Sa wala pa ang pandemyang Covid-19, nalugi na ang mga mag-uuma sa abaka sa Catanduanes. Ang 50 kilo sa abaka mabaligya lamang sa kantidad nga ₱3,000, nga relatibong mas ubos kumpara sa kinatibuk-ang gasto sa produksyon ug abang sa agalong yutaan nga mokabat sa ₱5,000.

Sa kinatibuk-an, gibanabanang dili moubos sa 200,000 ang mga pamilyang mag-uuma nga nagatanum og abaka sa tibuok nasud. Langkob niini ang 180,302 ektaryang abakahan. Atrasado, bulag-bulag ug dili sistematiko ang pagtanum sa abaka. Walay mahinungdanong paglambo ang mga kahimanan sa produksyon ug manumano pa gihapon ang pagtanum, pag-ani hangtud sa paghag-ot.

Kasagaran nga mokabat sa duha ka tuig ayha mapahimuslan ug maani ang abaka gikan sa pagkatanum niini. Tulo hangtud upat ka bulan usab ayha kini subling motubo. Sa 20-30 ka punuan sa abaka, naka-ani ang mag-uuma og 20 ka kilo sa abaka nga nanginahanglan og 2-3 ka trabahante aron anihon sa 2-3 ka adlaw.

Ang Catanduanes, matud sa Philippine Fiber Industry Development Authority, ang nagasuplay sa 30% sa abaka sa tibuok nasud. Ang rehiyon sa Bicol ang adunay pinakadakung produksyon sa abaka.

Matud sa pagtuon sa Buhatan sa Instruksyon sa Partido Komunista ng Pilipinas sa Bicol, ang abereyds nga presyo sa uga nga abaka sa Catanduanes mokabat sa ₱60/kilo ayha ang pandemya. Mamahimo pang mausab ang presyo sa uga nga abaka subay sa kalidad niini. Kasagaran nga mas barato ang presyo sa uga nga abaka kung dili kini puti. Aron makabaligya og 50 kilos nga ugang abaka, mogasto og ₱4,210 ang mga mag-uuma alang sa produksyon.

Makwenta ang gasto sa mosunod nga pamaagi: ₱600 alang sa paghawan ug pagputol sa mga punoan sa abaka. Minimum nga duha ka mag-uuma ang kinahanglang iempleyo para sa paghag-ot. Sa duha ka adlaw, nagsuma kini og ₱2,400. Migasto usab og ₱300 sa pagbulad.

Alang sa transportasyon, gibanabana nga mogasto ang mga mag-uuma og ₱1 kada kilo alang sa paghakot gikan sa bukid padulong sa kalsada. Ang pagbyahe gikan sa baryo padulong sa buyer ₱30 kada bangan. Sa tibuok tulo ka adlaw, ang gasto sa pagkaon nagkantidad og ₱450.

Ikibhang gikan sa kinatibuk-ang kita ang 25% nga abang sa agalong yutaan. Sa kinapungkayan, lugi pa ang mag-uuma og ₱1,960.

Talagsaon nga produktong Pilipino

Usa ang Pilipinas sa pipila lamang ka nasud sa tibuok kalibutan nga nagasuplay sa abaka. Naila kini sa tawag nga Manila Hemp. Gawas sa rehiyon sa Bicol, nagaprodyus usab og abaca ang Mindoro sa Luzon, Leyte, Samar, Negros Oriental, Iloilo ug Aklan sa Visayas ug tanang prubinsya sa Mindanao. Kadaghanan sa mga nagauma niini mao ang gagmay ug kabus nga mag-uuma ug nasudnong minorya.

Nagasuplay ang Pilipinas sa 87% sa pangkalibutanong suplay sa abaka. Niadtong 2019, naka-eksport kini og $156 milyon (o ₱7.8 bilyon sa batluay nga $1=₱50) kantidad sa mga produktong abaka. Sa rekord, ang abereyds nga kantidad sa produktong abaka nga ginaeksport kada tuig mokabat sa $97.1 milyon kung asa 12.6% niini gikan sa lanot (raw fiber).

Niadtong 2020, mihagba ang kinatibuk-ang produksyon sa abaka og 2.17% gikan sa 72.3 libong metriko tonelada niadtong 2019 ngadto sa 70.77 libong metriko tonelada. Bunga kini sa mga restriksyon sa transportasyon nga gipahamtang kalabot sa pandemyang Covid-19 ug mga bagyong miigo sa nasud sa ulahing bahin sa 2020.

Subay sa datos sa Food and Agriculture Organizaton sa United Nations, ang abereyds nga presyong pang-eksport sa lanot sa tibuok 2016 anaa sa $1.99-$2.35/kilo (₱99.32-₱117.5) depende sa klase. Mas mahal kini og ₱30 sa presyong nabaligya sa mag-uuma nga abaka sa mga komersyante.

Kung sumadahon, ang ganansya sa pag-eksport sa 50 kilong lanot mokabat sa ₱4,966-₱5,875, kapin 60% sa kita sa mag-uuma nga ₱3,000 lamang. Kini bisan og solong ginaabaga sa mag-uuma ang produksyon, ug walay dugang nga kantidad ang lanot nga ginaeksport sa ubang nasud.

Mikabat sa 57% sa lanot ang ginaproseso alang sa paghimo og mga tea bag ug ubang espesyal nga papel. Nagkantidad ang matag tea bag og ₱1.5-₱2 kada usa.

Ginagamit ang abaka sa paghimo og kwarta, sanina ug uban pa. Niadtong milabayng tuig, nataho usab nga maayo kining materyales alang sa paghimo og face mask.