01. Ang SONA ni Marcos ay guni-guning walang kinalaman sa reyalidad ng naghuhumiyaw na problemang sosyo-ekonomiko ng masang anakpawis: presyong sumisirit, mababang sahod at malawak na disempleyo, at kawalan at pang-aagaw ng lupa.

02. Maling akala ni Marcos na mamamangha ang taumbayan sa mga salitang teknikal at engrandeng pangkao. Ang kailangan ng masa ay agarang kilos: mas mababang presyo, umento sa sahod, at lupa — hindi pangako ng kasaganahan sa di tiyak na hinahaharap.

03. Niloloko ni Marcos ang taumbayan sa pagsabing tanda ng malakas na ekonomya ang 8% paglago ng GDP noong unang kwarto. Ang relatibong paglagong iyon ay kaunting pagbangon mula sa pagkasadsad sa mga lockdown noong 2021. Pinakakaunti ngayon ang nalilikhang trabaho. Milyun-milyon ang walang hanapbuhay at naging “walang sweldong trabahante sa pamilya.”

04. Akala ni Marcos mamamangha ang taumbayan sa mga salitang teknikal at engrande–pero hungkag–na mga pangako. Nakalutang siya sa alapaap. Bingi siya sa sigaw ng mamamayan: Umento sa sahod! Libreng lupa! Hanapbuhay! Katarungan!

05. Ang “sound fiscal management” na sabi ni Marcos ay katumbas ng kaliwa’t kanang DAGDAG buwis sa mga konsyumer at maliit na negosyo, at KALTAS buwis sa mga dayuhang mamumuhunan.

06. Ani Marcos, magiging “upper-middle-class” na ang bansa sa 2024 at bababa ang kahirapan tungong 9%. Malaking pantasya ito gayong mayorya ng mga Pilipino ngayo’y hirap makakain ng tatlong beses isang araw.

07. Gusto ni Marcos ng “fiscal stability” pero di man lang binanggit na taun-taon 20% ng pambansang badyet ay napupunta sa pagbabayad-utang. Kagyat itong dapat itigil laluna sa harap ng banta ng pagkabangkarote ng gubyerno.

08. Engrande ang mga plano ni Marcos, pero lahat halos ay nakapaubaya sa pribadong sektor, mula imprastruktura hanggang public utilities. Ano ang gagawin ni Marcos? Buwis/customs, labor export, tulong sa biktima ng sakuna, at syempre, korapsyon.

09. Itatayo daw ni Marcos sa hinaharap ang mga riles, pero di pinansin ang problema NGAYON ng transportasyon sa NCR. Sa kawalang planong magtayo ng mga industriya na nakakalat sa buong bansa, ang ekonomyang nakasentro sa iilang syudad ay palagiang magluluwal ng problema sa trapiko.

10. Ang programa sa ekonomya ni Marcos ay walang pinag-iba sa apat na dekada nang pagsalalay sa foreign investment. Para akitin ang mga mamumuhunan, pinapako ang sahod ng mga manggagawa, at kinakaltasan ng buwis ang mga korporasyon. Pinananatili lang niya ang ekonomyang “assembly-line” na palaasa sa importasyon.

11. Magkakaroon daw ng 6.5%–7.5% economic growth ngayong taon. Pag-unlad para kanino? Hindi nangako ng trabaho, dahil wala, liban para sa mga OFW at turismo. Walang sinabi tungkol sa industriya at reporma sa lupa bilang susi para sa kaunlarang pang-ekonomya.

12. Gusto ni Marcos na pumasok ang mga “estratehikong industriya” sa ecozones? Kailan nangyari na pulubi ang namili o nagtakda kung ano ang kanyang abuloy. Ang mga ecozone ay kaharian ng mga multinasyunal, sila ang nagtatakda saan ilalagay ang kanilang kapital.

13. Nangako si Marcos na patawarin ang di bayad na amortisasyon sa mga lupa sa ilalim ng CARP, pero walang deklarasyong tatapusin ang importasyon ng bigas at iba pang produktong pang-agrikultura, ang pang-aagaw sa lupa at iba pang patakarang anti-magsasaka.

14. Ang planong ipamigay ang mga titulo sa reporma sa lupa ay malamang kaugnay ng itinutulak ng World Bank para mapadali ang pagbili ng mga multinasyunal ng lupa para sa mga plantasyon at minahan. Sa Mindanao lang, aabot sa 300,000 ektarya ang pinaglalawayan.

15. Ang “agricultural productivity” ni Marcos ay katunog ng Masagana-99: “modernisasyon ng bukid” gamit ang “bagong teknolohiya” na susuportahan ng “institusyunalisadong” pautang ng gubyerno. Lubog na sa utang ang masang magsasaka.

16. Hindi pinansin ang hinihingi ng masang magsasaka na pagpawi sa mapagsamantalang upa sa lupa ng malalaking panginoong maylupa, mataas na interes sa pautang at pangangailangang itaas ang presyo ng mga produktong-bukid.

17. Kalokohan ang plano ni Marcos na magtayo ng “pambansang network ng mga farm-to-market road.” Pagkakataon lang ito para sa malakihang korapsyon. Giit ng mga magsasaka ay libreng pamamahagi ng lupa hindi konstruksyon ng daanan.

18. Gustong ibalik ni Marcos ang mga Kadiwa, pero walang pangako kailan mangyayari ang sinasabi niyang ₱20/kilo na bigas: hindi sa loob ng isang araw, isang buwan o isang taon, sabi niya. Malamang, hindi kailanman!

19. Inatasan ni Marcos ang DSWD na mag-imbak ng ipamimigay para sa mga biktima ng sakuna, pero walang planong lutasin ang mga dahilan sa likod ng madalas na pagguho ng lupa at malawakang pagbaha: pagkakalbo ng bundok at pagkabanlik ng mga ilog dulot ng pagtotroso, pagmimina at iba pang mapanirang aktibidad.

20. Kung di puspusang lulutasin ang man-made na mga rason na nagdudulot ng kalamidad, ang pagtugon sa “sakuna” ay nauuwi lang sa pamumulitika, o pagsasamantala sa pagdurusa ng taumbayan para sa pampulitikang ganansya.

21. Hindi na raw kakayanin ang lockdown sa pagharap sa Covid-19 pandemic. Mali naman talaga ang matatagalang lockdown na pantugon sa pandemya. Pero liban sa pagbabakuna, di naman pinalalakas ang public health system. Bulok pa rin ang mga public hospitals.

22. Binanggit ni Marcos ang Heart Center, Lung Center etc para lang ipagmalaki ang kanyang ama. Ang pangako lang niya ay magtayo ng mga klinikang hindi naman tatauahan ng pultaym na mga manggagawang pangkalusugan (2x sa isang linggo lang daw pupuntahan).

23. Center for Disease Prevention and Control? Pampapogi lang ito. Dati namang may ganitong mga ahensya ang DOH, pero kulang na kulang ang badyet. Vaccine center? Pangako din ito ni Duterte. Asahan nang popondohan ito ng mga multinasyunal.

24. Sabi ni Marcos, of medical frontliners. Napakalaki pa rin ng utang ng gubyerno sa mga nars na hindi naibibigay ang tamang sahod at benepisyo. Mababa ang sweldo ng mga nars, kaya marami pa rin ang gustong mag-abroad.

25. Ani Marcos, ayaw niyang kinokontrol ng mga kartel ang industriya sa parmasyutika. Puro salita! Ang pandaigdigang industriya sa parmasyutika ay KONTROLADO ng iilang monopolyong kapitalistang kumpanya. Maging ang WHO ay di kayang manduhan ang Big Pharma na ibahagi ang kanilang recipe para sa mga bakuna sa Covid-19.

26. Matagal nang hinihingi ng mga estudyante ang ligtas na pagbabalik-paaralan. Nagdeklara si Marcos ng planong buksan ang “face-to-face” na mga klase, pero walang inilaang badyet para solusyunan ang kakulangan nang abaot sa 500,000 klasrum para sa single-shift na mga klaseng may 20 estudyante.

27. Gusto ni Marcos na magpokus sa edukasyong STEM, hindi para paunlarin ang lokal na ekonomya, kundi para mas madaling makahanap mga Pilipino ng trabaho sa ibang bansa. Gusto niyang iprayoritisa ang edukasyon sa English, taliwas sa mga pag-aaral na ang pagkatuto ay mas mahusay sa lokal na lenggwahe. Dapat kadugtong ng pambansang industriyalisasyon ang edukasyon.

28. Wala ni isang pangako si Marcos para lumikha ng lokal na trabaho. Sa katunayan, gusto niyang pabilisin ng Department of Migrant Workers ang paghahanap ng trabaho sa ibang bansa at padaliin para sa mga dayuhan na kumuha ng mga manggagawang Pilipino.

29. Gusto ni Marcos na maging bahagi ang Pilipinas ng 4th Industrial Revolution, pero isinaisantabi ang katotohanang ang bansa ay nananatiling hindi industriyalisado at atrasado.

30. Hindi connectivity ang susi sa pagbabago ng buhay ng mga Pilipino, taliwas sa sinasabi ni Marcos. Reporma sa lupa at pambansang industriyalisasyon ang mga susi. Kung walang lupa at trabaho, puro youtuber at tiktoker lang ang aabutin ng bansa sa internet connectivity.

31. Ipinaaalala sa atin ng pagtutulak ni Marcos para sa National Broadband Plan ang kasunduang NBN-ZTE ni Arroyo, 15 taon na ang nakalilipas. Malalaman natin kung anong malalaking negosyo ang makikinabang sa mga kontratang ito ng gubyerno.

32. Gustong iprayoridad ni Marcos ang pagtatayo ng imprastruktura. Pansamantalang mga trabaho kapalit ng mabilis na kita para sa dayuhang mga kumpanya at malalaking kapitalista; at pangmatagalang pagkawala ng kita para sa mga magsasaka at mangingisda, ilang taong pagbabayad ng nakakukubang-utang at pagkawasak sa kalikasan.

33. Nagsasasatsat si Marcos tungkol sa alternatibong pagkukunan ng enerhiya, kung saan lahat ay pagmamay-arian at patatakbuhin ng pribadong negosyo. Patuloy na manlilimos ang mga Pilipino sa malalaking kapitalistang kumokontrol sa pamublikong yutilidad. Pinagbabayad ang mamamayan sa mga serbisyong dapat nga ay pampubliko.

34. Reklamo ni Marcos, malaki ang bulnerabilidad ng Pilipinas sa climate change kahit maliit lang kontribusyon nito sa global warming, pero wala namang sinabi tungkol sa malawakang pagkasira ng kalikasan ng Pilipinas dulot ng pagmimina, pagtotroso, reklamasyon ng lupa, mga dam, at walang-habas na pagtatayo ng mga imprastruktura, maging ekonturismo.

35. Gusto ni Marcos na “pangalagaan ang kalikasa” pero hindi binaligtad ang utos ni Duterte na pahintulutan ang open-pit mining.

36. Gusto ni Marcos ipadala ang mga OFW sa Saudi Arabia sa harap ng tulak ng Saudi Arabia na palitan ang mga imigrante ng mga lokal na manggagawa sa harap lokal na krisis sa disempleyo.

37. “Ni isang pulgada”, hindi raw pababayaan ni Marcos, pero umiwas sa kagyat na usapin ng PAGBAWI sa nawala na sa atin: libu-libong milya kwadrado ng panteritoryong karagatan at land formation sa WPS na KINUHA ng China; at malalawak na lupang HAWAK ng mga pwersang militar ng US sa ilalim ng VFA/EDCA.

38. Sa inilistang 19 na panukala ni Marcos, walang tumutukoy sa kagyat na mga kahilingan ng bayan sa gitna ng krisis: pagkontrol sa presyo ng langis at pagkain, lupa, umento sa sahod, trabaho.

39. Ilang ulit na pinuri ni Marcos si Duterte, malinaw na palatandaang hindi niya pahihintulutan ang International Criminal Court na litisin siya sa mga krimen laban sa sangkatauhan.

40. Gusto ni Marcos na buhaying muli ang ROTC na magbibigay sa AFP ng mas malaking plataporma para sa red-tagging at indoktrinasyong passista. Anong “pagmamahal sa bayan” ang ituturo sa mga kabataan ng mga umaabuso sa karapatang-tao at mga bulag na maka-US?

41. Ang hindi pagpansin ni Marcos sa laganap na mga pag-abuso sa karapatang-tao ng mga armadong pwersa ng estado, ay senyal sa NTF-Elcac at sa AFP/PNP na ipagpatuloy ang brutal na gera sa droga at magastos na kampanyang kontrainsurhensya. Tuwang-tuwa ang mga heneral: tuloy ang pambobomba!

42. At iba pa