iyang sentrong plano sa ekonomiya. Wala siyay plano nga sulbaron ang pagkaguba sa mga produktibong pwersa sa nasud, ilabina ang agrikultura nga nahugno sa milabayng mga dekada tungod sa walay puas nga liberalisasyon sa importasyon.

Anaa sa neoliberal nga arsenal ni Marcos ang tulo ka balaod nga gipirmahan ni Duterte: ang Retail Trade Liberalization Act, ang Public Service Act, mga pag-amyenda sa Foreign Investments Act. Kini nga mga balaod, nga gipangayo sa gubyerno sa US ug mga negosyanteng Amerikano, dugang nga nagpalig-on sa imperyalistang ekonomikanhong dominasyon sa nasud. Samtang padayong ginapaabaga sa mga masang Pilipino ang bug-at nga buhis, nagplano si Marcos nga gantihan ang mga multinasyunal nga korporasyon og mga tax break (pagluwas sa gapabayarang buhis) sa pagsakmit sa baratong pamuo ug natural nga rekurso sa nasud.

Atubangan sa padayong paghinay sa pangkalibutanong sentro sa kapitalismo ug sa nagkusog nga hulga sa resesyon, ang plano sa ekonomiya ni Marcos magmalampuson lamang sa dugang pagtiurok sa nasud sa krisis sa ekonomiya ug pagkabangkrap, ug pagpagrabe sa atrasado, agraryo ug dili industriyal nga kahimtang.

Ang mga paningkamot sa US nga luwason ang dolyar niini taliwala sa kahadlok sa stagflation (makanunayong pagsaka sa implasyon taliwala sa hinay nga produksyon) miresulta sa paspas nga pag-ubos sa bili sa peso batok sa dolyar, nga nagpataas sa depisit sa pamatigayon sa nasud. Delikadong naglutaw karon ang nasud sa mga dolyar nga remittance gikan sa mga overseas Filipinos, bisan og anaa sa pidpid sa laing resesyon ang pangkalibutanong kapitalistang sistema.

(c) Ubos sa mando ni Marcos, padayon nga gipakusog sa mga armadong ahente sa estado ang terorismo ug pag-atake sa katawhan ug sa ilang patriyotiko ug demokratikong pwersa. Sulod lang sa 100 ka adlaw, dili moubos sa 80 ka insidente sa pag-abuso sa tawhanong katungod ug paglapas sa internasyunal nga makitawhanong balaod ang narekord.

Sukad nga milingkod si Marcos sa gahum, dili moubos sa duha ka masaker ang gihimo sa mga armadong ahente sa estado ug uban pang lapas sa balaod nga pagpamatay. Sa kinatibuk-an, labing menos 16 ka tawo ang ekstrahudisyal nga gipatay sa mga ahente sa estado, lakip ang tulo ka menor de edad, sa gubat sa pagpanumpo niini. Lakip dinhi ang kaso sa pagpatay samtang anaa sa kustodiya sa magtiayong Vincent Madlos ug Glorivic Belandres, mga sakop sa New People’s Army, kinsa walay armas o hors de combat dihang nadakpan. Kapin sa 41 ang nadakpan, tulo ang gidagit, duha niini ang nagpabiling missing hangtud karon. Kapin sa 840 ka mga binilanggong pulitikal ang anaa pa prisohan.

Nagpadayon pa gihapon ang bangis nga “gubat kontra-droga,” samtang grabe ang paningkamot sa mga upisyal ni Marcos nga babagan ang International Criminal Court sa pag-imbestiga sa mga krimen batok sa katawhan ni kanhing presidente Duterte ug sa iyang mga upisyal sa pulisya.

Padayong nakapailalum ang mga komunidad sa kabanikanhan sa kontrol sa militar sa takuban sa “paghatag serbisyo sa komunidad,” kung asa dayag nga ginalapas ang katungod sa mga residenteng mag-uuma. Padayong nagagamit ang mga batalyong pangkombat sa AFP sa paturagas nga pagpamomba gikan sa kahanginan ug pagpanganyon aron isilsil ang kahadlok ug troma sa katawhan. Kagahapon lang, liboan ka mga lokal nga residente sa Negros Occidental ang napugos sa pagbakwit sa ilang mga balay human balikbalik nga gikanyon sa militar ang mga lugar duul sa ilang mga komunidad. Sa miaging bulan, nahitabo ang susamang kaso sa usa ka baryo sa Banaybanay, Davao Oriental.

Ang AFP ug PNP nagpadayon sa pag-red-tag sa mga ligal nga demokratikong pwersa nga nagwagtang sa kalainan tali sa mga sibilyan ug mga armadong manggugubat sa paglapas sa internasyonal nga makatawhanong balaod. Ang mga organisador sa unyon ug membro sa mga organisasyon sa katawhan gipailalom sa walay kataposang harasment sa mga armadong ahente sa estado. Ang mga pag-atake sa kagawasan sa prensa ug kagawasan sa pagpahayag sa katawhan nagpadayon nga wala’y hunong. Karong bag-o, gidayeg pa sa NTF-Elcac ang kanhi tigpamaba niini nga nang-redtag ug nanghulga sa huwes nga nagbasura sa kasong “teroristang” proskripsyon sa Department of Justice batok sa PKP ug BHB.

(d) Si Marcos Jr itoy sa imperyalistang US ug tigsunodsunod sa imperyalistang China. Bag-o lang niya gitugutan ang kapin 2,550 ka sundalong Amerikano nga gamiton ang nasud ug ang armadong pwersa para sa mga ehersisyo sa gubat sa US (Kamandag), nga nagtumong sa pagpakusog sa tensyong militar sa South China Sea. Walay plano si Marcos nga tumanon ang dugay nang patriyotikong demanda sa katawhang Pilipino alang sa pagbasura sa Mutual Defense Treaty, Visiting Forces Agreement ug uban pang dili patas nga tratado militar tali sa US ug Pilipinas.

Sa susamang higayon, walay kaugalingong kabubut-on si Marcos atubangan sa padayong interbensyon sa China ug pagmatine sa mga pasilidad militar sa South China Sea. Sa wala pa ang United Nations, wala gipanghingusog ni Marcos sa China nga respetuhon ang Hulyo 2016 nga hukum sa International Arbitral Tribunal pabor sa Pilipinas ubos sa United Nations Convention on the Laws of the Seas (UNCLOS).

Taliwala sa nagkakusog nga inter-imperyalistang armadong panagbangi ug sa nagkadakung hulga sa pag-ulbo sa gubat sa Asya, wala mihimog lakang si Marcos sa pagduso sa usa ka independyenteng palisiyang panggawas, ug gitugutan na hinuon ang US nga gamiton ang Pilipinas isip lunsaran sa mga pagbansay ug pagtukod og mga base. Gibutang niya ang nasud sa grabeng kakuyaw nga maipit sa bangiay sa US ug China.

(e) Haruhay nga kinabuhi sa kaalautan sa katawhang Pilipino. Si Marcos Jr ug ang iyang kadugo nagpakita sa tumang kawalay-pagtagad sa mga pag-antus sa halapad nga masa sa naghagong katawhan. Sama sa iyang inahan nga si Imelda, dali siyang naila sa paglunsad ug pagtambong sa mga bongga nga kumbite, nga gitumbok lamang sa iyang robotic speeches. Sa New York, migasto si Marcos, iyang asawa ug mga anak og minilyong piso aron mag-hotel ug mamalit sa mga mahalong mall. Nag-arkila sila og tibuok komersyal nga eroplano para makabiyahe sa US ug pabalik.

Paglabay sa pipila ka adlaw, gigamit ni Marcos kauban ang iyang pamilya ang Gulfstream jet sa Philippine Air Force, aron molupad paingon sa Singapore. Ang Gulfstream jet, nga giingong nagsilbing “command center” sa AFP, gipalit ni Rodrigo Duterte aron pagtagbaw sa iyang kauhaw sa jet-setting. Nagdumili si Marcos nga ibutyag kung pila ang nagasto sa iyang paglulinghayaw o kung pila ang iyang nadawat gikan sa pribado aron ibayad sa byahe.

Gipamatud-an ni Marcos Jr sa katawhang Pilipino nga siya ang tipikal nagharing hut-ong nga walay pagtagad sa kahimtang sa katawhang Pilipino ug giila ang iyang posisyon isip usa ka pribilehiyo nga mogasto alang sa iyang kapritso.

Ipakigbisog ang katungod ug kaayuhan sa katawhan, iasdang ang rebolusyonaryong kawsa

Si Marcos Jr ang kasamtangang hepe sa neokolonyal nga estado. Iyang gialagaran ang interes sa imperyalismo ug sa nagharing hut-ong sa pagpabilin sa kasamtangang kahimtang. Gigamit ni Marcos ang iyang gahum aron ipalungtad ang himalatyon ug puno sa krisis nga semikolonyal ug semipyudal nga sistema.

Taliwala sa nagkagrabeng mga pag-antus ug pagpasagad sa estado, walay laing kapilian ang katawhang Pilipino gawas sa pag-abante ug pagpakusog sa ilang mga tingog aron ipanghingusog ug depensahan ang ilang mga katungod ug kaayuhan. Kinahanglang padayon silang maghugpong sa ilang mga unyon ug uban pang porma sa organisasyon aron mas epektibong makigbisog alang sa ilang interes.

Kinahanglan nilang pakusgon ang ilang militanteng pakigbisog aron makigbisog alang sa suhulan ug sweldo taliwala sa nagataas nga galastuhon aron mabuhi. Sa kabanikanhan, kinahanglang lig-ong iasdang sa masang mag-uuma ang ilang mga pakigbisog aron paubsan ang abang sa yuta, paubsan ang gasto sa mga farm inputs (sangkap sa produksyon), wagtangon ang usura ug patas-an ang presyo sa ilang mga produkto. Kinahanglang lig-ong palapdon sa lapad nga masa sa katawhan ang ilang pangayo alang sa ubos nga presyo sa gasolina, pagkaon ug uban pang batakang palaliton. Kadungan niini, dapat nilang batukan ang tanang kontra-katawhan nga mga palisiya ug programa, lakip na ang mga nagaguba o nagailog sa ilang panginabuhian (liberalisasyon sa importasyon, kontra-katawhan nga mga proyekto sa imprastraktura, pagpalapad sa mga plantasyon, pagsulod ug pagpalapad sa mga kumpanya sa mina ug uban pa).

Kinahanglang abtik nga molihok ang katawhan aron depensahan ang ilang mga katungod ug kaayuhan taliwala sa mga hulga sa grabeng krisis sa ekonomiya nga magaresulta og kawad-on ug kagutom. Kadungan niini, dapat nilang isumpay ang ilang mga pakigbisog sa ilang nasudnon ug demokratikong mga pangandoy, lakip ang ilang demanda alang sa tinuod nga reporma sa duya ug nasudnong industriyalisasyon.

Ang nagkagrabeng krisis sa nagharing sistema ubos ni Marcos Jr timaan sa kapanginahanglan ug kaangayan sa paglunsad og rebolusyonaryong pakigbisog aron tapuson ang imperyalismo, pyudalismo ug burukrata kapitalismo nga nagbunga sa walay katapusang pag-antus sa katawhang Pilipino. Ubos sa pagpangulo sa Partido, determinado ang katawhang Pilipino nga iasdang ang demokratikong rebolusyon sa katawhan ngadto sa mas taas nga ang-ang.

100 ka adlaw nga pag-antus ug terorismo sa estado ubos sa rehimeng US-Marcos II