Duterte, napapaligiran ng mga militaristang kumikita sa todo-gera

Tila nakasanayan na lamang ng Armed Forces of the Philippines (AFP) ang kabiguan. Noong Marso ng nakaraang taon, kasabwat pa nito ang Philippine Army, Philippine National Police at Philippine Drug Enforcement Agency para itulak ang panlalawigang yunit ng gobyerno na ideklarang ‘persona non grata’ ang Communist Party of the Philippines at ang New People’s Army (NPA). Sa likod ng katawa-tawang hakbang na ito ay ang layuning itulak ang mga lokal na yunit ng NPA na makipag-negosasyon para diumano sa kapayapaan. Ngunit tulad ng walang silbing Task Force to End Local Armed Conflict, gumulong sa alikabok ang kanilang pakana.

Ilang ulit na ding nagpahayag ang AFP na kayang-kaya nitong durugin ang rebolusyonaryong kilusan sa loob ng itinakda nilang bilang ng taon. Ngunit hanggang ngayon, tuloy-tuloy na nagpupundar ng lakas ang pambansa demokratikong kilusan, lalo na sa kanayunan. Kapag kapansin-pansin nang suntok sa buwan ang kanilang target, tsaka sila magbibigay ng palugit sa kanilang mga sarili. Hanggang ngayon, ilang dekada nang lagpas sa sariling mga palugit ang AFP.

Patunay ang kanilang kabiguan, kasabay ng higit na pagkalantad ni Rodrigo Duterte bilang kontra-mahirap at kontra-mamamayang kinatawan ng naghaharing uri, na lalong lumuluwang ang daan para ipagpatuloy ang usapang pangkapayapaan sa pagitan ng National Democratic Front of the Philippines (NDFP) at Gobyerno ng Pilipinas (GPH).

Duterte, Makitid na Target ng Mamamayan

Mainam ang panahon para lalong i-pressure si Duterte na ituloy ang usapang pangkapayapaan. Nararapat idiin ang pangangailangang talakayin at lutasin ang mga ugat ng armadong paglaban sa pamamagitan ng paggamit sa iba’t ibang isyu ng masa, lalo na ang mga kalagayang higit na sumahol sa ilalim ng kanyang panunungkulan.

Idinulot ng pagsasabatas ng Rice Liberalization noong Pebrero 2019 ang pagbagsak ng presyo ng palay, kung gayon ng mismong kabuhayan ng milyon-milyong magsasaka at manggagawang pang-agrikultura. Sa ilang lugar sa Ilocos Norte, bumagsak na ang presyo ng palay nang hanggang Php7/kilo. Sa kabila nito, nasa Php12/kilo ang gastos sa produksyon. Samantala, sa mga pamilihan, halimbawa sa Vigan, Ilocos Sur, nasa Php36 hanggang Php46 na ang presyo ng isang kilo ng bigas. Lubha pang tumataas ang gastos sa produksyon at presyo ng batayang bilihin dahil sa pagragasa ng TRAIN (o Tax Reform for Acceleration and Inclusion Act).

Sinasalamin ng matinding pyudal at malapyudal na pagsasamantala sa produksyon ng tabako ang kabuuang pagpapabaya ng rehimeng Duterte sa kapakanan ng uring magsasaka. Sa rehiyon ng Ilocos, umaabot sa 37,000 pamilya ang nakasandig sa pagtatanim ng tabako. Mula sa pag-aaral noong 2015, tinatayang Php110,000 bawat ektarya ang gastos nila bawat taon. Sa kabila nito, iba’t ibang pambabarat ang tinitiis nila mula sa mga kumpanya ng tabako at mismong National Tobacco Authority. Masahol pa, sa bulsa ng mga trapo napupunta ang excise fund na dapat sana ay nakalaan sa kanila.

Todo-Gera Para Sa Sariling Bulsa

Habang sinusukol ng mamamayan si Duterte sa isang sulok para mapilitang magbukas muli sa negosasyon, nararapat na ilantad ang mga galamay niyang maingay na humahadlang sa kapayapaan. Dahil pinuno niya ang kanyang gabinete ng mga dating opisyal ng militar, nagkokoro ngayon ang mga tulad ni Interior Secretary Eduardo Año, Defense Secretary Delfin Lorenzana at National Security Adviser Hermogenes Esperon Jr. sa pagtutol sa kapayapaan. Parehas ding nakaharang si AFP Chief of Staff Filemon Santos Jr. at mismong Presidential Peace Adviser Carlito Galvez.

Nagmamalaki ang utak-pulburang AFP na hindi kailangan ang usapang pangpayapaan dahil dudurugin na nito ang armadong rebolusyon. Ngunit higit na mahalagang dahilan nito ay ang bilyon-bilyong pondo na nakukuha nila para sa gera kontra-insurhensya. Ginagamit nitong batayan ng pagkakamal ng napakalaking pondong bayan ang mga pekeng surrenderee at pekeng engkwentro habang nagdedeklara ng todo-todong gerang walang pagtatangi sa armado at di-armadong mga grupo. Tiyak na apektado ang dambong ng AFP kung susulong ang usapang pangkapayapaan.

Itinataguyod ng mga progresibo at rebolusyonaryong pwersa ng Ilocos ang usapang pangkapayapaan nang mulat sa mga potensyal at mga limitasyon nito. Kumikilos ang masang Ilocandia para igiit ang pagpirma sa Comprehensive Agreement on Socio-Economic Reforms (CASER) sa pagitan ng NDFP at GPH habang patuloy na isinusulong ang armadong rebolusyon. Tunay na mahalaga ang CASER para malawakang mailahad at unti-unting makamit ang rebolusyonaryong reporma sa agrikultura at industriyalisasyon. Ngunit kasabay nito, naninidigan ang NDF-Ilocos na ang pag-agaw lamang sa pampulitikang kapangyarihan sa pamamagitan ng Demokratikong Rebolusyong Bayan ang magtitiyak sa tunay na reporma sa lupa at pambansang industriyalisasyon. ###