Lumobo ang yaman ng pinakamalalaking burgesyang kumprador ng Pilipinas nitong nakaraang mga taon. Sa taong 2018, umabot sa $55.3 bilyon ang pinagsamang yaman ng sampung pinakamayayamang indibidwal sa Pilipinas. Ang lalong paglaki ng yaman ay natamo sa pamamagitan ng pinaigting na mga kalakarang kontra-manggagawa at brutal na pagsupil sa kanilang mga paglaban, gayundin ng higit na pagpapataas ng mga presyo ng kanilang mga produkto at singil sa serbisyo na bunsod ng makadayuhan at makakapitalistang mga patakaran na ipinagpapatuloy ng rehimeng US-Duterte.

Sa nakaraang 11 taon, kinilala si Henry Sy, Sr. bilang pinakamalaking burgesyang kumprador na may yamang $18.3 bilyon. Sa pagitan lamang ng 2016 at 2017, lumaki ang yaman ng kanyang pamilya nang 31%—mula $13.7 bilyon tungong $18 bilyon. Sa pagpanaw ni Sy, pumalit ngayong 2019 si Manuel Villar, na may yamang $5.5 bilyon, bilang pinakamayamang Pilipino. Gayunpaman, kung pagsasama-samahin ang halaga ng mga tagapagmanang anak ni Sy, umaabot pa rin sa $6.5 bilyon ang kanilang yaman, mas mataas pa rin kay Villar.

Kasunod ni Sy at Villar, kinilala rin bilang pinakamayayaman sina John Gokongwei, Jaime Zobel de Ayala, Lucio Tan, Tony Tan Caktiong, Ramon Ang, Andrew Tan, Eduardo Cojuangco, Enrique Razon at Isidro Consunji. Wala sa listahan ng sampung pinakamayaman si Manuel Pangilinan pero napapabilang sa pinakamalalaking negosyong kumprador ang pinamumunuan niyang mga kumpanya.

Papahigpit na ugnay sa dayuhan kapital

Habang papalaki ang yaman at nakakamal na kapital ng malalaking burgesya kumprador, papahigpit naman ang ugnay ng kanilang mga kumpanya sa dayuhang mga bangko at negosyo.

Isang halimbawa nito ang Jollibee Foods Corporation (JFC), pagmamay-ari ng pamilyang Tan Caktiong, na sa nakaraang mga taon ay bumwelo sa pagbili ng mga kainan at pabrika ng pagkain sa Southeast Asia, China, US at Mexico. Gamit ang puhunan mula sa mga bangkong dayuhan at negosyante, binili ng JFC ang Smashburger ng US, Tortas Frontera ng Mexico at Superfoods ng Vietnam. Gayundin, binili ng JFC ang Yonghe King (pansitan) at Hong Zhuang Yuan (lugawan) mula sa mga kasosyo nitong Chinese.

Tulad sa JFC, masaklaw din ang mga negosyo ng SM Malls at ng mga kumpanya sa real estate ni Lucio Tan sa China.

Samantala, ang PLDT na pinatatakbo ni Manuel Pangilinan ay bumili ng dayuhang mga kumpanya sa internet at telekomunikasyon. Ilan lamang dito ang Phunware ng US at Paywhere at Appcard ng Singapore. Dati nang mahigpit na nakaugnay ang iba pang mga serbisyong internet nito sa malalaking kumpanyang US tulad ng WhatsApp, Viber, Netflix at Google TV.

Kamakailan, napabalitang binili ng pamilyang Ayala ang C-Con Group, isang kumpanyang German na gumagawa ng mga pyesa ng sasakyan.

Mas mayaman, mas barat at brutal ang pamamalakad

Nagkakamal ng limpak-limpak ang mga kumprador na ito sa pamamagitan pangunahin sa pambabarat sa kanilang mga manggagawa at/o pang-aagaw ng mga rekurso mula sa mga maralita at magsasaka. Kilala ang kanilang mga kumpanya bilang pinakamasasahol na taga-empleyo sa bansa.

Sa kaso ng pamilyang Sy, nagmumula pangunahin sa SM Malls ang kanilang bilyun-bilyong kita. Halos lahat ng mga manggagawa sa mga mall na ito ay kontraktwal, mababang ang sahod at hindi binabayaran ng obertaym at sweldong panggabi. Pinagtatrabaho sila ng diretsong walong oras, at hindi man lamang pinagbibigyang umupo at magpahinga. Tanda ng matinding pagkagahaman ng mga Sy, pinababayaran pa sa mga manggagawa ang suot nilang uniporme.

Hindi lamang napakabarat magpasahod kundi pinakamapaniil din na mga taga-empleyo ang mga kumpanya ng malalaking burgesyang kumprador. Noong nakaraang taon, sinisante ng JFC ang 400 kontraktwal na manggagawa ng Jollibee matapos nila igiit na gawin silang regular.

Noong 2017, nabantog ang San Miguel Corporation (SMC) na pinamumunuan ni Ramon Ang at pagmamay-ari ni Eduardo Cojuangco, sa pagpapalayas ng daan-daang maralitang lunsod sa Manggahan Floodway sa Pasig City. Ito ay para bigyan-daan ang proyektong pang-impastruktura nito sa Pasig River. Nakatakda namang mapalayas ang mga mangingisda sa Bulacan na nasa baybay ng Manila Bay para bigyan-daan ang proyektong paliparan ng SMC.

Bantog din sa kasamaan ang mga kumpanya ng pamilyang Consunji na gumamit ng mga sundalo at paramilitar para atakehin at palayasin ang Lumad at magsasaka sa mga bundok ng Daguma sa Far South Mindanao. Matapos kalbuhin sa pagtotroso ang mga bundok ng Daguma, nais naman ngayon ng mga Consunji na gamitin ang lupa para sa plantasyon at minahin ang karbon na matatagpuan sa lugar.

Ang mga kumpanyang pinatatakbo ni Manuel V. Pangilinan ay napapabilang sa pinakamalalaki, at sa gayon, kabilang sa pinakabarat at mapaniil sa bansa. Noong 2018, tinanggal ng PLDT, pinakamalaking kumpanyang telekomunikasyon sa bansa, ang 8,000 kontraktwal na manggagawa matapos nilang igiit na gawin silang regular. Ang pagtatanggal na ito ay pinakamalaking isahang pagsisante sa nakaraang mga taon.