Pagatalakayon ko ang tatlo ka tipo sang panan-awan angut sa palaabuton nga eleksyon sa pagkapangulo sa 2022. Ini ang mga panan-awan sang rebolusyonaryong hublag nga ginapamunuan sang Partido Komunista sang Pilipinas; sang ligal nga makibanwahanon kag demokratikong hublag nga nagapasakup sa paghimakas elektoral; kag sang nagapaindisanay nga partido kag grupo nga konserbatibo ukon reaksyunaryo nga gusto ipreserba ang ginadominahan sang imperyalismo nga nagaharing sistema sang mga daku nga kumprador, agalon nga mayduta kag burukrata kapitalista nga makabig man nga mga garuk nga pulitiko.

1. Nagasunod ang rebolusyonaryong hublag sa demokratiko nga konstitusyon sang pumuluyo, nagatukod sang kaugalingon sini nga sistema sang gubyerno kag nagapili sang mga upisyal sa mga organo sang gahum pangpulitika. Tuyo sini nga pukanon ang nagaharing sistema nga ginapadalagan sang mga sahi sang daku kumprador burgesya kag agalon nga mayduta kag ila mga ahente pangpulitika nga maklasipika bilang mga burukrata kapitalista nga nagapadalagan sa konserbatibo nga mga partido pangpulitika ukon grupo nga pulu-panahon nagatingub kag nagailinaway sa eleksyon, pareho sang nagahilapit nga eleksyon presidensyal sa 2022.

Ang malubha nga sosyo-ekonomiko kag pangpulitika nga krisis sang nagaharing sistema labi pa gid nga naglala sa nagligad nga 60 tuig. Ang reaksyunaryo nga dekadente kag nagahuyango nga kinaiya sang nagaharing sistema labi pa nga nahayag sang pagmonopolisa sang pasista nga diktaduryang Marcos sa gahum pangpulitika halin 1972 tubtob 1986, nga ginsundan sang serye sang mga paltik nga demokratiko nga mga rehimen kag ginbuhi liwat halin 2016 tubtob 2022 sa porma sang tiraniko nga paghari ukon terorismo sang estado ni Duterte.

Palupareho ang tanan nga reaksyunaryong rehimen, lakip ang mga pasista kag ang paltik nga demokratiko, sa antagonismo sa paghimakas sang rebolusyonaryong hublag sang pumuluyo para sa pungsodnon nga kahilwayan, demokrasya sang pumuluyo, hustisya sosyal, kauswagan pang-ekonomya paagi sa tunay nga reporma sa duta kag pungsodnon nga industriyalisasyon, pagpalapad sang serbisyo sosyal, pungsodnon, siyentipiko kag maki-masa nga kultura kag nagatindog sa kaugalingon nga polisiya sa luwas sang pungsod.

Base sa kinaiya kag katuyuan sini, handum sang rebolusyonaryong hublag nga pukanon ang bug-os nga nagaharing sistema kag tukuron ang demokratikong gubyerno sang banwa paagi sa paglunsar sang inaway banwa. Wala ini ginapahanugutan sang reaksyunaryong estado nga magpasakup sa eleksyon sang nagaharing sistema. Kag wala ini nagapasakup sa eleksyon sa pagkapangulo sa 2022 pero hugot nga nagasubaybay diri. Mahimo ini nga magkomentar para maghatag-kaathagan sa pumuluyo.

Ginapakita sang tanan nga talamdan nga pagadayaon sang nagaharing guban Duterte ang eleksyon sa pagkapangulo sa 2022 pareho sang mid-term nga eleksyon bangud kontrolado sini ang reaksyunaryo nga armadong pwersa, ang Comelec kag ang pribadong kumpanya nga magadumala sa elektroniko nga pag-isip sang boto kag bangud luyag sang tirano kag napamatud-an nga dayaon si Duterte nga mapilian ang bag-o nga presidente nga magapugong sa pag-aresto sa iya base sa mandu sang International Criminal Court base sa mga krimen batuk sa sangkatawhan, ukon sa mandu sang mga korte sang kaugalingon niya nga gubyerno base sa mga malala niya nga krimen sang korapsyon nga nabuyagyag subong sa Senado.

Sa pihak sang panawagan sang 1Sambayan para sa nagahiliusa nga oposisyon batuk sa rehimeng Duterte, tuman kadamo subong sang oposisyon sa pagkapresidente ukon mga kandidato nga oposisyon nga nagaprisintar nga kontra ukon batuk sa hayag nga alyansa sang mga grupo Duterte kag Marcos. Matakos lamang ang pagkamatuod nga oposisyon sang mga kandidato sa pagkapangulo paagi sa unod kag lebel sang ila pagbato kag pagkundenar sa mga krimen sang mga rehimeng Duterte kag Marcos kag pagprisintar sang programa panggubyerno nga kontra sa pagtraidor, tiraniya, madamuan nga pagpatay kag pagpandambong.

Dapat man ipanawagan sa malapad nga masa sang pumuluyo nga mangin mabinantayon kag militante batuk sa nagapadayon nga posibilidad nga gamiton ni Duterte anuman sa kaugalingon sini nga teroristang aksyon ukon ang pandemya bilang tabon sa pagdeklarar sang layi militar sa pungsod ukon paltik nga rebolusyonaryong gubyerno, wala sang latid nga ipahigad ang eleksyon kag magpamuno paagi sa dekreto pareho sa ginhimo ni Marcos sang 1972. Halin sa mga report sang malapit kay Duterte, wala pa niya lubos nga ginabuhian ang opsyon nga ibasura ang eleksyon 2022.

2. Ang ligal kag demokratikong mga pwersa kag pumuluyo nga nagabug-os sa pungsodnon-demokratikong hublag nagasunod sa 1987 Konstitusyon sang Gubyerno sang Republika sang Pilipinas. Ginaduso nila, ginapangapinan kag ginatib-ong ang pungsodnon kag demokratikong mga kinamatarung sang pumuluyong Pilipino kag nagahandum sang mga reporma base sa pungsodnon-demokratikong linya paagi sa nakalainlain nga porma sang ligal nga mga aktibidad kag kampanya sa matag-adlaw kag paagi sa pulu-panahon nga eleksyon kag iban pang pangpulitika nga aktibidad sang nagaharing sistema.

Ang ila panan-awan sa pagpasakup sa eleksyon presidensyal sa 2022 amo nga magbulig nga mapilian ang isa ka presidente, bise-presidente, mga senador, myembro sang Manubo nga Panalgan kag lokal nga mga upisyal nga masaligan nila kag makabulig sa pagpasulong sang makatarungan nga kawsa sang lubos nga pungsodnon nga kahilwayan, demokrasya, tunay nga reporma sa duta, pungsodnon nga industriyalisasyon, hustisya sosyal, nagapalapad nga serbisyo sosyal, makibanwahanon, siyentipiko kag maki-masa nga kultura kag nagatindog sa kaugalingon nga polisiya sa luwas sang pungsod.

Nagapasakup sa eleksyon sang nagaharing sistema ang ligal kag demokratikong mga pwersa sa pihak sang tuman kadaku nga mga bentaha sang mapanghimulos nga mga sahi sang mga daku nga kumprador, agalon nga mayduta kag burukrata kapitalista sa paglaksam sang gahum pangpulitika kag pribadong manggad nga ginagamit para mangibabaw sa eleksyon kag iban pang pangpulitika nga aktibidad kag magpapanaog sa pumuluyo sang mga polisiya nga kontra-pumuluyo kag kontra-demokratiko.

Sa subong, wala pa mahimo sang mga pwersa sang pungsodnon-demokratiko nga hublag pareho sang Partido ng Bayan kag Makabayan Bloc nga magpadalagan sang ila kandidato sa pagkapangulo kag wala pa sila nakapapungko sa pila ka kandidato sa pagkasenador nga ginpadalagan nila halin 1987 sa pihak sang labaw nga kwalipikasyon sang mga kandidato sini. Kitaon katama ang kabangdanan. Wala sila sang kwarta pareho sang ginahatag sang mga imperyalista, mga daku nga kumprador kag agalon nga mayduta sa mga pungsodnon nga kampanya kag epektibo nga anunsyo sa mga korporasyon nga masmidya.

Nasarangan lang nila nga gastuhan ang mga kampanya sang mga grupong partylist. Kag nakapapili sila sang gamay nga numero sang mga kandidato sa Manubo nga Panalgan sang Kongreso. Minorya lang ang mga ini pero tuhay sa pagbuyagyag sa malala nga kahimuan sang nagaharing sistema kag sang anti-nasyunal kag anti-demokratiko nga mga polisiya kag tikang sang mga ara sa gahum kag sa pagpresentar sang mga reporma kag pagduso sang mga ginaproponer nga layi agud batuan ang pagpanghimulos kag pagpamigos sa pumuluyo kag pauswagon ang ila mga kahimtangan.

Pero indi pagpabay-an sang mga ultra-reaksyunaryo ang mga grupong party list nga Makabayan Bloc kag gusto sila nga kuhaon paagi sa pagdiskwalipika sa ila bilang mga “terorista”, kag pagpahalin sa ila paagi sa mga peke nga grupong party list nga nagapakunokuno nga para sa mga imol kag wala sang gahum, pero sa matuod organisado kag ginagastuhan sang pangunahon nga mga reaksyunaryo partido ukon hayagan nga nagahimo sang terorismo sang estado sa idalom sang kuno Anti-Terror Act agud i-red tag ang mga grupong party list, mga kandidato kag kampanyador sang Makabayan Bloc kag ipaidalom sila sa pagpamahug, pagdukot, tortyur kag pagpatay.

Rasonable nga may panan-awan ang Makabayan Bloc nga makipag-angut sa malapad nga nagahiliugyong prente batuk sa masupog nga reaksyunaryo ukon pasistang alyansa sang mga dinastiyang Duterte kag Marcos, suportahan lang ang tunay nga mga partido, grupo kag kandidato nga oposisyon nga nagasuporta man sa Makabayan Bloc. Indi dapat nga pakagamayon ang malapad nga suporta sang pungsodnon-demokratikong pormasyon nga ini sa kubay sang patriyotiko kag progresibong mga sahi kag sektor. Minilyon ini kon wala ginabuhinan sang pagdinaya sa eleksyon.

Mahimo nga magtungod sang mas daku nga papel ang Makabayan Bloc lampas sa pagpartisipar sa paghimakas elektoral sa diin man sa masunod nga posible nga matabo: Kon dayaon ni Duterte ang eleksyon sa pagkapresidente sa 2022 kag ginakinahanglan ang sustenido nga mga protestang masa ukon indi gani wala sang latid niya nga ipahigad ang eleksyon ukon magdeklarar siya sang layi militar sa bilog nga pungsod, tapnaon ang anti-pasista nga kahublagan masa kag iduso ang daku nga numero sang mga myembro sang mga partido, grupo kag aktibista nga anti-pasista nga mag-entra sa rebolusyonaryo nga kahublagan tago kag armadong rebolusyonaryo nga hublag sa kaumhan.

3. Pinakamasingki ang away sa pulitika sa kubay sang mga konserbatibo ukon reaksyunaryong partido, grupo kag lider antes kag sa panahon sang eleksyon sa pagkapresidente. Ini ang panahon kon sa diin pinakadaku ang nakataya para sa nagaribalanay nga reaksyunaryong pormasyon kag lider para sa mga nagagasto halin sa mga dumuluong nga kapitalistang interes, daku nga kumprador kag agalon nga mayduta. Ang magmadinalag-on sa eleksyon amo ang kandidato sa pagkapresidente nga pinakamaayo sa pagpang-into kag paltik nga pangako kag makatipon sang pinakadaku nga kwarta pangkampanya halin sa mga nasambit nga interes kag halin sa natipon sa burukratiko nga korapsyon.

Apang kinaandan na ang subong nga presidente nga klaro nga may pinakadaku nga ikasarang magtipon sang pinakadaku nga kantidad pangkampanya indi epektibo nga makagamit sini pabor sa iya ginpili nga kabaylo bangud gintago niya ang daku nga bahin sang kwarta kag, dugang diri, madugay nga panahon nga ginpigos niya ang pumuluyo sa iya nga malubha nga mga krimen, nabali nga pangako kag paglala sang kahimtangan pangkatilingban. Indi matuod nga makalikaw si Duterte sa natabo nga pagkadula sang impluwensya sang nagapungko nga presidente sa ulihi nga tuig sang iya nga termino.

Nadulaan na sang epekto ang kuno popularidad ni Duterte nga bunga sang iya mapaniplang nga mga pahayag kag hulag, ang pagpamahug sa pumuluyo gamit ang taktika sang pagpatay sa peke nga gera kontra-droga kag sa anti-komunista nga kontra-rebolusyon, ang tradisyunal nga pagluhod-luhod sa mga ara sa gahum kag ang mga daku nga kantidad sang kwarta nga ginagasto sa mga kumpanya nga nagasarbey para sa eleksyon, mga troll army, mga brodkaster sa radyo kag bayaran nga mga mamahayag sang mga korporasyong midya kag mga propesyunal nga anti-komunista nga akademiko nga kuno maalam kag mga komentarista. Gin-ako mismo ni Duterte nga sa isa ka sekreto nga sarbey nga iya ginkomisyon ginsikway sang kadam-an sang pumuluyo ang iya tuyo nga mangin bise-presidente.

Ginadagsa siya subong sang mga reklamo sang retirado kag aktibo nga mga upisyal sang reaksyunaryo nga armadong pwersa nga sobra ang kaakig sa iya traidor nga pagbaligya sa China sang soberanya kag kinamatarung-dagat sang Pilipinas sa West Philippine Sea, sang serye sang mga tikang nga ginahimo subong agud imbestigahan siya sa mga krimen sa sakup sang International Criminal Court, sang pagkabuyagyag sa mga pagbista sa Senado sang iya higante nga krimen sang korapsyon, sang pagkapihak-pihak sang daan niya nga mga loyalista kag tagasunod sa pulitika kag mga reklamo nga nagtago siya sang tuman kadaku nga kantidad sang kwarta sa gwa sang pungsod sa iya sikreto nga mga akawnt sang wala nagahatag para sa iya mga kandidato sa eleksyon 2022.

Nagabantay ang malapad nga masa sang pumuluyo sa maathag nga tuyo ni Duterte nga gamuhon sila. Pagkatapos ang pagpakamalaut sa pag-updanay nga Sara-Rodrigo bilang pinakahakog, ginpalutaw ni Duterte ang posibilidad nga mangin kandidato siya nga bise-presidente sang iya suluguon nga si Bong Go, pagkatapos sa pareho niya nga kriminal nga si Bongbong Marcos ang ulihi sini sa iya hepe nga berdugo nga si Bato de la Rosa. May ara man siya nga anay mga kaalyado nga nagahambal nga independyente sila nga nagadalagan sa pagkapangulo pero ginapatihan sang madamo nga mga ahente niya agud pihakon ang oposisyon. Matuod makabulig sa pagdinaya ni Duterte ang eleksyon 2022 kon himuon niya nga rason ang pagkalutos sang oposisyon ang kadamuon sang mga kandidato sa pagkapresidente.

Ginpili sang 1Sambayan ang subong nga bise-presidente nga si Leni Robredo bilang kandidato nga pangulo kag si Senador Francis Pangilinan bilang kandidato nga bise-presidente. Wala sila sang rekord sang katampad ukon alyansa kay Duterte kag may pinakamadaku nga kredibilidad bilang mga kandidato nga oposisyon. Ano pa man, may bastante pa nga panahon ang mga kandidato sa pagkapresidente kag bise-presidente nga bag-o lang makadistansya kay Duterte nga pamatud-an ang ila pagka oposisyon paagi sa mabaskog nga pagbira sa iya mga malala nga krimen sang pagtraidor, tiraniya, madamuan nga pagpatay kag pagpandambong kag pagprisintar sang ila kaugalingon nga programa sang gubyerno batuk sa garuk nga rekord ni Duterte.

Ginalauman nga makig-angut ang Makabayan Bloc para suportahan kag buligan sa pinakamaayo nga posible nga mga alyado halin sa konserbatibong mga pormasyon nga labing mabaskog mag-atake sa rehimeng Duterte kag nagapresentar sang programa sang gubyerno batuk sa anti-nasyunal kag anti-demokratiko nga rekord ni Duterte kag nagahuyog ukon indi gani nagapasugot sa pungsodnon kag demokratiko nga programa sang Makabayan Bloc sa pinakamadamo nga posibleng halambalanon. Importante kag maayo gid nga mapadayon ang negosasyon pangkalinungan sang GRP-NDFP agud sugilanonan kag may ara nga kumprehensibo nga kasugtanan sa mga reporma pangkatilingban, pang-ekonomya kag pangpulitika bilang pundasyon sang makatarungan kag pangmalawigan nga kalinungan.

Pat-ud nga pagabatunon sang malapad nga masa sang pumuluyo, sang ligal nga patriyotiko kag demokratikong mga pwersa kag sang armado nga rebolusyonaryong kahublagan ang promisa sang sin-o man nga kandidato nga presidente nga padayunon sang GRP ang sugilanon pangkalinungan kag may ara nga kumprehensibo nga mga kasugtanan sa NDF agud iplastar ang basehan para sa makatarungan kag pangmalawigan nga kalinungan. Apang tubtob nga nagapabilin ang malakolonyal kag malapyudal nga nagaharing sistema, wala sang mapilian nga pangulo halin sa anuman nga konserbatibo ukon reaksyunaryong partido ang mapatihan sa wala napatuman nga kinahanglanon nga mga kasugtanan. Tubtob nga wala malab-ot ini, ara sa pumuluyong Pilipino ang tanan nga rason agud padayunon ang ila bag-o nga demokratikong rebolusyon paagi sa malawigan nga inaway banwa.

Salin sang Ang Bayan.