Paglaban ng mga West Papuan para sa pambansang paglaya

,

Libu-libong mamamayan ng West Papua ang tuluy-tuloy na naglunsad ng demonstrasyon mula pa Agosto 17. Unang ikinasa ng mga Papuan ang mga rali kasabay ng pambansang araw ng kalayaan ng Indonesia para manawagan ng pambansang paglaya at sesesyon (paghihiwalay sa Indonesia bilang bansa).

Imbis na tugunan ang kanilang panawagan, nagdeploy ang gubyerno ng Indonesia ng dagdag na 1,200 sundalo at pulis sa lalawigan para marahas na supilin ang mga pagkilos. Noong Setyembre 3, di bababa sa dalawang estudyanteng Papuan ang namatay sa pang-aatake ng mga paramilitar sa kanilang eskwelahan. Anim naman ang namatay, kabilang ang isang bata, habang mahigit dosena ang nasugatan, nang paulanan ng bala at tirgas ng mga tropang Indonesian ang mga raliyista sa Deiya noong Agosto 28. Ang panibagong bugso ng mga pang-aatakeng ito ay bahagi ng nagpapatuloy na kampanyang henosidyo ng estadong Indonesian laban sa mga Papuan.

Kasaysayan ng dayuhang #panghihimasok

Ang West Papua (dating Netherlands New Guinea) ay dating bahagi ng Dutch East Indies (ngayo’y Indonesia) na kinolonya ng The Netherlands mula 1880. Nang kilalanin ng Dutch ang independensya ng Indonesia noong 1949, hindi nito binitiwan ang West Papua para tiyakin ang ekonomikong interes nito sa rehiyon.

Pero noong dekada 1960, ipinakana ng dating pangulo ng US na si John F. Kennedy ang pagpapailalim ng West Papua sa kontrol ng Indonesia bilang pabor sa naghaharing uri rito. Noong 1969, inilunsad ang huwad na reperendum kung saan pinapili ang mga Papuans kung nais nilang mapailalim sa republika ng Indonesia. Pumili ang mga sundalong Indonesian ng 1,025 Papuan na pinalahok sa reperendum at sapilitang pinaboto para sa integrasyon.

Tiniyak ng integrasyon ang malayang pagpasok at pandarambong ng mga lokal at multinasyunal na kumpanyang mina at plantasyon sa mga rekurso ng West Papua. Kabilang sa mga ito ang Freeport ng US at Rio Tinto ng Australia, mga kumpanyang notoryus sa paninira ng kalikasan. Nangunguna naman ang mga kumpanyang Japanese sa pagkakalbo ng mga kagubatan sa isla, gayundin sa paghuthot ng natural na gas (kasama ang US). Samantala, kinamkam ng malalaking kumprador at kapitalistang Indonesian ang malalawak na lupa ng mga Papuan at nilatagan ng mga plantasyon.

Deka-dekada nang paglaban

Mula simula, malinaw na ang hangarin ng mga West Papuan para sa pagpapasya-sa-sarili at pambansang paglaya. Noong 1965, nabuo ang Free Papua Movement, ang armadong grupo ng New Guinea Raad, ang gubyerno ng mamamayan ng West Papua na itinayo noong 1961. Noong 2015, kinilala sa Melanesian Spearhead Group, isang organisasyon ng mga bansang matatagpuan sa subrehiyon ng Oceania, ang koalisyon ng mga grupong Papuan na nagbuklod sa ilalim ng United Liberation Movement of West Papua.

Upang supilin ang paglaban ng mga Papuan, tuluy-tuloy na ipinapailalim ang prubinsya sa di deklaradong batas militar. Ito ang pinakamilitarisadong lalawigan sa bansa at kasalukuyang pinapakatan ng mahigit 45,000 pwersang panseguridad ng Indonesia. Kabilang sa itinambak dito ang Konstrand Commandos na sinanay, inarmasan at pinopondohan ng US at Australia.
Nagreresulta ang matinding militarisasyon sa henosidyo at malawakang pagpapalayas sa mga Papuan. Mula 1969, mahigit 100,000 Papuan na ang pinaslang habang puu-puong libo naman ang naging biktima ng iba pang mga paglabag sa karapatang-tao.

Sa harap ng tumitinding panghihimasok ng mga dayuhan sa kanilang ansestral na lupain at pagsupil sa mga karapatan, patuloy na isinusulong ng West Papua National Liberation Army ang gerilyang pakikidigma ng mga Papuan para sa pambansang pagpapalaya.

Paglaban ng mga West Papuan para sa pambansang paglaya