Makikaykaysa ti National Democratic Front of the Philippines – Ilocos iti nainget a panangkundenar ti Cordillera People’s Democratic Front, Chadli Molintas Command – NPA-Ilocos-Cordillera, iti maudi a serye ti nadadagsen a panaglabsing ti AFP iti Internasyunal a Makatao a Linteg wenno International Humanitarian Law (IHL) ken iti Comprehensive Agreement on the Respect of Human Rights and International Humanitarian Law (CARHRIHL) iti inyaramid da a panagbomba ken operasyon militar kadagiti komunidad ti Balbalan, Kalinga manipud parbangon ti Marso 5.

Karaman kadagiti nainget a kunkundenaren ti NDF-Ilocos ti sumagannad a panaglabsing ti AFP iti nadakamat nga operasyon-militar:

1. Ti panagbombomba ken istraping manipud iti ere babaen kadagiti jet fighter, machinegun ken drone iti kabanbantayan ti Barangay Gawaan, Balbalan, Kalinga manipud alas-dos agingga 4:30 ti parbangon idi Marso 5.

2. Ti panagserrek ti nasurok 100 a tropa ti 50th IB Philippine Army iti Barangay Gawaan kabigatan ti Marso 5 ken ti tuloy-tuloy pay a panagsangpet dagiti tropa ti militar kadagiti komunidad ti Balbalan.
3. Ti iligal a panangkemmeg ken panangtengngel iti pito nga oras iti siyam a sibilyan a nagbiruk laeng kadagiti taraken da a baka ken nuang a natennag iti derraas gapu iti pannakakigtot kadagiti bomba ken istraping
4. Ti pananglapped dagiti militar kadagiti mannalon nga asikasuen dagiti taltalon, um-uma ken pasto da

5. Ti nalabes a panangdangran iti bangkay ni Onal “Ka Puk-et” Balaoing, maysa a Nalabbaga a mannakigubat ti NPA iti Kalinga, a kalpasan a mapatay iti engkwentro da iti 50th IBPA idi Marso 9, ket pinaltopaltogan da pay iti sobra-sobra agingga a naiburais ti bituka ken utek na ken natukko-tukkol dagiti ima ken saka na.
Nu agpropaganda, aginlalaing ti AFP iti International Humanitarian Law, ngem iti praktika iti pannakigubat, saan na a maawatan daytoy. Mapaneknekan manen daytoy iti kondukta ti AFP idiay Balbalan nga umul-ulit ken agdadata a manglablabsing kadagiti probisyon ti 1949 Geneva Conventions (and their Additional Protocols of 1977 and 2005) a mangbukbukel ti International Humanitarian Law, ken maitantandudo met ti Comprehensive Agreement on the Respect of Human Rights and International Humanitarian Law (CARHRIHL) a napagnumuan ken pinirmaan ti NDFP ken GRP idi 1998.

Gapu ta ti AFP ket mabaybayadan a soldado, nga awan sabali panggep na iti pannakigubat nu di ti panangsalaknib iti interes dagiti bukatot a gangannaet a kapitalista ken dagiti dadakkel a burges kumprador, apo’t daga ken ti estado ti rehimen US-Marcos, saan a manamnama a panpanunuten na ken agtungpal daytoy iti International Humanitarian Law ken CARHRIHL. Nupay kasta, saan a mauma ti NDFP a paulit-ulit nga ilawag ken babalawen dagiti panaglabsing da iti IHL ken CARHRIHL, gapu ta ti kangrunaan a panggep dagitoy a linteg ket salwadan ti karbengan-tao ken kinatalged ti umili kadagiti gubat ken ilimita ti dangran ken panagsagaba da nga itunda daytoy.
Ilanlanad dagiti nasao a linteg a dagiti aggugubat nga armado a pwersa ket saan a mabalin nga agipakat kadagiti awanan limitasyon a pamuspusan iti panangisayangkat iti gubat da. Maiparit ti panagaramat kadagiti armas wenno pamuspusan ti gubat a kangrunaan nga agpangpanggep a mangkigtot wenno agimula ti terror iti sibilyan a populasyon ken dagiti sanikua da, ken dagiti mangituntunda ti nalabes a perdi wenno saan a kasapulan a panagsagaba dagiti sibilyan.

Iparparit met ti IHL ti awan-turturong na nga (indiscriminate) atake a saan a direkta iti ispesipikong target, isu nga imanmandar ti linteg a rumbeng nga iturong dagiti aggugubat a pwersa dagiti atake da IDIAY LAENG presiso a target da, ken rumbeng nga awan ti mairaman kadagiti saan a combatant wenno sibilyan nga saan a kabilang iti gubat.

Napaut ti dua ket kagudwa nga oras a panagbombomba ken istraping iti ere nga inyaramid ti AFP idiay Balbalan tapno aggastar ti awan limitasyon na a bala, bomba ken lohistika iti gubat. Nalawag a nagimula daytoy ti teror iti umili a nakigtot iti kauneg ti panagturog da ken napabutngan kadagiti bomba, machinegun ken jet fighter ken nangikabil kadakuada iti nalabes a peggad a mapuntaan iti panagbombomba ken istraping manipud iti ere iti saan a sigurado a target da.

Taltalmegan ti linteg ti gubat a rumbeng a paglasinen dagiti aglalaban nga armado a puersa dagiti sibilyan ken dagiti combatant, ken kanayon a salwadan ken saan nga iraman dagiti sibilyan ken saan nga aramiden isuda a target dagiti operasyon militar. Saan met a palpalubusan ti linteg ti pananglapped iti pang-ekonomiya nga aktibidad ken dagiti addang a mangbisin kadagiti sibilyan.

Iti panangkemmeg kadagiti siyam a sibilyan a nagsapul laeng kadagiti baka ken nuang, nalawag a saanda nga pinagduma dagitoy kadagiti armado a kalaban da. Nalabes a dangran iti aglawlaw ken pagbiagan ti masa ti pannakadadael dagiti talon, um-uma, pasto ken ti pannakapukaw ken pannakatay dagiti taraken da nga ayup. Ti pananglapped iti panangtaming da kadagiti talon ken pagbiagan da ket nalawag nga addang tapno bisinen dagiti sibilyan a masa.

Nakalanad met iti Pagannurutan iti Gubat (Rules of War) nga inkeddeng ti Geneva Convention IV a rumbeng nga respetuen ti tunggal aggugubat a partido dagiti tedda dagiti napasag iti gubatan wenno pagbaludan, ken rumbeng nga agaramid da kadagiti addang tapno masalakniban dagiti pimmusay laban iti panagmaltrato. Kasilpo daytoy, iparparit met ti CARHRIHL ti panang-abuso iti tedda dagiti napasag iti gubatan. Nalawag nga agdadata a panaglabsing ditoy ti inaramid ti AFP iti nalabes a panangpalto-paltog iti tedda ni Ka Puk-et agingga a naiburais ti bituka ken utek na ken narangrangkay dagiti paset ti bagbagi na.

Nakaro a kinamauyong ti AFP, ti Department of National Defense ken uray ni Bise-presidente
Sara Duterte iti panangibagbaga da a para iti kappia dagitoy a naranggas ken kontra-umili nga operasyon military, kasta met ti panagpasuko iti NPA uray kadagiti sibilyan a masa.

Iti nasao nga operasyon militar ti AFP idiay Balbalan, Kalinga, maminsan pay a pinaneknekan ti rehimen US-Marcos-Duterte nga awan pulos iti panunot da ti pudno a kappia, ken ti kaikaisuna a tarigagay da ket pagtalnaen ti panaglaban ti mas para iti natalinaay a panagari dagiti bukatot a kapitalista a kumpanya iti enerhiya nga mangrabrabsut iti ansetral a teritoryo ti nailian a minorya ti Cordillera. Panggep ti naranggas na operasyon militar iti Kalinga iti agdama ket pasardengen ti panaglaban dagiti tribu iti panangitakder ti dakkel a dam iti Saltan River ken ti immuna pay nga Upper Chico River Irrigation System a manglayus kadagiti talon ken komunidad.

Ti awan-ressat a militarisasyon ken panaglabsing iti karbengan-tao kadagiti komunidad ti Kalinga ken Cordillera ket mangpanpaneknek iti kinausto ti gubat ti umili. Dagiti tribu ti nailian a minorya iti Kalinga ken Cordillera, a natenneben iti deka-dekadan a pannakidangadang laban iti panangidadanes ti estado ket saan to pulos a mapasuko ti AFP ken ti rehimen US-Marcos-Duterte, ken bayat a maidadanes ken maab-abuso ket ad-adda a lumablaban. Makasigurado ti NDF-Ilocos nga iti maudi a nainget a militarisasyon ken panangidadanes ti AFP ken rehimen US-Marcos-Duterte iti nailian a minorya ti Kalinga ket ad-adda pay a papigsaen ti NPA ti armado a panaglaban da tapno salakniban ti karbengan ken bukod a pangngeddeng da, ken daytoy ti rumbeng.

Bayat nga umir-irteng ti gubat, ipagpaganetget ti NDFP ti panangsurot iti Internasyunal a Makatao a Linteg ken CAHRIHL a mangipatpateg iti kinatalged ti sibilyan nga umili iti gubatan. Naan-anay a supsuportaran ti NDF-Ilocos ti dangadang ti nailian a minorya ti Cordillera para iti panangbigbig iti karbengan-tao ken bukod a pangngeddeng, a magun-od laeng iti nailian-demokratiko a rebolusyon babaen ti gubat ti umili a Pilipino.#