Read in: English

Matapos ang magahod nga ngasal, binutig, tinikal kag pahambog ni Jeffrey Celiz sa media asta sa Senado bilang ‘ace whistle-blower’ kag ‘key witness’ ni Parlade, sungaw man lang gali ang pito ni Celiz. Ano ang bag-o nga nabuksan sang yabi nga testigo ni Parlade, ano nga bag-o nga nota ang nabatian sang publiko?

Sa imbukada nag-umpisa na siya sa pagbinutig. Pulos kabutigan ang una nga mga tinaga nga iya ginbuy-an angut sa iya nga identidad kag academic background. Tuman ka hapaw kag hangag si Celiz sa pagpati nga iya mapapati ang publiko nga siya ang indi makilala nga si ‘Ka Eric Almendras’ kag isa ka gradwado sang UP-Diliman. Ang midya, mga opisyal publiko, mga aktibista kag sumulunod nga tagpalamati sang radyo kag telebisyon sa Iloilo ang mahapos nga nagbisto sa pakuno-kuno ni Celiz.

Kilala ka na Jeffrey, sa imo lang tingog kag estilo bistado ka na. Indi na kinahanglan si Lean Porquia para ibuyagyag ang imo pagpakuno-kuno. Ang imo pagpalak sa mga rebelasyon ni Porquia kag pagkabalaka sa pag-asasinar sa imo sa palaabuton padihot mo lang para taguon ang kamatuoran sang imo pagkabaraghal bilang “secret agent “ sang gobyerno.

Kon napatapu si Celiz sa underground sang siya isa pa ka estudyante-aktibista, maayo ina. Ang CPP kag ang iban nga tago nga rebolusyonaryong organisasyon ang nagatrabaho kag nagakabuhi sa diin man ara ang pumuluyo, labi na sa diin may mga pigos kag ginahimuslan nga pumuluyo pareho sa kaumhan, paktorya kag iban pa nga lugar palamugnan, komunidad sang mga imol sa syudad, kolehiyo kag unibersidad, sektor sang transportasyon, mangingisda kag bisan sa sulod sang mga opisina sang gobyerno, simbahan kag mga propesyunal. May ara man gani kami nga mga tagsakdag sa sulod sang militar, pulis kag cafgu. Kamatuoran ina kag nakahibalo sina si Celiz.

Apang ang pag-ako nga ang mga ligal demokratiko nga organisasyon prente sang CPP-NPA-NDF ang isa ka kabutigan. Kabutigan nga pasulit-sulit nga gina-ngasal sang tanan nga pasistang rehimen – halin sa diktador nga si Marcos hasta sa subong nga diktador nga si Duterte. Ang ini nga kabutigan ang ginapalapta sang mga sumulunod sang kontra komunista nga manug-ayam nga si McCarthy katulad ni Parlade kag sang iya manugsimhot nga ido nga si Celiz.

Sang panahon sang ‘60s kag temprano nga bahin sang ‘70s ligal ang KM, MAKIBAKA kag iban pa nga organisasyon sang pamatan-on kag mamumugon. Ila ginbuyagyag kag ginpamatukan ang mga kontra-pumuluyo kag indi demokratiko nga mga polisiya ni Marcos. Ila ginbuyagyag kag ginpamatukan ang interbensyon sang US sa Vietnam nga nangin tunaan sang gyera sa Vietnam. Si Marcos ang nagdeklarar sang Martial Law kag nag-iligalisa sang sini nga mga ligal demokratiko nga organisasyon. Gindumilian ang mga organisasyon sang estudyante, amo man ang mga publikasyon sang estudyante kag pila ka konseho sang estudyante ang wala ginpahanugotan. Apang ang NPA kag ang iban nga mga rebolusyonaryong organisasyon sa tago ang padayon nga nagdamo kag naglapnag sa kaumhan kag kasyudaran.

Mga bataon nga mangunguma, mamumugon, estudyante, out-of-school youth kag propesyunal ang nagpili nga mag-uyat sang pusil kag nag-upod sa NPA bangud kumbinsido sila nga ang armadong paghimakas lamang ang solusyon sa madulom kag makahalanusbo nga kahimtangan sang wala duta nga mga mangunguma, mamumugon nga manubo ang suhol, ang minilyon nga wala trabaho, wala obra nga mga gradweyt kag propesyunal nga manubo ang sweldo. Ginarekrut sila sa mga tago nga rebolusyonaryong organisasyon nga mga alyado-katapu sang NDFP.

Ang mga ligal demokratiko nga organisasyon dapat ginaganyat sa isa ka demokratiko nga katilingban, demokratiko nga estado kag gobyerno. Hilway nga pagpabutyag, hilway nga paghambal, hilway nga midya, ang kinamatarung sa pagtrabaho kag puluy-an, libre nga edukasyon, libre nga pagtatap sa ikaayong lawas kag iban pa nga serbisyo sosyal ang mga basehan nga kinamatarung sang pumuluyong Pilipino kag ang pagdemanda sini halin sa gobyerno ang dapat nga gina-engganyo kag wala ginapunggan. Ang pag-uyat sang armas batuk sa indi matarung, malupigon, tiranikal kag papet nga estado isa ka kinamatarung sang pumuluyo bangud ang natungdan nga estado kag pangginobyerno wala na naga-alagad para sa kaayuhan kag interes sang pumuluyo.

Indi kinahanglan sang rebolusyonaryo nga kahublagan sang mga prenteng organisasyon. Kon ang isa ka Pulang hangaway nangin katapu sang isa ka ligal demokratiko nga organisasyon, ini bangud nakamuklat siya lampas pa sa reporma kag parlamentarismo. Pareho kay Bonifacio kag aton nga mga katigulangan sa Katipunan ang Pulang hangaway nasanagan nga para maangkon ang matuod nga demokrasya kag kahilwayan, para maagum ang tunay nga kalinungan sandig sa hustisya, ang aton pungsod nagakinahanglan sang radikal nga pagbag-o, ang aton pungsod nagakinahanglan sang isa ka armado nga rebolusyon. Ina ang kamatuoran.

Ang red-tagging kag witch-hunting ang nakabase sa mga kabutigan nga ginaliwat-liwat sang mga buang nga sumulunod sang estilo ni Goebbels nga sanday Duterte, Lorenzana kag Parlade kag sang ila mga manugdilap nga ido pareho kay Celiz nga nagamual kag nagalubid sang binutig. Apang suno sa mga komentarista sa radyo sa Iloilo wala sila sang bag-o nga nabatian sa pagpang-red-tag ni Celiz sa mga demokratiko nga mga personalidad. Wala nakatuga sang daku nga balita ang gina-alegar nga mga rebelasyon ni Celiz.

Ang tikalon nga si Celiz nagpahambog sa isa ka interbyu sa radyo nga 27 ka tuig siya sa CPP-NPA pero sa isa naman ka interbyu naghambal siya nga 18 ka tuig. Suno sa Regional Operational Command sang NPA sa Panay indi nangin katapu sang NPA Panay kag wala san-o man gin-endorso si Celiz sa diin man nga teritoryal nga Kumand.

Nagsurender si Celiz sang 2008 nga ginpatigayon sang anay Justice Secretary Raul Gonzales. Iya gin-ako nga sang temprano sang 2008 nga siya nagatrabaho para sa peace and security initiative sang gobyerno. Halin 2009 tubtob 2016, antes ginpatay ang mag-asawa nga Odicta naga-obra si Celiz para sa duha ka nagasundanay nga mayor sang syudad sang Iloilo. Wala gid siya nakapagwa sang istorya nahanungod sa peace and security initiative sang gobyerno. Siya ang nangin magahod nga tagpamaba ni Mayor Mabilog batuk sa iya mga kritiko kag pangontra.

Wala na makita o mabatian si Celiz matapos ginlawag ni Duterte ang iya ngalan sa narco list kag pagpatay sa mga Odicta. Sang ginpamangkot si Celiz angut sa iya pagka-imbolbar sa narco list, maluya nga nagsabat si Celiz nga kabahin ato sang proyekto sang gobyerno, buot niya silingon nangin undercover agent siya kag ang narco list nagatuyo nga tabunan ang iya hinimuan bilang undercover! Siya gali ang nagbaligya sang iya boss nga mayor kag sa mga Odicta nga mga suod niya nga abyan ala cloak and dagger style?? Apang mismo ang chief sang NICA ang nagpahayag nga ginrekrut kag nagatrabaho si Celiz para sa ahensya halin sang 2017.

Butigon, peke kag doble-kara si Celiz. Amo nga nagsungaw ang hangin sa iya pito, indi siya ang yabi sa anuman nga matuod kag bag-o kag ang hearing niya sa Senado ang wala nakalab-ot sa mga headline sang balita.