Sa ngalan sang bug-os nga Partido Komunista sang Pilipinas kag tanan nga kadre kag mga katapu sini, kag sa ngalan sang tanan nga Pulang kumander kag Pulang hangaway sang Bagong Hukbong Bayan, ginakilala namon ang pagkabaganihan ni Kaupod Dionisio Micabalo, nga mas kilala sang masa kag mga kaupod nga si Ka Toto, Ka Jeff ukon Ka Delong.

Nagatindog ang Komite Sentral sang Partido para ihatag ang Pula nga pagsaludo kag pinakamataas nga pagpasidungog kay Ka Toto, sa iya wala pagkangilin nga pag-alagad sa pumuluyong Pilipino kag paghalad sang bug-os nga kabuhi para sa pagsulong sang pungsodnon-demokratiko nga rebolusyon.

Si Ka Toto napatay sa isa ka armado nga awayan sa dulunan sang Barangay Lawit kag Barangay Libertad, sa Gingoog City, Misamis Oriental sadtong Hulyo 26, 2023, sa tunga sang Bagong Hukbong Bayan kag sang 58th IB sang Armed Forces of the Philippines (AFP).

Gikan sa kaibuturan sang amon taguipusoon, lubos kami nga nagapakig-unong sa asawa, mga anak, mga apo ni Ka Toto, subong man sa mga kaupod, kag sa masang mangunguma kag Lumad nga nangin kaupod niya sa iya kabuhi sa pag-alagad sa pungsod kag rebolusyonaryong kahublagan.

Si Ka Toto natawo sadtong Disyembre 26, 1962, gikan sa pamilya nga gamay nga agalon mayduta. Nag-eskwela siya sa kolehiyo sa Liceo de Cagayan sa Cagayan de Oro City kon diin nagkuha siya sang kurso nga BS Accounting.

Sa edad nga 18, nakamuklat si Ka Toto sa pagpamigos kag pagpa-antus sang imperyalismo, pyudalismo kag burukrata kapitalismo nga mga ugat sang problema sang pumuluyong Pilipino, kag sa pag-antus nila sa idalum sang diktaduryang US-Marcos. Naangutan siya sadtong 1981 sang mga rebolusyonaryong pwersa sa ginsudlan niya nga kolehiyo. Sa panahon sang laye militar, nagpakigbahin siya sa mga paghimakas masa nga kontra-pasista, kontra-imperyalista kag kontra-pyudal.

Sadtong 1982, nagpasakup si Ka Toto sa Bagong Hukbong Bayan kag nangin kabahin sa pagbukas sang mga bag-o nga larangan gerilya kag yunit gerilya. Sadtong 1985, nakilala siya bilang si Ka Yani sang nadestino siya sa Front 6 sa Bukidnon. Sadto man nga tuig, nabalhin siya sa Front 4-A sa Misamis Oriental kag didto nakilala bilang Ka Abbu kag Ka Cardo.

Sadtong 1988, nadestino si Ka Toto sa lugar sang mga Lumad. Angkon ang mataas nga rebolusyonaryo nga espiritu, madasig siya nga naka-adoptar sa kabuhi sang mga tumandok. Samtang ginapakita niya ang respeto sa mga tradisyunal nga kaugalian, istruktura kag pagsulundan sang mga Lumad, amat-amat man niya nga ginapasaka ang ila kamuklatan pampulitika kag demokratikong kusog. Daku ang nangin amot ni Ka Toto sa pagpabaskog sang rebolusyonaryong kahublagan sa ila kubay.

Samtang pursigido nga ginasulong ang inaway banwa, ginpundar ni Ka Toto kag iya kasubong nga rebolusyonaryo nga asawa ang isa ka malig-on nga rebolusyonaryong pamilya. Gin-atipan nila ang ila mga anak nga may kamuklatan sa mga handum sang pumuluyong Pilipino para sa matuod nga pungsodnon nga kahilwayan kag demokrasya.

Sa sunod nga mga tinuig, nangin kabahin si Ka Toto sa hulu-halintang nga pagpasaka sang lebel sang organisasyon sang Partido gikan sa mga komite sa seksyon, pakadto sa mga komite sa distrito kag mga larangan.

Kabahin si Ka Toto sa kubay sang mga rebolusyonaryong pwersa nga nagtib-ong sang Ikaduha nga Dungganon nga Kahublagan Panadlong nga ginsugdan sang Partido sadtong 1992 para tadlungon ang mga kasaypanan kag paglihis sa mga sandigan nga prinsipyo. Nangin kabahin man siya sa mga nangin kahuyangan kag ginpakita ang panindugan para sa linyang pungsodnon-demokratiko paagi sa pagsikway sang mga rebisyunista nga nagtraidor sa Partido, rebolusyonaryong kahublagan kag pumuluyo.

Sadtong 2003, kaupod ang iya asawa, nadakup kag napriso sang anum ka bulan si Ka Toto. Nahilway siya paagi sa pagbayad sang pyansa.

Sadtong 2009, nagbulos si Ka Toto bilang sekretaryo sang Pang-rehiyon nga Komite sang Partido sa North Central Mindanao Region. Ginpabaskog niya ang kolektibo nga pagpamuno sang Partido sa rehiyon. Paagi sa pag-uyat sang mga sandigan nga prinsipyo sang pangmalawigon nga inaway banwa, ginpangunahan nila ang madasig nga pagpalapad sang inaway gerilya sa bug-os nga rehiyon, ilabi na sadtong 2012-2017, kag nalab-ot ang pinakamataas nga rebolusyonaryong kusog sa rehiyon. Kaupod sa mga nagapamuno nga mga kadre, wala sang pangduha-duha si Ka Toto sa pag-amot sa kusog-tinawo kag rekurso sa iban nga mga rehiyon nga nagakinahanglan sang bulig.

Kabahin si Ka Toto sa mga delegado sa Ika-2 nga Kongreso sang Partido Komunista sang Pilipinas sadtong 2016. Didto napili siya nga kagawad sang Komite Sentral sang Partido. Ginpili man siya bilang isa sa nagapanguna nga kagawad sang Komisyon sa Mindanao sadtong 2017. Tuig 2023, ginpili sang Komite Sentral si Ka Toto bilang kagawad sang Departamento sa Pulitika.

Antes siya napatay, aktibo nga ginpamunuan ni Ka Toto ang pagpakig-uli sang kusog sang rebolusyonaryong kahublagan sa NCMR, pagkatapos nga nag-agi ini sang mga pag-atras tungod sa mga pangsulod nga kahuyangan kag mga pagkulang. Sa pagsuma sang inagihan sa rehiyon, wala pangduha-duha nga magsaway sa kaugalingon si Ka Toto sa mga nangin kahuyangan kag ginpakita ang determinasyon nga tadlungon ang mga ini. Nagatamwa kag ginausoy ni Ka Toto kag sang mga rebolusyonaryong pwersa sa rehiyon sang NCMR ang banas padulong sa pagpakig-uli sang kusog kag bag-o nga pagbaskog sang rebolusyonaryong paghimakas.

Sa edad nga 61, kaupod si Ka Toto sang mga kabataan ukon mas mga batan-on nga Pulang hangaway sa pagtabok sa mga bukid kag suba, padulong sa mga bungyod kag mga patag, para lab-uton ang malapad nga masa kag padayon nga pasagrabon ang ila rebolusyonaryo nga espiritu kag pabaskugon ang ila organisado nga kubay. Wala sang kakapoy si Ka Toto tungod bisan diin man sila magkadto, ginasugata sila sang masa sang mainit nga kape kag pagpalangga, kag sang mainit nga determinasyon nga makig-away kaupod ang ila hukbong bayan kag sa iwag sang Partido.

Ginbilin ni Ka Toto ang panublion sang determinasyon, kolektibo nga pagpamuno, husto nga pagtuon kag pag-aplikar sang Marxismo-Leninismo-Maoismo sa kongkreto nga kahimtangan kag praktika, pagsaway kag pagsaway sa kaugalingon kag husto nga pag-usoy sa banas sang pangmalawigon nga inaway banwa.

Bisan pa sa iya mga nahimo kag nalab-ot nga kadalag-an, wala nadula ang pagka-simple kag pagka-mapainubuson ni Ka Toto. Isa man siya sa malig-on nga haligi sang rebolusyonaryong kahublagan sa NCMR, sa Mindanao kag bug-os nga pungsod, bisan san-o man indi makita sa iya ang pagkahambog, permi kalma, palakadlaw, nagpabilin nga mahapos palapitan, handa nga magpamati sa panugyan, kag maghatag sang kaugalingon nga panugyan.

Indi gid bisan san-o man malipatan sang pumuluyong Pilipino, ilabi na sang masang mangunguma kag masang Lumad sa Misamis Oriental, Bukidnon, Agusan del Norte, Lanao del Norte hasta sa Maguindanao, si Kaupod Dionisio Micabalo, komunista nga kadre kag Pulang kumander, kag ang iya mga nangin amot sa pagpasulong sang demokratikong rebolusyon sang banwa sa Pilipinas.