Komite Sentral, Partido Komunista sang Pilipinas
Hulyo 1992

Ang Pasyang Boykot ng 1978 at 1986

Ang kamaliang boykot ng 1986 naiwasto na pero nangangailangan pa ng kaunting pansin sa talakayang ito sa layong ikumpara o iugnay ito sa iba pang pagkakamali. Masyado nang napalaki at napatampok ito hanggang natatabunan ang di hamak na mas malaki at mas mapaminsalang linya ng armadong insureksyong lunsod at adbenturismong militar. Naririto ang isang malinaw na kaso ng suhetibismo, isang malubhang kabiguang makita ang lahat ng malaking pagkakamali at matimbang nang tama ang mga ito.

Bago at mula ng muling itatag ang Partido, ang mga proletaryong rebolusyonaryong kadre nagkaroon na ng malawak na karanasan sa pagtatrabaho sa loob ng mga reaksyunaryong institusyon, organisasyon at proseso. Maaari at kinakailangang magtalaga ng mga kadre at grupo ng Partido para magtrabaho sa loob ng mga reaksyunaryong unyon, simbahan, hukbo ng kaaway, at iba pa.

At, syempre, may ilang ligal na organisasyong masa, kahit makabayan at progresibo, na pwedeng makakilos at magsagawa ng mga ligal na pakikibakang pulitikal sa pamamagitan ng pagsunod sa mga rekisito ng ligalidad. Halimbawa, hindi nila pwedeng ideklara sa kanilang mga dokumento na sila para sa armadong rebolusyon. Pero hindi rin tama para sa kanila na boluntaryong magdeklara ng paglaban sa rebolusyon. Sa katunayan, maaari nilang igiit lagi ang soberanyang karapatan ng mamamayan na magpasya kung ano ang nararapat upang ipagtanggol ang kanilang kalayaan.

Hindi labag sa prinsipyo na ang isang kasapi ng Partido magkaroon ng ligal na trabaho at magdala ng mga ligal na dokumento. Hindi rin labag sa prinsipyo na ang isang kasapi ng Partido o isang Pulang mandirigmang nadakip kumuha ng tulong ng abugado at pumasok sa labanang ligal para ipagtanggol ang kanyang mga karapatan at pigilan ang kaaway na gawan siya ng mas masama.

Pero ang usapin tungkol sa mga kadre ng Partido at mga grupo ng Partido na kumikilos sa mga ligal na partidong pulitikal at sa mga reaksyunaryong prosesong elektoral lumikha ng matitinding debate sa nakaraan. Ang mga debateng ito tungkol sa eleksyong 1978 at 1986, na ipinatawag ng pasistang rehimeng Marcos. Sa bawat pagkakataon, ang isang panig para sa boykot at ang kabila para sa paglahok.

Ang terminong boykot ginamit ng pinakamalawak na hanay ng oposisyong antipasista, kabilang ang Partido at mga reaksyunaryong anti-Marcos, para ihiwalay ang rehimeng Marcos noong eleksyong 1981. Sa eleksyong 1984, muling tinaguriang boykot ng pamunuan ng Partido ang pusisyon nito at umayon naman ito sa pusisyong boykot ng malawak na antipasistang kilusan ng mamamayan at ng malaking bilang ng mga reaksyunaryong anti-Marcos. Sa eleksyong 1981 at 1984, animo'y napatunayang tama ang pasyang boykot ng Partido noong 1978. Pero noong 1986 naging problema ang pusisyong boykot dahil sa pagkakataong iyon, kritikal na partisipasyon ang ipinusisyon ng panggitna at nahuhuling seksyon ng antipasistang kilusan. May malaking oposisyon sa linyang boykot kahit sa mga sulong na seksyon ng masa.

Pinakainteresado tayo sa mga matinding panloob na tunggalian tungkol sa eleksyong 1978 at 1986. Ang pag-unawa sa mga ito tumutungo sa isang pangkalahatang pag-unawa sa mga reaksyunaryong prosesong elektoral at sa wastong tindig at pakikitungo ng Partido.

Kailanman ang isyu sa debate inihahapag bilang pamimili sa pagitan ng boykot at partisipasyon, laging nakalalamang na manalo sa debate ang mga nasa panig ng boykot sa simpleng batayang, unang-una, ang Partido iligal at hindi makalalahok at sa anu't anuman, ang prosesong elektoral reaksyunaryo sa kalahatan, kung hindi man lubusan.

Ngunit dapat lagi bang ang isyu ihinahapag bilang pamimili sa pagitan ng boykot at partisipasyon? Hindi ba maaaring ang isyung ihapag sa loob ng Partido sa pagitan ng pagtatalaga o hindi ng mga kadre at grupo ng Partido na hindi lantad sa iba para kumilos sa reaksyunaryong prosesong elektoral, magtaguyod sa linyang pambansa-demokratiko, tumuligsa sa kaaway at sumuporta sa progresibong panig, partido, alyansa o kandidato? Ang Partido mismo hindi lumalahok dahil hindi uubra sa usapin ng rebolusyonaryong prinsipyo at sakaling gustuhin man nito, hindi pa rin maaari dahil sa pagbabawal ng kaaway sa Partido. Ang mismong linya ng Partido para sa armadong rebolusyon nagtuturing na hungkag ang mga reaksyunaryong eleksyon. Pero tunay na may magagawa naman ang Partido sa paggamit ng rebolusyonaryong dalawahang taktika sa pamamagitan ng mga kadre at grupo ng Partidong hindi kilalang gayon sa publiko.

Ginagamit ng Partido ang rebolusyonaryong dalawahang taktika para abutin ang mas malawak na bilang ng mamamayan at salungatin ang kontra-rebolusyonaryong dalawahang taktika ng kaaway na pinalalabas na demokratiko ang ritwal ng eleksyon, kahit sa katunaya'y monopolisado ng naghaharing pangkating reaksyunaryo o di kaya'y ng lahat ng mapagsamantalang uri sa pamamagitan ng sari-saring reaksyunaryong partidong burgis at sinadya para linlangin ang mamamayan sa pag-aakalang lumalahok sila sa isang demokratikong proseso.

Sa eleksyon ng 1969 at 1971, hinawakan ng Partido ang anti-rebisyunistang linyang hindi tumatanaw sa mga reaksyunaryong eleksyon bilang tangi o pangunahing paraan ng pagkakamit ng mga rebolusyonaryong pagbabago o mga saligang reporma, at tinukoy ang mga ito na hungkag sa kalahatan at sa esensya. Pero nagawa din ng Partido na maglabas ng mga pahayag tungkol sa kung ano ang tunay na demokrasya o ano ang kinakailangan sa isang tunay ng demokratikong proseso, magtaguyod sa linyang pambansa-demokratiko at humikayat sa mga ligal na progresibong pwersa at kandidato na magdala ng linyang makabayan at progresibo.

Nagpasya ang sentral na pamunuan na iboykot ang eleksyong 1978. Sa paggawa ng naturang pasya, ipinagtanggol ng pamunuan ng organisasyon ng Partido sa Maynila-Rizal ang partisipasyon pero natalo ito sa botohan at obligadong sumunod sa desisyon. Pero hindi nito sinunod ang mga instruksyon sa pagpapatupad ng boykot. At sa sumunod na todong pakikitunggali sa Komiteng Tagapagpaganap ng Komite Sentral, humantong ito sa mga sikretong pagpupulong kung saan hindi imbitado ang mga kagawad ng komite na hindi sumasang-ayon sa kanila, patuloy na tumangging sumunod sa mga instruksyon tungkol sa mga pagsasaayos pang-organisasyon, nagpakalat ng mga iresponsableng pag-uusap para siraan ang kredibilidad ng sentral na pamunuan at lumabag sa tuntunin sa paglilihim ng identidad ng mga kagawad ng Komite Sentral. Dahil sa mga ito, pinatawan ng aksyong pandisiplina ang pamunuan sa rehiyon.

Nagpasya ang sentral na pamunuang reorganisahin ang organisasyon ng Partido sa Maynila-Rizal. Pero isang probisyunal na komiteng tagapagpaganap lamang ang binuo bilang kapalit ng Komite ng Partido sa Maynila-Rizal. Marami sa mga kagawad nito ang isinuspinde o inilipat. Madalas na naobliga ang Komiteng Tagapagpaganap ng Komite Sentral na pangasiwaan ang organisasyon ng Partido at ang kilusang masa sa Maynila-Rizal sa pamamagitan ng mga sentral na organong istap hanggang tuluyang inalis ang pamunuan sa rehiyon noong 1982.

Dahil walang isang epektibong pamunuan sa rehiyon, ang mga komiteng distrito ng Partido, mga lokal na sangay ng Partido at mga organisasyong masang nakabase sa komunidad nakaligtaan at nasadlak sa kaguluhan. Bunga ng kaguluhan sa organisasyon ng Partido sa Maynila-Rizal, ang Partido naalisan ng kakayahang likhain ang bugso ng kilusang masa na nilalahukan ng malawak na saklaw ng mga pwersang pulitikal. Ang bugsong ito malinaw nang ihinudyat sana ng tinawag na "noise barrage" noong bisperas ng hungkag na eleksyong IBP ng 1978 (na bukod sa pag-iingay sinaniban ng iba't ibang aksyong masa sa mga lansangan).

Noon pang 1974, natantya na ng Partido ang bugsong ito batay sa nakamit na mga pagsulong sa hanay ng mga manggagawa at kabataan noong taon ding iyon. Tinatantyang magbabangon sa wala pang katulad na paraan ang mga manggagawa at mga komunidad sa kalunsuran sa mga katapusang taon ng dekadang 1970 sa pinakahuli, sa kabila ng tunguhin ng ilang namumunong kadre sa Maynila-Rizal na labis na diinan ang antipasistang pakikibaka at painitin sa artipisyal na paraan ang mga aksyon sa lansangan. Naunsyami ang mga inaasam na ito bunga ng pagkakamaling boykot ng 1978 at mga aksyong pandisiplina noong 1979.

Ang mga sentral na organong istap, lalo na ang Pambansang Komisyon sa mga Kilusang Masa, nagtaguyod sa mga pambansang samahang masa na nakabase sa Metro Manila na mahihina pa noon. Pero hindi sila nagbigay ng sapat na pansin sa pag-unlad ng mga organisasyon sa mga komunidad at sa saligang buhay Partido sa batayang antas. Ang pansin at pagsisikap nila natuon nang natuon sa propagandang masaklaw, pagtatayo ng mga istrukturang administratibo kaakibat ng mga organisasyong masang nakabase sa kalunsuran at pagkokoordina ng mga ito para sa mga mobilisasyong masa. Nailatag sa gayon ang kalagayan para sa burukratismo.

Sa tipong ito ng burukratismo, ang mga sentral na organong istap naghahati-hati sa mga bahagi ng gawaing ukol sa mga organisasyong masa, nagtatamasa ng labis na karapatang magpasya sa mga usapin sa pulitika at nagpapalakas ng sistemang kumand na iisa ang direksyon ng daloy, mula itaas pababa. Sa praktika, ang mga organong istap na ito naging mga sentro ng pampulitikang awtoridad at may tendensyang magtambak ng mga kadre at kasapi ng Partido sa mga istrukturang administratibo ng mga organisasyong masa at sa mga ligal na institusyon at upisina. Tuloy, pagdating ng 1986, ang mga kasapi ng Partido naging kritikal na sa pag-iral ng "dalawa hanggang tatlong sentro ng Partido", liban pa sa Komiteng Tagapagpaganap ng Komite Sentral.

Nakaligtaan sa mahabang panahon ang saligang buhay Partido sa mga komunidad, pabrika at iba pang lugar ng paggawa. Ang mga kadre at kasapi ng Partido nagkukumpulan sa mga pusisyong administratibo, sa mga ligal na institusyon at upisina, at sa mga grupo ng Partido sa iba't ibang antas ng mga organisasyong masa at salat na salat sa gawain at buhay Partido sa batayang antas at pakikisalamuha sa masa sa ibaba. Kaya, hanggang ngayon nananatiling mahina ang lahatang-panig na buhay Partido—sa ideolohiya, pulitika at organisasyon—sa batayang antas.

Noong 1983-86 muling sumulong nang malaki ang Partido at mga progresibong organisasyong masa sa kalunsuran bunga ng makapangyarihang antipasistang popular na agos na pinakawalan ng asasinasyon kay Aquino. Ang kilusang masa sa kalunsuran nahasa sa mga aksyon sa lansangan, mga koordinadong kampanya, masaklaw na propaganda at mga malapad na koalisyon at alyansa. Sa kabilang banda, mayroon itong mga palya sa solidong pag-oorganisa at masinsing gawain sa batayang antas, sa sustinidong suyod ng pampulitikang edukasyon, propaganda at ahitasyon sa hanay ng masa, at sa pagbubuo ng matigas at malalim na lakas sa mga pabrika, eskwelahan at komunidad. Kahit sa kasagsagan ng hayag na kilusan at pakikibaka noong 1983-86 umabot lamang sa iilang libo ang mga aktibista at kasapi ng Partido sa hanay ng mga manggagawa at estudyante at sila manipis na nakakalat sa maliliit na lihim na grupo at hayag na bag-as at balangay ng mga ligal na pampulitikang samahang masa.

Ang desisyong boykot ng 1978 nagbunga ng pinsalang kasing-laki kundi man mas malaki pa kaysa kamaliang boykot ng 1986. Pero ang huli sobrang pinalalaki ng mga elementong matapat na naghahabol ng pagwawasto sa desisyong boykot ng 1978, gayundin ng iba pang elementong matagal nang nagtatakip sa di hamak na mas nakapaminsalang kamalian sa Mindanaw at patuloy na nagtataguyod sa maling linyang sanhi ng mas malaking pagkakamali at panghihina ng mga pwersang rebolusyonaryo doon mula pa noong 1984, at lumikha ng mga kalagayang pinagsimulan ng isteryang anti-impiltrador ng 1985-86.

Ang boykot ng 1986 isang mayor na kamaliang taktikal, bagay na wastong tinukoy ng sentral na pamunuan. Sa maikling panahon ng kampanyang elektoral, ibinukod at ihiniwalay nito ang abanteng seksyon ng masa mula sa ibang mga seksyong nagdala ng linyang antipasista at anti-Marcos. Hindi naisip na ang pandaraya ni Marcos sa eleksyon mag-uudyok sa mamamayan sa isang pag-aalsang noon pa lang mangyayari, pati ng matinding pagkakahati sa reaksyunaryong sandatahang lakas. Gumastos at nagsikap ang Partido para ipataw ang sektaryong kagustuhan nito sa mga organisasyon at alyansang may katangiang pangmasa at nagkakaisang prente noong panahon ng kampanya para sa biglaang eleksyong presidensyal.

Gayunman, nabawi rin ng pamunuan ng Partido ang kontrol at inisyatiba nang manawagan ito ng pambansang paglaban ng mamamayan, sa pakikipagtulungan sa lahat ng pwersang antipasista at anti-Marcos pagkatapos na pagkatapos ng hungkag na eleksyon.

Sa kabila nito, mayroong mga nasa labas ng Partido na pumupuna sa kamaliang boykot ng 1986 na labis na nagpapalaki nito hanggang ngayon para mailako ang sarili nilang maling linya at adyenda, ngunit hindi nasasansala nang maige ng Partido. May mga naggigiit—taliwas sa di-maipagkakailang datos—na ang Partido at mga progresibong organisasyong masa at alyansa, bunga ng pagkakamaling boykot ng 1986, hindi kalahok sa pag-aalsang masa sa EDSA na nagpabagsak kay Marcos at umaabot pa hanggang sa tuluyang pagbura sa naging papel ng Partido at rebolusyonaryong kilusan sa mga aksyong masa ng 1983-86 at sa mas mahabang proseso ng paghihiwalay at pagpapahina sa pasistang rehimen.

Kasabay ng labis na pagdidiin sa papel ng ispontanyong masa at sa diumanong kawalan ng partisipasyon ng mga rebolusyonaryo at ligal na progresibong pwersa, mayroong mga nagpapalaki sa papel ng sarili nilang mumunting organisasyong petiburgis at nagpapalabo sa naging papel ng mga upisyal ng US at Simbahang Katoliko at ng mga reaksyunaryong uri sa paghahanda ng pag-aalsang kakumbina ang relatibong di-madugong rebelyong militar. Sa katunayan, nagkaroon ng pagpapanagpo ng mga magkakatunggaling organisadong pwersa at ng ispontanyong masa laban sa pasistang rehimeng kinamumuhian ng marami.

Pero ang pinakapantastikong palagay iyong iginigiit ng ilang promotor ng insureksyunismong lunsod. Sinasabi nilang kung hindi sa pagkakamaling boykot, pwede daw sanang naibagsak ng mga pwersang rebolusyonaryo ang naghaharing sistema, kasama ni Marcos, kung napamunuan ang ispontanyong masa tungo sa tagumpay gaya sa Nicaragua noong 1979, o di kaya, sa pinakamenos nakabahagi daw sana sa kapangyarihan ang mga rebolusyonaryo, kasama ang pangkating Aquino, ang Reform the AFP Movement (RAM) at mga katulad. Kaya kanilang itinuturing na ang pagkakamaling boykot ng 1986 ang siya nang pinakamalaking kamalian ng Partido.

Ang tunay na mas malaking pagkakamali sa ideolohiya, pulitika at organisasyon ang maling linya at ang isteryang anti-impiltrador na sumira sa Partido at kilusang masa sa Mindanaw noong 1985 at pagkatapos. Paano maaasahang makaagaw ang Partido sa kapangyarihan gayong isang taon bago ang pag-aalsang EDSA, ang mga pwersang rebolusyonaryo at mamamayan sa Mindanaw niraragasa na ng lohikal at aktwal na mga resulta ng maling linya ng insureksyong lunsod na kakumbina ng adbenturismong militar? Sinadya man o hindi, mayroong ilang responsable sa kapahamakan sa Mindanaw na patuloy na nakapagtaguyod sa maling linya at sa kanilang sarili sa loob ng Partido sa pamamagitan ng labis na pagpapalaki sa kamaliang boykot ng 1986 at pagpapalabo sa sarili nilang higit na malalaking kamalian.