Wala nagaulikid ang reaksyunaryo nga estado sa kinamatarung kag kaayuhan sang kabataang Negrosanon

,
Ang artikulo nga ini may salhin sa English

Bilang organisasyon sang mga rebolusyonaryong kababainhan, lubos nga ginakondenar sang Makabayang Kilusan ng Bagong Kababaihan (MAKIBAKA)-Negros ang makasiligni nga pagmasaker sang 94th Infantry Battalion (IB) sa pamilya Fausto sadtong Hunyo 14 sa Sityo Kangkiling, Brgy. Buenavista, Himamaylan City, Negros Occidental, ilabi na gid ang wala kaluoy nga pagpatay sa duha ka kabataan nga 11 kag 15 ang pangedaron.

Ang mga focused military operation kag Retooled Community Support Program (RCSP) sa kaumhan ang nagadala sang kahangawa sa kabuhi kag seguridad sang pumuluyo, ilabi na sang mga kabataan. Samtang patarasak nga nagapaulan sang bala kag bomba ang mga pwersa sang estado sa mga komunidad sang mangunguma, nagapangransak, iligal nga nagapangdakop, nagapamahog agud magsurender, nagapang-abdak kag nagapatay sang mga sibilyan kag mga hors de combat, kahadlok, kabalaka, kasubo kag kaakig ang nagatudok sa huna-huna kag tagipusuon sang pumuluyo kag sa ila nga mga kabataan. Nagahatag sang troma sa kabataan sang nagalantaw sila sa ila amay, iloy, mga kautoran kag himata nga ginkuhaan sang kabuhi. Sa tagsa ka panimalay nga gakawasak kag pamilya nga biktima sang pasismo sang estado, isa tubtob linibo ka bata man ang ginadingotan sang kahilwayan nga mabuhi.

Ang pagpatay sa mag-utod nga Ben kag Raben Fausto indi una nga insidente diin ginbayolar sang 3rd Infantry Division (3ID), subong ginpangunahan ni MGen. Marion Sison, ang kinamatarung sang kabataan.

Indi malipatan ang pagkastigo kag pagpatay sang 62nd IB kay Aldren Faburada, 17 anyos, sa Sityo Kansampo, Brgy. Bagtik, La Libertad, Negros Oriental sadtong Marso 15, 2021 nga nagkuha lang tani sa iya nga module sa ila payag malapit sa encounter site kag ginpatu-patuan nga katapo sang New People’s Army (NPA). Lubos man nga ginkondenar sang pumuluyo ang pagmasaker sang 62nd IB kay Everly Kee Jacolbe, 16 anyos, kag sa iya nga nagabusong nga eloy kag himata sa ila kamalig sa Sityo Banderahan, Brgy. Trinidad, Guihulngan City, Negros Oriental sadtong Hulyo 26, 2022.

Madumduman pa ang pagkastigo sang 94th IB kay Pedro Montecino kag sa iya bata nga si Christopher, 17 anyos, mga taga-Sityo Cunalom, Brgy. Carabalan, Himamaylan City sadtong Setyembre 11, 2021 kag pagpasibangud kay Christopher atubang sa media bilang si “Ka RR” nga nagsurender nga “child warrior” sang NPA.

Sadtong 2022, nakatala ang National Democratic Front (NDF)-Negros sang 17 ka kaso sang pag-abuso sang mga tropa militar sa isla, ilabi na sang 62nd IB kag 94th IB, sa tawhanon nga kinamatarung nga direktang naglakip sang mga kabataan. Ang mga ini kaso sang pagpatay, harassment kag pagpamahug, patarasak nga pagpalupok kag pagpamomba, attempted abduction, pilit nga pagpasurender, kag iligal nga detensyon.

Nakatuga man sang grabe nga kahadlok ang pagtenir sang mga tropa militar sa mga eskwelahan diin ginhimo nga human shield sang mga talawan nga suldado ang kabataan kag ila mga manunudlo. Nakatublag ini sa pag-eskwela sang mga kabataan kag nagbutang sa komunidad sa peligro.

Asud-asod ang mga kaso sang pagpangtarget kag pagpang-atake sang mga tropa sang 3rd ID sa mga lapsag kag kabataan nga ila ginsuspetsahan bilang bata sang Pulang hangaway. Notoryus ang ini nga dibisyon sang Philippine Army sa paggamit sang kasubong kahigko nga taktika sa inaway agud gamiton nga paon sa pagpasungka kag pagdakop sa mga ginikanan ukon himata sang mga ini.

Isa ka bantug nga kaso sini ang pagkidnap sang 79th IB kay Baby Marx Cairo Salino, duha ka bulan nga lapsag sang mag-asawa nga hangaway sang NPA, gikan sa tig-atipan sini sadtong Enero 13, 2021. Ginkabig nga hostage sang 79th IB ang nasambit nga bata nga ara subong sa City Social Welfare and Development (CSWD) sang Escalante City, Negros Occidental. Sa pihak sang kinamatarung sang mga himata ni Baby Marx sa pagkuha kag pag-atipan sa iya, nagapakatig-a ang mga pasista kag wala kaluoy nga personalidad sang CSWD kag militar nga sandig gihapon sa ila ang desisyon sang kahilwayan ni Baby Marx.

Kabahin man sa matingkad nga kaso sang kalapasan ang paglagas kag pilit nga pagkuha sang 94th IB sa apat ka mga kabataan nga nagapang-edaron sang isa tubtob duha ka tuig sa nagkalain-lain nga mga barangay sa syudad sang Himamaylan City sadtong tuig 2022. Samtang, sini lang nga tuig, may isa man ka kaso sang pagdakop sang 11th IB sa bag-o bata nga iloy upod ang iya isa ka bulan nga lapsag kag iya nga bana nga ginpasibangdan nga NPA sadtong Mayo 14 didto sa Sta. Catalina, Negros Oriental.

Ginakahangawa man sang MAKIBAKA-Negros ang nakuha nga report nga ang duha ka tuig nga bata sang mag-asawa nga Pulang hangaway sa idalum sang Rachelle Mae Palang Command sang NPA sa Southeast Negros ang ginbutangan sang padya nga P50,000 sang 11th IB agud himuon nga hostage para mapilitan ang ginikanan nga magsungka.

Paagi sa National Task Force (NTF)-Elcac, nangin kahimbon sang Armed Forces of the Philippines (AFP) ang Philippine National Police (PNP), ang mga local government unit, Department of Interior and Local Government (DILG) kag DSWD sa padihot agud mahatagan katumanan ang balingag nga damgo sang rehimen US-Marcos II nga paslawon ang armadong paghimakas sang pumuluyo.

Ginapadayaw sang AFP ang pagpatuman sang mapaniplang nga programa kag proyekto pangkalinong kag pangkauswagan sa mga komunidad kaangay sang RCSP kag Barangay Development Program nga kuno may katuyuan nga tukuron kag protektahan ang isa ka komunidad nga apektado sa armado nga konplikto, apang sa aktwal nangin pangtabon lamang ini sa lapnagon nga operasyon militar kag pagsabwag sang terorismo sang estado sa lugar.

Sa natabo nga pagmasaker sa pamilya Fausto lakip na ang duha ka kabataan, maathag nga wala nagaulikid ang reaksyunaryo nga estado sa pagpangapin kag paghatag sa kaayuhan sang kabataang Negrosanon. Indi ini tampad sa pagsolbar sang mga ugat sang armado nga konplikto tungod sa gina-usoy sini nga militarista nga tikang agud pahipuson ang nagahimakas nga masa.

Ginaabi-abi sang MAKIBAKA-Negros ang gin-anunsyo nga imbestigasyon sang Commission on Human Rights (CHR). Ginapanawagan man sa tanan nga nagatib-ong sang tawhanon nga kinamatarung nga maglunsar sang independyente nga imbestigasyon didto mismo sa komunidad sang mga Fausto kag sa iban pa nga lugar nga may ara madamu nga kaso sang paglapas sang tawhanon nga kinamatarung.

Apang ang mas daku nga hangkat amo ang kongkreto nga aksyon matapos ang imbestigasyon agud yara manabat sa ini nga mga kahimoan. Madugay na nga wala gid nahatagan hustisya sang reaksyonaryo nga gobyerno ang malawig nga listahan sang paglapas sa tawhanon nga kinamatarung sa isla sang Negros, ilabi na sang kabataan, nga hinimoan sang pasista nga AFP, PNP, NTF-Elcac kag iban pa nga ahensya sang gubyerno.

Dapat nga himuan sang tikang paano pangapinan kag hatagan sang nagaka-igo nga proteksyon ang kabataan, bata man sila sang Pulang hangaway ukon sibilyan. Sa lamharon nila nga buot, may katungdanan ang duha ka gobyerno sa Pilipinas, ang Gobyerno sa Republika sa Pilipinas kag ang Demokratikong Gobyerno sa Pumuluyo nga nakabase sa kaumhan, paano mahatagan sang masanag nga buwas-damlag ang mga kabataan nga amo ang paglaum sang aton nga pungsod. Dapat ilikaw ang kabataan sa katalagman sang gyera kag hatagan sila sang luwas nga panimalay kag palibot.

Ginabuyok man sang MAKIBAKA-Negros ang tanan nga demokratiko kag patriyotiko nga pwersa sa katilingban sa pagpangapin kag pagsulong sa kinamatarung sang mga bata nga napasad sa Deklarasyon kag Programa sang Paghikot para sa Kinamatarung, Proteksyon kag Kaayuhan sang Kabataan sang NDFP.

Ang MAKIBAKA-Negros upod ang mga rebolusyonaryong organisasyon masa sang mga mamumugon, pesante, pamatan-on kag iban pa nga sektor sang katilingban wala kahadlok sa pagbato sa terorismo sang estado kag mas nangin malig-on ang amon panindugan sa paglunsar sang rebolusyonaryo nga armadong paghimakas agud mahatag sa kabataan kag sa masunod pa nga henerasyon ang palaabuton nga may ara kahilwayan kag hustisya.###

Wala nagaulikid ang reaksyunaryo nga estado sa kinamatarung kag kaayuhan sang kabataang Negrosanon